Η λογοτεχνία είναι ένας νοερός διάλογος

Αν δεχτούμε αυτό που υποστηρίζει ο Μάρτιν Μπούμπερ, ότι δηλαδή ο άνθρωπος δεν νοείται ως ξεκομμένο άτομο ούτε ως ανώνυμη μάζα, παρά προσδιορίζεται από τη θέση του και τη δράση του μέσα σε μια κοινωνία, τότε ο λογοτέχνης είναι ένας μόνιμος συνομιλητής με το κοινό και το έργο του ένας ζωντανός διάλογος που εξελίσσεται μέσα από την ανάγνωση.

Ο Νίτσε έχει επισημάνει την ρευστότητα του ανθρώπου, που είναι τόσο εύπλαστος και θα μπορούσε κανείς να κάνει απ' αυτόν ό,τι θέλει. Τα πραγματικά πρόσωπα είναι εξίσου εύπλαστα με τους φανταστικούς χαρακτήρες των μυθιστορημάτων και προσφέρουν άπειρες δυνατότητες διάπλασης. Πολλά στοιχεία του ανθρώπου υπόκεινται στην τυχαιότητα, σε μια απρόσμενη στροφή της μοίρας του, σε ένα ασήμαντο γεγονός ακόμα και σ' ένα καπρίτσιο.

Το μυθιστόρημα λειτούργησε κάποτε ως επίσημος φορέας πληροφορίας και γνώσης για τον καθημερινό άνθρωπο. Σήμερα ο ρόλος του έχει ασφαλώς αποδυναμωθεί αλλά το εντυπωσιακό είναι πως όλα λειτουργούν με τη μυθιστορηματική λογική, ακόμα και μια ανάρτηση στα social media. Η λογοτεχνία επέζησε και παίρνει εκδίκηση από μια εποχή που επιμένει να την δολοφονεί συστηματικά.