Τιγκράν Ταντεβοσιάν στο «ΦΩΣ»: «Η προσέγγισή μου έχει πάντα επίκεντρο τον παίκτη»

Συνέντευξη στον ΣΤΑΥΡΟ ΛΙΩΣΗ

Από την Καλλιθέα στον Λίβανο και από εκεί στην Αγγλία. Ο υπεύθυνος ακαδημιών και επικεφαλής μεθοδολογίας της Νοτς Κάουντι, Τιγκράν Ταντεβοσιάν μιλά αποκλειστικά στο «ΦΩΣ» για την πορεία του, τις διαφορές ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Αγγλία, γιατί δεν παίρνουν ευκαιρίες οι νεαροί Έλληνες ποδοσφαιριστές και για την εξέλιξη του ποδοσφαίρου.

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο ΦΩΣ στις 10/1/2023

Πώς αποφασίσατε να γίνετε προπονητής σε τόσο νεαρή ηλικία;

Η αγάπη για το ποδόσφαιρο ήταν το πρώτο κίνητρο, όλοι ως μικρά παιδιά ονειρευόμαστε τον εαυτό μας στο κορυφαίο επίπεδο. Στην πορεία συνειδητοποίησα ότι αγαπώ πολύ και τη διαδικασία της προπονητικής. Νομίζω η προσωπικότητά μου ήταν ο λόγος που ξεκίνησα νωρίς, οι ηγετικές τάσεις και η ισχυρή προσωπικότητά μου.

Είμαι πολύ περίεργος ως άνθρωπος, μου αρέσει να μαθαίνω πράγματα που φαίνονται δύσκολα και μου κεντρίζουν το ενδιαφέρον.

Ήταν εύκολο να αφήσετε την Ελλάδα για τον Λίβανο; Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε, πώς τις ξεπεράσατε;

Για να βελτιωθείς πρέπει να φύγεις από τη ζώνη άνεσης, ένιωθα ότι χρειαζόμουν μια νέα πρόκληση και να αναπτύξω δεξιότητες τις οποίες θα με έκαναν καλύτερο προπονητή.

Η προσαρμοστικότητα, η επικοινωνία, η διαφορετική κουλτούρα του λαού, η διαφορετική γλώσσα, ακόμη και ο διαφορετικός τρόπος ζωής της καθημερινότητας ήταν σημαντικά και χρήσιμα για να βελτιωθώ ως άνθρωπος και ως προπονητής.

Σίγουρα στον Λίβανο εκτίμησα τις εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούσα στην Ελλάδα! Στο Λίβανο οι υποδομές υστερούν πολύ σε σύγκριση με την Ελλάδα.

Τώρα πώς ξεπέρασα τις δυσκολίες στον Λίβανο, σημαντικοί παράγοντες ήταν η στήριξη της οικογένειάς μου και η μεγάλη επιθυμία μου να βελτιωθώ. Έχοντας την οικογένειά σου κοντά σου να σε πιστεύει και να σε ωθεί να ανοίξεις τα φτερά σου ως άνθρωπος και προπονητής είναι η ώθηση που χρειάζεται κάποιος για να συνεχίσει.

«Η προσέγγισή μου έχει πάντα επίκεντρο τον παίκτη, πιστεύω ακράδαντα ότι η δημιουργία σχέσεων παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση των ανθρώπων»

Ποια είναι η φιλοσοφία σας ως προπονητή;

Μου αρέσει να χρησιμοποιώ τις λέξεις προσέγγιση και μεθοδολογία, η φιλοσοφία ανήκει σε άλλους κλάδους που έχουν να κάνουν με ζητήματα υπαρξιακά. Εγώ είμαι ένας απλός προπονητής, οι προπονητές πρέπει να έχουν προσέγγιση και μεθοδολογία για το τι κάνουν και πού το εφαρμόζουν. Θα μπορούσα να επεκταθώ για ώρες πάνω σε αυτό το ερώτημα, αλλά θα προσπαθήσω να γίνω όσο πιο συνοπτικός γίνεται. Ό,τι κάνω ως προπονητής βασίζεται στις γνώσεις μου, στις εμπειρίες μου και στις αρχές μου ως ανθρώπου. Προσπαθώ να επικεντρώνομαι σε πράγματα που μπορώ να ελέγξω.

Αποτελεσματική προσέγγιση είναι εκείνη που χρησιμοποιείς όλες τις «δυνατές πηγές» για να πετύχεις τον στόχο. Η παρατηρητικότητα είναι το πρώτο πράγμα που χρησιμοποιώ για να δημιουργήσω ένα περιβάλλον όπου όλοι οι συντελεστές θα νιώθουν ότι έχουν αξία και αυτό είναι για μένα αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας.

Η προσέγγισή μου έχει πάντα επίκεντρο τον παίκτη, πιστεύω ακράδαντα ότι η δημιουργία σχέσεων διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση των ανθρώπων.

Ως προπονητής μου αρέσει να γνωρίζω το παρελθόν τους, ποιοι είναι τώρα και τι θέλουν να καταφέρουν στο μέλλον, θέλω να έχω μια σχέση εμπιστοσύνης και από τις δύο πλευρές. Προσπαθώ να δημιουργώ ένα περιβάλλον όπου οι παίκτες θα αναλαμβάνουν την ευθύνη για την εξέλιξή τους και το τι θέλουν να καταφέρουν, να έχουν ο καθένας το ατομικό του πλάνο και στόχο πώς θα το πετύχουμε. Είμαι πάντα εκεί να συμβουλέψω, να βοηθήσω, να υποστηρίξω και πολλές φορές να λύνω προβλήματα όταν χρειάζεται.

Το περιβάλλον αυτό έχει και κάποιους μη διαπραγματεύσιμους κανόνες, όπως το να δουλεύουμε όλοι σκληρά και έξυπνα, ότι η ομάδα είναι πιο ισχυρή και πάνω από όλους μας και ο καθένας μας πρέπει να είναι υπόδειγμα για τους υπόλοιπους. Η συνέπεια είναι απαραίτητο συστατικό αν θέλουμε να αλλάξουμε συνήθειες. Γενικά είμαι αρκετά ευέλικτος για το πώς, ποτέ και γιατί θα κάνουμε κάτι.

Ποιους προπονητές θαυμάζετε;

Προσπαθώ να παίρνω ό,τι θεωρώ χρήσιμο από όλους τους προπονητές. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η διαφορετική προσέγγιση των Μπιέλσα, Τούχελ, Σιμεόνε, Αντσελότι και Μουρίνιο. Αλλά υπάρχουν και κάποιοι άλλοι την πορεία των οποίων ακολουθώ πιστά. Ο βοηθός προπονητή του Κλοπ, Πεπ Λίντερς, ο Μάικλ Μπίλι, προπονητής της Ρέιντζερς. Ο Ρένε Μάριτς, βοηθός προπονητή του Τζέσι Μαρτς στη Λιντς. Ο Χουάνμα Λίγιο, βοηθός προπονητή του Γκουαρντιόλα και στο τέλος ο ίδιος ο Γκουαρντιόλα.

Υπάρχει και ένας εκπαιδευτής προπονητών, τον οποίο τον θεωρώ κορυφαίο και είναι ο ιδιαίτερος Ολλανδός Ρέιμοντ Βερχάγιεν.

Κλοπ ή Πεπ;

Κορυφαίοι και οι δύο, αλλά επιλέγω Πεπ.

Αν έπρεπε να διαλέξετε ένα χαρακτηριστικό της αγγλικής ποδοσφαιρικής κουλτούρας να το φέρετε στην Ελλάδα ποιο θα ήταν;

Η οργάνωση, ο επαγγελματισμός και ο τρόπος εκδήλωσης της αγάπης τους για τις ομάδες τους.

Γιατί δεν δίνονται περισσότερες ευκαιρίες στους νεαρούς Έλληνες ποδοσφαιριστές;

Νομίζω πως οι παίκτες δεν εκπαιδεύονται επαρκώς ούτως ώστε οι προπονητές των πρώτων ομάδων να τους εμπιστευτούν. Αν συνυπολογιστεί και το κόστος της απώλειας βαθμών κατά τη διαδικασία της ένταξης των νεαρών, γίνεται ακόμη πιο δύσκολη η απόφαση.

Θα επιστρέφατε στην Ελλάδα σε αυτήν τη φάση της καριέρας σας;

Δύσκολα μάλλον, αν και τίποτα δεν αποκλείεται στο ποδόσφαιρο. Νιώθω ικανοποιημένος και χαρούμενος στην ομάδα που βρίσκομαι.

«Από την Αγγλία θα έφερνα την οργάνωση, τον επαγγελματισμό και τον τρόπο εκδήλωσης της αγάπης προς την ομάδα τους»

Η Φόρεστ τι ρόλο παίζει στο Νότιγχαμ; Έχει τον πρώτο λόγο στα νέα ταλέντα;

Η Φόρεστ θεωρείται μεγάλος σύλλογος όχι μόνο στο Νότιγχαμ, αλλά σε όλη την Αγγλία. Μαζί με τη Νοτς Κάουντι κυριαρχούν στο Νότιγχαμ.

Σίγουρα αυτήν τη στιγμή έχει τον πρώτο λόγο στους υποσχόμενους ποδοσφαιριστές, αλλά προσπαθούμε να δημιουργήσουμε συνθήκες που θα κάνουν τους νεαρούς να προτιμήσουν εμάς παρά έναν σύλλογο της Πρέμιερ Λιγκ. Σαφώς το εγχείρημα έχει τις δυσκολίες του, αλλά νομίζω είμαστε σε πολύ καλό δρόμο.

Παίκτες που έχουν περάσει από «τα χέρια σας» και θα μας απασχολήσουν τα επόμενα χρόνια;

Είναι δεκάδες οι νεαροί παίκτες που αυτήν τη στιγμή αγωνίζονται είτε στις μικρές εθνικές ομάδες της Αγγλίας είτε σε συλλόγους τις Πρέμιερ Λιγκ. Κάποια από το ονόματα είναι Ρόνι Έντουαρντς της Πιτέρμπορο, Τσάρλι Μακ Ντόναλντ και Στιβ Μπάλα της ΚΠΡ, Φέιβορ Φαγιούμνι της Γουέστ Χαμ, Μοφ Τζεμιντέ της Κρίσταλ Πάλας, Ούγκο Βαλένσια της Νόριτς, Μπεν Κρόμπτον και Κάλουμ Γουίλσον της Σάντερλαντ, Θόρστεν Σπάικ Μπριτς της Γουίμπλεντον, Μπράντον Ντζόκου της Κέιμπριτζ Γιουνάιτεντ, Ζόζεφ Γκμόντε της Τζίλινγκχαμ και άλλοι.

Τι ρόλο παίζουν τα analytics στο σύγχρονο ποδόσφαιρο; Αληθεύει πως ο σύλλογος δουλεύει πολύ πάνω σε αυτό;

Οι ιδιοκτήτες της ομάδας μας έχουν εταιρεία που ασχολείται με αυτό.

Η συλλογή των data βοηθά στην καλύτερη σχεδίαση της προπόνησης ή στην προετοιμασία πριν από το παιχνίδι και στην ανάλυση έπειτα από αυτό. Επίσης στην αξιολόγηση μεταγραφικών στόχων και στην εξέλιξη των νεαρών παικτών. Πολλές φορές οι ομάδες γνωρίζουν περισσότερα για τον αντίπαλο παρά για την ίδια τους την ομάδα.

Πλέον το σκάουτινγκ είναι τόσο εξιδανικευμένο, που μπορούμε να γνωρίζουμε τα πάντα όχι μόνο για την ομάδα, αλλά αναλυτικά για τον κάθε παίκτη ξεχωριστά, τη δράση του σε ένα παιχνίδι ή σε πολλά παιχνίδια μαζί. Οποιαδήποτε λεπτομέρεια μπορεί να φανεί χρήσιμη. Τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη.

Βοηθούν επίσης τα στοιχεία για την αντιμετώπιση της επιβάρυνσης των παικτών, για την αποκατάσταση τραυματισμών, ακόμη και στη διαχείριση των media και στον απολογισμό από τις πωλήσεις των εμφανίσεων!

Όμως πρέπει να μην ξεχνάμε ότι οι αθλητές είναι άνθρωποι και όχι απλώς νούμερα. Άλλωστε το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι αποφάσεων και κανένα στοιχείο δεν θα αντικαταστήσει αυτόν τον παράγοντα.

Παλαιότερα ο προπονητής είχε συγκεντρωμένες όλες τις αρμοδιότητες στην ομάδα, σήμερα υπάρχουν πολυπληθή επιτελεία. Πώς θεωρείτε ότι είναι πιο σωστό να λειτουργεί μια ομάδα;

Σίγουρα η εξειδίκευση είναι πλεονέκτημα, όσο καλύτερα γνωρίζεις κάτι τόσο λιγότερες πιθανότητες αποτυχίας έχεις, πόσω μάλλον αν συνδέεται με μια ομάδα ανθρώπων που έχουν κοινές βασικές κατευθύνσεις, κοινή προσέγγιση και μεθοδολογία.

Έχετε εργαστεί στην Καλλιθέα, πώς βλέπετε τη νέα σελίδα στην ιστορία του συλλόγου με την αμερικανική ιδιοκτησία;

Χαίρομαι που ο σύλλογος δείχνει οργανωμένος, θέλω να πηγαίνει καλά αυτή η ομάδα. Εύχομαι κάποια στιγμή να γυρίσει ξανά και στην πρώτη κατηγορία.

Ο προσωπικός σας στόχος για το 2023 αλλά και γενικά για την καριέρα σας;

Θα ήθελα να συμβάλλω στην εξέλιξη και στη βελτίωση της ομάδας μας σε όλα τα επίπεδα. Έχει σημασία για μένα να κάνω τη δουλειά μου όσο καλύτερα γίνεται.

Γενικά στη καριέρα μου θέλω να νιώθω χαρούμενος, να νιώθω ότι έχει αξία η παρουσία μου, να επηρεάζω στην αλλαγή της κουλτούρας του συλλόγου.

Είμαι ευγνώμων γιατί γνωρίζω πως πολλοί θα ήθελαν να ζήσουν τις εμπειρίες που ζω.

Ο Πελέ πέρασε πρόσφατα στην αιωνιότητα. Τι σημαίνει για εσάς ο Βραζιλιάνος θρύλος; Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο μεγαλύτερος παίκτης όλων των εποχών;

Ο Πελέ είναι το ποδόσφαιρο, είναι ένας μύθος, είναι ο πρώτος μύθος, όλοι μας έχουμε ταυτίσει τη μορφή του «τέλειου» ποδοσφαιριστή με το όνομά του. Τον έχω δει μόνο σε βίντεο, αλλά έχω διαβάσει την ιστορία του, έχω μελετήσει την πορεία του αλλά και τη ζωή του μετά την απόσυρση από την ενεργό δράση. Είναι πραγματικά σύμβολο για το ποδόσφαιρο.

Τώρα για τον καλύτερο παίκτη όλων των εποχών, νομίζω οποιοδήποτε άλλον να έβαζα θα αδικούσα τον Μέσι. Δεν υπάρχουν λόγια για αυτόν. Ένας ζωντανός μύθος που θα συγκαταλέγεται στο πάνθεον των κορυφαίων ποδοσφαιριστών.

Ένα σχόλιο για το Μουντιάλ του Κατάρ; Διακρίνατε κάποια νέα τακτική ιδέα;

Νομίζω το ότι έγινε στη διάρκεια της αγωνιστής περιόδου δεν βοήθησε τις ομάδες να έχουν χρόνο ώστε να βγάλουν περισσότερα τακτικά στοιχεία.

Οι ομάδες βέβαια που χρησιμοποίησαν ως επί το πλείστον τους ίδιους παίκτες με προηγούμενες διοργανώσεις είτε στους προκριματικούς όπως η Ισπανία, η Κροατία, έδειχναν καλά συγχρονισμένες σε όλες τις φάσεις του παιχνιδιού.

Γενικά στη φάση των ομίλων, ειδικά στον τελευταίο γύρο αγώνων, είδαμε ομάδες να παίρνουν περισσότερα ρίσκα για να καταφέρουν να προκριθούν στη φάση των νοκ άουτ. Το 44% των γκολ ήταν με μια επαφή συμπεριλαμβανομένων και των γκολ με κεφαλιά. Εντύπωση μου έκανε το 12% των γκολ μέσα στην περιοχή ήταν με πάνω από 3 επαφές του εκάστοτε ποδοσφαιριστή. Στο 50% των συνολικών γκολ υπήρξε τουλάχιστον ένας αμυνόμενος ποδοσφαιριστής εκτός του τερματοφύλακα μεταξύ της μπάλας και του τέρματος.

Επιβεβαίωση ότι είναι πάντα σε υψηλή ζήτηση παίκτες που προσαρμόζονται, είναι επιδέξιοι και μπορούν να λύσουν προβλήματα. Σε ό,τι αφορά τις στατικές φάσεις, τα γκολ ήταν σχεδόν 50% λιγότερα από τα γκολ που σημειώθηκαν στο προηγούμενο Παγκόσμιο Κύπελλο!

Είχαμε λιγότερες ομάδες να ξεκινάνε με 3 κεντρικούς αμυντικούς, αλλά πολλές ανάλογα με την κατάσταση δημιουργούσαν τριάδα στο χτίσιμο της επίθεσης με πλάγιους αμυντικούς ή παίκτες από τον άξονα. Δεν είδαμε κάτι καινούριο, παρόλο που έβγαιναν παίκτες από τον άξονα πάντα προσπαθούσαν οι ομάδες να έχουν ίσο αριθμό παικτών με τον αντίπαλο ή υπεραριθμία στον άξονα με κάποιον άλλον παίκτη.

Κάτι που θα θέλατε να πείτε σε αυτούς που θα διαβάσουν τη συνέντευξη;

Καλή χρονιά σε όλους με υγεία και να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε σε όλα τα επίπεδα. Τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο, αρκεί να το θέλουμε πραγματικά και να το δείχνουμε στον τρόπο ζωής μας με τις πράξεις μας.

*** Μπορείτε να βρείτε τον Τιγκράν Ταντεβοσιάν στο Twitter με το όνομα Coach_tigran για οποιαδήποτε ερώτηση ή βοήθεια.