Ο Μάρτιν Σκορσέζε τα παρατάει
O Mάρτιν Σκορσέζε, στην πρώτη του συνέντευξη για το 2020, εξηγεί γιατί τα παρατάει. Και γιατί πρέπει να κάνουμε κι εμείς το ίδιο.
Παρόλο που αυτός είναι και ο τίτλος της συνέντευξής του στους New York Times, ευτυχώς, όχι δεν εννοεί το σινεμά. Δεν παρατάει ο Σκορσέζε το σινεμά, να το ξεκαθαρίσουμε εξ αρχής. Ισως για λίγο, αλλά αυτό συνδέεται με την καρδιά του θέματος: το ότι μεγαλώνει και κοιτά κατάματα το θάνατο.
Αυτό, το καταλάβαμε. «Ο Ιρλανδός» του δεν άφησε καμία αμφιβολία για τι ταινία θέλησε να κάνει, πώς κοιτά πλέον τη ζωή και τι θέλει να επικοινωνήσει στο σινεμά του.
Ολυμπιακός: Τι πρέπει να αλλάξει ο Ζέλσον
«Ο Ιρλανδός» στην τελευταία του πράξη επιτρέπει στην αλήθεια του να αντηχεί πιο εκκωφαντικά από πυροβολισμούς... in the still of the night. Μέσα στους ιδρυματοποιημένους, ψυχρούς διαδρόμους ενός γηροκομείου. Ησυχη σαν τον θάνατο. Γιατί αυτό έχει ανάγκη να κάνει σήμερα. Στα 77 του χρόνια, ο Σκορσέζε κοιτά το θάνατο στα μάτια. Ή, τουλάχιστον, τη συνειδητοποίηση ότι πλησιάζει - έτσι σαν ένα γνώριμο, υγρό μονοπλάνο που κανείς δεν μπορεί να σταματήσει. Ο Μάρτιν Σκορσέζε μάς εξαπάτησε. «Ο Ιρλανδός» του είναι μία θλιμμένη, σοφή ελεγεία της ανθρώπινης θνησιμότητας._ Διαβάστε αναλυτικά
Αυτή η συνέντευξη λοιπόν στους New York Times εξηγεί, τι ακριβώς παρατάει.
Οι μαφιόζοι ήρωες είναι γοητευτικοί: αν είσαι νέος και ηλίθιος «Ναι, η φιλμογραφία μου έχει πολλές γκανγκστερικές ταινίες όπου η βία είναι γοητευτική. Ολο αυτό το κινηματογραφικό είδος είναι γοητευτκό και λαμπερό κάπως, δεν είναι; Είναι γκλάμορους - αν είσαι νέος και ηλίθιος, όπως συμβαίνει με πολλούς. Εγώ ήμουν ένας από αυτούς, σίγουρα. Ομως «Ο Ιρλανδός» είναι η τελευταία του πράξη. Η τελευταία μία ώρα είναι όλη η ταινία. Ηθελα να κάνω μία ταινία για το χρόνο και το πώς αν επιβιώσει ένας γκάνγκστερ, αυτός θα είναι ο τιμωρός του. Ο Μπρους Σπρίνγκστν τα λέει καλύτερα στο "Jungleland": οι ήρωες καταλήγουν λαβωμένοι, κι όχι νεκροί. Κι αυτό είναι χειρότερο...»
Ολα να τα παρατήσεις «Και τις προσδοκίες σου για το πώς θα πάει μια τανία. Αλλά και την περιουσία σου. Εγώ βρίσκομαι στο σημείο που θέλω να τα ξεφορτωθώ όλα. Να τα δώσω, μένει να οργανώσω ποιος θα πάρει τι. Και το τελευταίο στάδιο είναι να παραιτηθείς κι από την ίδια σου την ύπαρξη. Οπως όλοι κάποια στιγμή οφείλουμε να κάνουμε.
Πρέπει να τα παρατήσεις: ο θάνατος... είναι αυτό που είναι «Δεν προσπαθώ πια να τον καταλάβω. Από μία ηλικία και μετά πρέπει να τα παρατήσεις. Πολλές φορές έρχεται απότομα. Αλλες σου επιτρέπει το χρόνο να συνεχίσεις να δουλεύεις με αξιοπρέπεια. Και πρέπει να εκμεταλλευτείς αυτό το χρόνο, είναι πια πολύτιμος - καλύτερα να τον ξοδεύεις όταν έχεις κάτι πραγματικά σημαντικό να πεις. Δεν με κινητοποιεί τώρα πια η φιλοδοξία. Αλλά ούτε και ο φόβος του θανάτου ακριβώς. Μάλλον η καταννόηση του, η αποδοχή. Ο θάνατος είναι αυτό που είναι. Αυτό δεν λένε και οι ήρωες στον "Ιρλανδό"; (It is what it is).
Η απογοήτευσή του με τα χολιγουντιανά στούντιο: «Μετά το "Casino"" πέρασα δύο δεκαετίες που απέφευγα τις γκανγκστερικές ταινίες (σ.σ. με εξαίρεση τον «Πηροφοριοδότη» που του έφερε τελικά το πολυπόθητο Οσκαρ Σκηνοθεσίας) Και, δεν έχει σημασία το κινηματογραφικό είδος, ήθελα γενικότερα να τα παρατήσω. Θυμάμαι να είμαι στο στάδιο των 2 τελευταίων εβδομάδων μοντάζ/μιξάζ του "Aviator" και να τσακώνομαι με το στούντιο. Ηθελαν να μειώσουμε κι άλλο τη διάρκεια. Σκέφτηκα "αν είναι αυτός ο τρόπος να κάνω ταινίες πια, δε θέλω να τις κάνω". Γιατί συνειδητοποιείς ότι δεν μιλάς πια την ίδια γλώσσα. Οπότε δεν μπορείς να κάνεις ταινίες πια...»
Νetflix: «Μέσα σε όλη αυτή την απόρριψη ήρθε αυτή η συμφωνία. Σκέφτηκα ότι καλύτερα από το τίποτα. Σκέφτηκα ότι ακόμα κι αν παιχθεί σε μεγάλες οθόνες μετά από χρόνια, ως μέρος ενός αφιερώματος, καλύτερα από το τίποτα. Αλήθεια, αυτό σκέφτηκα. [σ.σ. Τελικά «Ο Ιρλανδός» προβλήθηκε για έναν μήνα στα σινεμά και τον είδαν 27 εκατομμύρια θεατές μόνο την πρώτη εβδομάδα στο Netflix]. Επρεπε να συνηθίσω τη νέα τάξη πραγμάτων. Οτι θα παίζομαι σ' ένα αυτοκίνητο, θα παίρνουν την ταινία μαζί τους όπου πάνε, θα επιστρέφουν σπίτ, θα με βάζουν στο τραπέζι, θα παίζουν με τα σκυλιά τους και θα συνεχίζουν...»
Oι γυναίκες στο σκορσεζικό σύμπαν [Για όλο το "σκάνδαλο" με τον μικρό ρόλο της Αννα Πακουιν] «Μην στέκεστε στην επιφάνεια. Για μένα η σιωπή της ηρωίδας δεν είναι σιωπή. Είναι η τιμωρία της στον πατέρα της. Τα είδε όλα. Εχει δει τις αμαρτίες του. Και τον τιμωρεί με τη σιωπή της.» [Η Πρόεδρος της εταιρίας παραγωγής του, Sikelia Productions, είναι γυναίκα. Και να τι λέει η Εμα Τίλιντζερ Κοσκόφ] «Αυτά είναι ηλίθιες κριτικές. Ο Μάρτιν έχει υπογράψει μερικές από τις πιο δυνατές, ξεχωριστές ηρωίδες στο σινεμά. Από την Ελεν Μπέρστιν στο "Alice Doesn’t Live Here Anymore", μέχρι την Λορέιν Μπράκο στα "Καλά Παιδιά", μέχρι την Σάρον Στόουν στο "Casino". Κι επίσης έχει βοηθήσει πολύ γυναίκες σκηνοθέτες, κάνοντας την παραγωγή στις ταινίες τους, όπως την Τζοάνα Χογκς για το “The Souvenir” - και θα μπορούσα να αναφέρω πολλές περισσότερες, η λίστα είναι ατελείωτη. Οχι, δεν κάνει ταινίες όπως το "Lady Bird", αλλά δεν χρειάζεται κιόλας...»
Ο Σκορσέζε τα παρατάει (αλλά ξέρει ότι δεν μπορεί να τα παρατήσει) «Θα ήθελα να τα παρατήσω. Ολα. Για ένα χρόνο. Να διαβάσω βιβλία. Να ακούσω μουσικές. Να βρω φίλους. Γιατί ο χρόνος μας τελειώσει. Φίλοι φεύγουν. Συγγενείς φεύγουν. Εγώθα φύγω. Αλλά ξέρω τι θα συμβεί. Θα διαβάσω ένα βιβλίο, ή θα γνωρίσω κάποιον και θα ενθουσιαστώ. Και θα θέλω να κάνω την ιστορία του ταινία. Το πρόβλημα είναι ότι ο χρόνος τελειώνει. Η ενέργειά μου εξαντλείται. Το μυαλό μου εξαντλείται. Ευτυχώς, η περιέργεια μου παραμένει ανεξάντλητη...»