Καζάν, Παξινού, Χατζιδάκις και όλοι οι «οσκαρικοί» Ελληνες (vid)

H 91η απονομή των βραβείων Όσκαρ, στην οποία η ταινία του Γιώργου Λάνθιμου «Η Ευνοούμενη» διεκδικεί 10 χρυσά αγαλματίδια, απέχει μόλις λίγες ώρες. Η ταινία του Έλληνα σκηνοθέτη έχει πολλές πιθανότητες να κερδίσει σε αρκετές από τις κατηγορίες που είναι υποψήφια, αν και ο ανταγωνισμός στα φετινά βραβεία είναι έντονος.

Μαζί με τον Γιώργο Λάνθιμο υποψήφιος για την «Ευνοούμενη» είναι και ο Γιώργος Μαυροψαρίδης στην κατηγορία του Καλύτερου Μοντάζ. Όμως, Γιώργος Λάνθιμος δεν είναι ο μοναδικός Έλληνας που βρίσκεται ένα βήμα από το να εισέλθει στο «πάνθεον» της έβδομης τέχνης, καθώς δεν είναι λίγοι οι Έλληνες καλλιτέχνες που έχουν βραβευθεί ή έχουν προταθεί για Όσκαρ σε μεγάλες κατηγορίες.

Όσκαρ Σκηνοθεσίας

Ο θρυλικός Έλληνας σκηνοθέτης Ηλίας Καζαντόγλου, γνωστότερος ως Ελία Καζάν, που μέσα από τις ταινίες του αναδείχθηκαν οι Μάρλον Μπράντο και Γουόρεν Μπίτι, έχει αποσπάσει δύο φορές το βραβείο στη συγκεκριμένη κατηγορία για τις ταινίες «Συμφωνία Κυριών» το 1948 και «Το Λιμάνι της Αγωνίας» το 1954.

Παράλληλα, ήταν τρεις φορές υποψήφιος για τις ταινίες «Λεωφορείο ο Πόθος» και «Ανατολικά της Εδέμ» (Καλύτερης Σκηνοθεσίας), καθώς και «Αμέρικα, Αμέρικα» (Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας). Το 1999 η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου του απένειμε τιμητικό Όσκαρ για το σύνολο του έργου του.

Όσκαρ Β’ Ανδρικού Ρόλου

Στην τελετή του 1961 ο Ελληνοαμερικανός Γιώργος Τσακίρης κέρδισε το βραβείο για την ερμηνεία του στο «West Side Story», του Ρόμπερτ Γουάιζ, το οποίο αναδείχθηκε και σε καλύτερη ταινία εκείνης της χρονιάς.

Ακριβώς την επόμενη χρονιά στην ίδια κατηγορία, υποψήφιος ήταν ο επίσης Ελληνοαμερικανός Τέλι Σαβάλας, γνωστός για τον ρόλο του ως «Κότζακ» στην ομώνυμη τηλεοπτική σειρά της δεκαετίας του 1970, για τον «Βαρυποινίτη του Άλκατραζ», χάνοντας τελικά το βραβείο από τον Εντ Μπέγκλεϊ για την ερμηνεία του τελευταίου στο «Γλυκό Πουλί της Νιότης»

Το 1975 το ελληνικό στοιχείο επέστρεψε στην κατηγορία, με την υποψηφιότητα του ελληνικής καταγωγής Κρις Σάραντον για την ταινία «Σκυλίσια Μέρα», στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Αλ Πατσίνο.

Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου

Η πρώτη Ελληνίδα που κέρδισε το χρυσό αγαλματίδιο ήταν η Κατίνα Παξινού για την ερμηνεία της στην κλασική πλέον ταινία «Για Ποιον Χτυπά η Καμπάνα» του Σαμ Γούντ, στην οποία πρωταγωνιστούσαν οι επίσης βραβευμένοι Γκάρι Κούπερ και Ινγκριντ Μπέργκμαν.

Το 1987 μία άλλη Ελληνίδα η Ολυμπία Δουκάκη κατακτά το ίδιο βραβείο για την ταινία «Κάτω από την Λάμψη του Φεγγαριού». Για την ερμηνεία της απέσπασε επίσης και τα αντίστοιχα βραβεία στις Χρυσές Σφαίρες και στα BAFTAs.

Όσκαρ Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου

Η μεταφορά στην μεγάλη οθόνη της ιστορίας του εξαφανισθέντα στη Χιλή του Αυγκούστο Πινοσέτ, δημοσιογράφου Τσάρλι Χόρμαν, στην ταινία «Ο Αγνοούμενος», θα φέρει στον Κώστα Γάβρα - μαζί με τον Ντόναλντ Στιούαρτ - την νίκη στη συγκεκριμένη κατηγορία το 1982. Η ταινία του Γάβρα απέσπασε και τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες την ίδια χρονιά

Σχεδόν 20 χρόνια αργότερα, ο ομογενής σκηνοθέτης και σεναριογράφος Αλεξάντερ Πέιν θα βραβευθεί το 2004 για το σενάριο του στην ταινία «Πλαγίως», ενώ ο Πέιν θα βραβευθεί εκ νέου στην ίδια κατηγορία το 2011 για την δραματική κωμωδία «Οι Απόγονοι», στην οποία πρωταγωνίστησε ο Τζορτζ Κλούνεϊ.

Όσκαρ Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης

Το 1964 ο Βασίλης Φωτόπουλος είχε βραβευθεί για τα σκηνικά του θρυλικού «Ζορμπά» του Μιχάλη Κακογιάννη, στην υποκατηγορία της ασπρόμαυρης ταινίας. Στην συγκεκριμένη κατηγορία είναι φέτος υποψήφιος και ο Γιώργος Λάνθιμος για την «Ευνοούμενη».

Καθώς, o Βασίλης Φωτόπουλος ανεβαίνει στη σκηνή για να παραλάβει το αγαλματίδιο, η κάμερα «πιάνει» τον Αντονι Κουίν, που ερμήνευσε το ρόλο του Ζορμπά, να χειροκροτά ενθουσιασμένος.

Όσκαρ Κοστουμιών

Η Θεώνη Βαχλιώτη Όλντριτζ κατακτά το χρυσό αγαλματίδιο το 1974 για τον «Υπέροχο Γκάτσμπι»», ενώ η ίδια ήταν υποψηφια και το 1962 για την «Φαίδρα», καθώς και το 1960 για το «Ποτέ την Κυριακή»

Όσκαρ πρωτότυπης μουσικής

Το 1981 ο Βαγγέλης Παπαθανασίου βραβεύεται για την εμβληματική μουσική στους «Δρόμους της Φωτιάς». Ωστόσο, δεν ήταν παρών στην απονομή. Μερικά χρόνια αργότερα, το 2015 ο ελληνικής καταγωγής συνθέτης Αλεξάντερ Ντεσπλά κερδίζει το αγαλματίδιο για τη μουσική της ταινίας «The Grand Budapest Hotel» του Γουές Άντερσον, αλλά και το 2018 για την μουσική της ταινίας του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, «Το Σχήμα του Νερού», η οποία αναδείχθηκε και σε καλύτερη ταινία της περσινής χρονιά στα Όσκαρ.

Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού

Ο Μάνος Χατζιδάκις κατακτά το Όσκαρ το 1961 για τα «Παιδιά του Πειραιά» που ακούστηκαν στο «Ποτέ την Κυριακή». Το Όσκαρ παρέλαβε αντί του Μάνου Χατζιδάκι ο παραγωγός της ταινίας Ραούλ Λεβί.

Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ Μεγάλου Μήκους

Το ντοκιμαντερ του Ελληνοαμερικάνου σκηνοθέτη και φωτογράφου Λουί Ψυχογιού σχετικά με το κυνήγι δελφινιών στην Ιαπωνία, «The Cove», κερδίζει το βραβείο το 2009 στην συγκεκριμένη κατηγορία.

Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Κινουμένων Σχεδίων

Το χρυσό αγαλματίδιο απονέμεται στον Ελληνοαυστραλό Τζορτζ Μίλερ για το «Happy Feet» το 2006. Πέρα από τις νίκες, βέβαια, οι Έλληνες κινηματογραφιστές έχουν σημαντική παρουσία στην κούρσα των Όσκαρ με αρκετές υποψηφιότητες.

Ανάμεσα σε αυτές είναι αξέχαστες ταινίες και σκηνοθέτες, όπως ο Μιχάλης Κακογιάννης με τον «Ζορμπά» (καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία), ο Κώστας Γαβράς με το «Ζ» (καλύτερη σκηνοθεσία), Μελίνα Μερκούρη στο «Ποτέ την Κυριακή» (υποψήφια για Α' Γυναικείου), Βασίλης Γεωργιάδης με τα «Κόκκινα Φανάρια» (Καλύτερης Ξενόγλωσσης) και πολλές άλλες.

ΠΗΓΗ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ