Ηχεί για πρώτη φορά το «Εδώ Πολυτεχνείο»

Είχε προηγηθεί η συγκέντρωση στις 14 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους στο προαύλιο του Πολυτεχνείου, με τους φοιτητές να ζητούν την κατάργηση του Ν.1347, ο οποίος προέβλεπε την υποχρεωτική στράτευση όσων ανέπτυσσαν συνδικαλιστική δράση κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.

Η αστυνομία παραβίασε το άσυλο και εισέβαλε στους πανεπιστημιακούς χώρους συλλαμβάνοντας 11 φοιτητές, τους οποίους παρέπεμψε σε δίκη με την κατηγορία της «περιύβρισης αρχής». Από αυτούς οι 8 καταδικάστηκαν σε διάφορες ποινές, ενώ περίπου 100 άλλοι αναγκάστηκαν να διακόψουν τις σπουδές τους και να υπηρετήσουν στον στρατό.

Στη συνέχεια ακολούθησε η κατάληψη της Νομικής στις 21 Φεβρουαρίου, με συνθήματα όπως «Δημοκρατία», «Κάτω η χούντα» και «Ζήτω η ελευθερία». Η αστυνομία επενέβη και πάλι για να καταστείλει την εξέγερση, αλλά η βίαιη εκδίωξη των φοιτητών από το κτίριο της Νομικής ενίσχυσε ακόμη περισσότερο την αγωνιστικότητά τους.

Κι έτσι φτάνουμε στις 14 Νοεμβρίου, με την κοινωνία σε αναβρασμό και τη Δημοκρατία να είναι για 6 χρόνια στον… γύψο. Οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν και πάλι στο προαύλιο του Πολυτεχνείου, με βασικό αίτημα τη διεξαγωγή των φοιτητικών εκλογών τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους και όχι στα τέλη του επόμενου χρόνου, όπως είχε ανακοινώσει το καθεστώς, αποφασίζοντας παράλληλα να κάνουν αποχή από τα μαθήματα. Ακολούθησαν συνελεύσεις στην Ιατρική και στη Νομική Σχολή, με τους φοιτητές της Νομικής να εκδίδουν ψήφισμα, με το οποίο ζητούσαν την ανάκληση των αποφάσεων της χούντας για τη διεξαγωγή των φοιτητικών εκλογών, εκδημοκρατισμό των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 20% του προϋπολογισμού και ανάκληση του Ν.1347 για την αναγκαστική στράτευση των φοιτητών.

Η αστυνομία αποδείχθηκε ανίκανη να εμποδίσει την προσέλευση του κόσμου που συνέρρεε στο Πολυτεχνείο, ενώ, εκτός από φοιτητές, τη συμπαράστασή τους έδειξαν οι εργάτες μέσω των σωματείων τους που ήταν υπό διωγμό από το καθεστώς. Το απόγευμα πάρθηκε η απόφαση για κατάληψη, με τις πόρτες του Πολυτεχνείου να κλείνουν, και από τότε άρχισε η οργάνωση της εξέγερσης. Εκλέχθηκε Συντονιστική Επιτροπή, στην οποία μετείχαν 22 φοιτητές και 2 εργάτες, με σκοπό να καθοδηγήσουν τον αγώνα. Επιπλέον, δημιουργήθηκαν επιτροπές σε όλες τις σχολές για να οργανώσουν την κατάληψη και την επικοινωνία με την ελληνική κοινωνία.

Από τα βασικότερα μέσα που είχαν ήταν η δημιουργία του ραδιοφωνικού σταθμού, με το «Εδώ Πολυτεχνείο» που καλούσε όλο τον ελληνικό λαό να εξεγερθεί κατά του φασιστικού καθεστώτος να ηχεί για πρώτη φορά στις 15 Νοεμβρίου.

Η εξέγερση θα τελειώσει δύο μέρες μετά, με την εισβολή των τανκς από την κεντρική πύλη και πλήθος νεκρών εντός και εκτός Πολυτεχνείου από τις σφαίρες της αστυνομίας, ενώ εκατοντάδες θα συλληφθούν και θα υποστούν σκληρά βασανιστήρια.

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα παραδείγματα αντίστασης του ελληνικού λαού και της εργατικής του τάξης, αλλά και κάθε ελεύθερου ανθρώπου που αντιτασσόταν στο φασιστικό καθεστώς των συνταγματαρχών. Όπως είπαμε και στην αρχή, δεν «έριξε» εκείνη τη μέρα τη δικτατορία στην Ελλάδα, αλλά αποτέλεσε την αρχή του τέλους της, με διεθνές μάλιστα αντίκτυπο. Το καθεστώς θα «πέσει» έναν χρόνο μετά, «μεσούντος κάποιου Ιουλίου», με τον κόσμο να βγαίνει στους δρόμους φωνάζοντας «δώστε τη χούντα στον λαό».

Με μια ματιά…

1920: Πραγματοποιείται στη Γενεύη η πρώτη συνέλευση της Κοινωνίας των Εθνών.

1922: Πάνω από χίλια άτομα σκοτώνονται κατά τη διάρκεια γενικής απεργίας στο Γουαγιακίλ του Ισημερινού.

1922: Ολοκληρώνεται η Δίκη των Έξι και εκτελούνται στο Γουδή οι έξι καταδικασθέντες ως υπαίτιοι της Μικρασιατικής Καταστροφής.

1967: Συγκρούσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων στα χωριά Άγιος Θεόδωρος και Κοφίνου πυροδοτούν μείζονα ελληνοτουρκική κρίση, ενώ η Τουρκία ετοιμάζεται και για εισβολή στην Κύπρο.

1969: Στην Ουάσινγκτον πάνω από 250.000 διαδηλωτές πραγματοποιούν ειρηνική πορεία ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ.

1973: Στη Βρετανία οκτώ μέλη του IRA (Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός) καταδικάζονται σε ισόβια κάθειρξη για βομβιστικές ενέργειες στο Λονδίνο.

1980: Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β' επισκέπτεται τη Δυτική Γερμανία. Είναι η πρώτη επίσκεψη Πάπα μετά από 198 χρόνια.

1988: Το Εθνικό Παλαιστινιακό Συνέδριο διακήρυξε την ανεξαρτησία του Κράτους της Παλαιστίνης.

1989: Το Ισραήλ απαγορεύει την κυκλοφορία σε ένα εκατομμύριο Παλαιστινίους της Δυτικής Όχθης και της Γάζας, εμποδίζοντας έτσι τις εκδηλώσεις για την πρώτη επέτειο από την ανακήρυξη ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.

1993: Ένοπλοι σκοτώνουν τον επικεφαλής της παλαιστινιακής οργάνωσης «Φατάχ» στον Λίβανο, Μουίν Σαμπάιτα.