Η βύθιση του «Όρια» στο Σούνιο και οι 4.100 νεκροί

Η βύθισή του αποτέλεσε την τέταρτη μεγαλύτερη ναυτική τραγωδία στην ιστορία του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και τη μεγαλύτερη απώλεια ανθρώπινων ζωών από βύθιση ενός μόνο πλοίου στη Μεσόγειο. Το «Όρια» είχε κατασκευαστεί το 1920 στο Σάντερλαντ από την Osbourne, Graham & Co.

Το φθινόπωρο του 1943, μετά την παράδοση των ιταλικών στρατευμάτων στην Ελλάδα στους Γερμανούς, οι Γερμανοί έπρεπε να μεταφέρουν δεκάδες χιλιάδες Ιταλούς αιχμαλώτους πολέμου διά θαλάσσης. Το «Όρια» ήταν ένα από τα σκάφη που επιλέχθηκαν για τη μεταφορά Ιταλών αιχμαλώτων. Στις 11 Φεβρουαρίου 1944 απέπλευσε από τη Ρόδο με προορισμό τον Πειραιά, μεταφέροντας 4.046 Ιταλούς αιχμαλώτους (43 αξιωματικούς, 118 υπαξιωματικούς και 3.885 στρατιώτες), 90 Γερμανούς σε υπηρεσία και το πλήρωμά του. Την επόμενη ημέρα το πλοίο έπεσε σε καταιγίδα και προσέκρουσε στα βράχια της νησίδας Πάτροκλος, ανοιχτά του ακρωτηρίου Σούνιο, άνοιξε αμέσως ρήγμα και βυθίστηκε. Κάποια πλοία, φτάνοντας λόγω κακοκαιρίας 3 ημέρες μετά στο ναυάγιο, διέσωσαν 6 Ιταλούς, 21 Γερμανούς, τον Νορβηγό καπετάνιο και τον Έλληνα μηχανικό. Όλοι οι υπόλοιποι έχασαν τη ζωή τους, συμπεριλαμβανομένων και 21 Ελλήνων του πληρώματος.

Μετά το ναυάγιο η απέναντι παραλία του Χάρακα, όπως και το Λαγονήσι, γέμισαν πτώματα. Οι Γερμανοί έθαψαν τους νεκρούς Ιταλούς σε ομαδικό τάφο, σε απόσταση εκατό μέτρων από τη θάλασσα.

Από την αρχή και για πολλά χρόνια το ναυάγιο του «Όρια» περιβλήθηκε από ένα πέπλο σιωπής. Οι γερμανικές αρχές κατοχής απέκρυψαν το γεγονός, ενώ δεν υπήρξε αναφορά ούτε στον ελεγχόμενο από αυτές ελληνικό Τύπο της εποχής. Εικάζεται πως επρόκειτο για σκόπιμη ενέργεια, προκειμένου να μη ζητηθούν ευθύνες και αποζημιώσεις για τον χαμό των αιχμαλώτων, αφού στο μέγεθος της τραγωδίας είχαν αποφασιστική συμβολή οι συνθήκες στοίβαξης και εγκλεισμού των, έτσι κι αλλιώς υπεράριθμων, Ιταλών στα αμπάρια του σκάφους.

Η υπόθεση του ναυαγίου του «Όρια» ήλθε ξανά στην επιφάνεια το 2006 με πρωτοβουλία των τοπικών ελληνικών αρχών, έπειτα και από τις σχετικές έρευνες του δύτη Αριστοτέλη Ζερβούδη, ο οποίος ανακάλυψε το ναυάγιο το 1999. To 2012, στο Βαϊάνο της Τοσκάνης (επαρχία Πράτο), έλαβε χώρα η πρώτη ιταλική εκδήλωση μνήμης για τα θύματα του «Όρια».

Τον Φεβρουάριο του 2014, στην 70ή επέτειο από το ναυάγιο, ο Δήμος Σαρωνικού, σε συνεργασία με τον «Σύνδεσμο Πνευματικής και Κοινωνικής Δραστηριότητας Κερατέας Χρυσή Τομή» και το «Δίκτυο Συγγενών Θυμάτων του Oria», οργάνωσαν εκδήλωση στην Κερατέα, κατά την οποία έγιναν και τα αποκαλυπτήρια του μνημείου που κατασκευάστηκε προς τιμήν των θυμάτων, απέναντι από το σημείο βύθισης του πλοίου (60ό χιλιόμετρο λεωφόρου Αθηνών – Σουνίου).




ME MIA MATIA...
1709: Ο Σκωτσέζος ναυτικός Αλεξάντερ Σέλκιρκ διασώζεται, έπειτα από τέσσερα χρόνια που έμεινε απομονωμένος στο νησί Φερνάντεζ. Θα αποτελέσει την έμπνευση για το μυθιστόρημα του Ντάνιελ Ντεφόε «Ροβινσών Κρούσος».
1861: Διεξάγεται ο πρώτος διασυλλογικός αγώνας στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Στο Σέφιλντ της Αγγλίας τίθενται αντιμέτωπες η Σέφιλντ (Sheffield F.C.) και η Χάλαμ (Ηallam FC).
1945: Υπογράφεται η Συμφωνία της Βάρκιζας, με την οποία οι εκπρόσωποι του ΕΑΜ δέχονται να διαλυθεί ο ΕΛΑΣ και οι μαχητές του να παραδώσουν τα όπλα τους στη νόμιμη κυβέρνηση του Νικολάου Πλαστήρα.
1948: Εκτεταμένα επεισόδια σημειώνονται στον αγώνα Πανιωνίου - Απόλλωνα Αθηνών (1-2). Ο επιθετικός της «Ελαφράς Ταξιαρχίας» Μίμης Χούμης τραυματίζεται στο πρόσωπο από πέτρα, που πετάχτηκε από την εξέδρα και προοριζόταν για το διαιτητή Πασσαλάρη.
1950: Ιδρύεται η European Broadcasting Union (EBU), η γνωστή μαςEurovision.

1979: Ο Άρης, του 34χρονου Γιάννη Ιωαννίδη, κατακτά το πρώτο του πρωτάθλημα μετά το 1930, νικώντας στο καθοριστικό παιχνίδι τον Ολυμπιακό (85-82). Μεγάλος πρωταγωνιστής ο Βαγγέλης Αλεξανδρής, που σημειώνει 30 πόντους (20/20 βολές!)

1993: Ένα από τα πιο απίστευτα εγκλήματα στην ιστορία λαμβάνει χώρα στο Λίβερπουλ της Αγγλίας, καθώς ο 2χρονος Τζέιμς Μπάλτζερ κακοποιείται και δολοφονείται στις ράγες του τρένου. Οι δύο δολοφόνοι ήταν οι δεκάχρονοι Τζον Βέναμπλς και Ρόμπερτ Τόμσον.

2011: Πεθαίνει σε ηλικία 83 ετών από ανακοπή καρδιάς στο Καυτανζόγλειο Στάδιο, σε εκδήλωση για την ονομασία του προπονητηρίου αλμάτων και δρόμων σε «Νίκος Ζαχαριάδης», ο Ντίνος Κοσμόπουλος, πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης (1989-1998) αλλά και αθλητής και παράγων του Ηρακλή.

2012: Με 199 «ναι» υπερψηφίζεται η νέα δανειακή σύμβαση (δεύτερο μνημόνιο), έναντι 74 βουλευτών που την καταψηφίζουν και 5 που δηλώνουν «παρών».

2019: Με τη Συμφωνία των Πρεσπών επιλύεται το χρόνιο πρόβλημα ονομασίας της προσωρινά αποκαλούμενης «πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» (πΓΔΜ), η οποία ονομάζεται επισήμως πλέον Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.