Ο θάνατος του Έλγιν

Σαν σήμερα πριν από 180 χρόνια εξέπνευσε ο Τόμας Μπρους, έβδομος κόμης του Έλγιν και ενδέκατος κόμης του Κινκάρντιν. Αυτό ήταν το πλήρες όνομα εκείνου που έμεινε στην ελληνική και παγκόσμια Ιστορία ως Έλγιν, διαβόητος για τη βίαιη απόσπαση και κλοπή των γλυπτών του Παρθενώνα.

Γεννηθείς το 1766, στο Μπλούμχολ της κομητείας Φάιφ της Σκωτίας, κατετάγη το 1785 στον βρετανικό στρατό με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού, φτάνοντας μέχρι υποστράτηγος. Από το 1790 ακολούθησε διπλωματική καριέρα σε Βρυξέλλες (1790) και Βερολίνο (1795), ενώ το 1799 τοποθετήθηκε έκτακτος πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη λόγω της ναπολεόντειας εκστρατείας στην Αίγυπτο. Μάη του 1800 ο Έλγιν έστειλε στην Αθήνα τον γραμματέα της πρεσβείας μαζί με έξι καλλιτέχνες και τεχνίτες από την Ιταλία για την καταγραφή των αρχαίων μνημείων της Αττικής και ιδιαίτερα του Παρθενώνα. Αρχικός σκοπός η δημιουργία εκμαγείων για τη διακόσμηση της έπαυλής του στη Σκωτία.

Με τη συμμαχία Τουρκίας - Μεγάλης Βρετανίας κατά της Γαλλίας, ο Έλγιν άδραξε την ευκαιρία αποκτώντας μία τεράστια συλλογή αρχαιοτήτων. Το 1801 απέσπασε επιστολή του καϊμακάμη Σεγούτ Αμπντουλάχ που αντικαθιστούσε τον μεγάλο βεζίρη στην Κωνσταντινούπολη, με την οποία προέτρεπε τις οθωμανικές αρχές στην Αθήνα να επιτρέψουν στους ανθρώπους του να διενεργήσουν ανασκαφές στην Ακρόπολη, υπό τον όρο να μη βλάψουν τα μνημεία.

Παρά ταύτα, έως το 1804 τα συνεργεία του Έλγιν δρούσαν στην Ακρόπολη προκαλώντας σημαντικές ζημιές στα γλυπτά και στον ναό, αποσπώντας και διαμελίζοντας ένα σημαντικό μέρος (περίπου το ήμισυ) από τον σωζόμενο γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα, μαζί με ορισμένα αρχιτεκτονικά μέλη, όπως ένα κιονόκρανο και έναν σπόνδυλο από κίονα. Οι αφαιρούμενες αρχαιότητες συσκευάζονταν και μεταφέρονταν διά θαλάσσης στην Αγγλία. Το 1802 φορτώθηκαν τα πρώτα κιβώτια στο ιστιοφόρο του Έλγιν «Μέντωρ». Το πλοίο, όμως, βυθίστηκε στον Αβλέμονα των Κυθήρων και χρειάστηκαν δύο χρόνια για την ανέλκυσή τους.

Το 1803 αιχμαλωτίστηκε στη Γαλλία επιστρέφοντας στην Αγγλία. Επαναπατρίστηκε το 1806, αποτελώντας στόχο κριτικής συμπατριωτών του για τη δράση του. Κατηγορήθηκε ως κλέφτης και βάνδαλος που με αθέμιτα μέσα (δωροδοκίες κ.λπ.) λήστεψε πολιτιστικά μνημεία για ίδιον όφελος.

Πέραν της κατακραυγής, τα τεράστια ποσά που δαπάνησε για να πετύχει τους άνομους σκοπούς του τον οδήγησαν χρεοκοπημένο το 1816 να πουλήσει τα Μάρμαρα του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο όπου βρίσκονται ακόμη. Από το 1790 έως το 1840 μετείχε στη Βουλή των Λόρδων ως Σκωτσέζος αντιπρόσωπος. Πέθανε στο Παρίσι όπου κατέφυγε για να αποφύγει τους δανειστές του.

565: Σε ηλικία 82 ετών πέθανε στην Κωνσταντινούπολη ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός ο Μέγας.

1840: Γεννήθηκε ο Γάλλος ζωγράφος Κλοντ Μονέ, από τους δημιουργούς του ιμπρεσιονισμού.

1851: Ο Αμερικανός συγγραφέας Χέλμαν Μέλβιλ εξέδωσε το πασίγνωστο μυθιστόρημα «Μόμπι Ντικ».

1908: Γεννήθηκε ο Τζόζεφ Μακ Κάρθι, που ως μέλος της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Υποθέσεων της Γερουσίας εξαπέλυσε διωγμούς κατά των κομμουνιστών στις ΗΠΑ, καταστρέφοντας ζωές και υπολήψεις.

1922: Το BBC άρχισε να εκπέμπει ραδιοφωνικά.

1926: Ιδρύθηκε η ΕΠΟ, μετεξέλιξη της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Ελλάδος.

1935: Γεννήθηκε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, στιχουργός και συγγραφέας.

1949: Γεννήθηκε ο τραγουδιστής, συνθέτης και ηθοποιός Βαγγέλης Γερμανός.

1954: Γεννήθηκε στην Καλαμάτα ο Γιάννης Χρυσομάλης, που ως Yanni έκανε σπουδαία καριέρα στις ΗΠΑ.

1979: Εκλέχθηκε η πρώτη διοίκηση της ΠΑΕ Παναθηναϊκός με πρόεδρο τον Γιώργο Βαρδινογιάννη.

1989: Ο Μάνος Χατζιδάκις ίδρυσε την «Ορχήστρα των Χρωμάτων».

1990: Έπειτα από 28 ημέρες έληξε η μεγαλύτερη εξέγερση κρατουμένων στα ελληνικά

χρονικά στις φυλακές Κορυδαλλού (19 κρατούμενοι απέδρασαν).

1992: Πέθανε από καρκίνο ο 67χρονος Αυστριακός πρώην ποδοσφαιριστής και προπονητής Ερνστ Χάπελ.

1993: Ο πρώτος σκόρερ στα χρονικά του ελληνικού πρωταθλήματος Θωμάς Μαύρος είπε επίσημα «αντίο» στα γήπεδα σε φιλικό ΑΕΚ - Εθνική Ελλάδας (4-2). Σκόραρε τρις στο ματς, παίζοντας και με τις δύο ομάδες.

2006: Ο Πεπ Γκουαρντιόλα στα 35 του ανακοίνωσε το τέλος της ποδοσφαιρικής του καριέρας.