Η κυρά της Ρω: Η νησιώτισσα που ύψωνε την ελληνική σημαία για 40 χρόνια στο ερημονήσι του Αιγαίου
Πριν από 40 χρόνια, στις 13 Μαΐου 1982 πέθανε η κυρά της Ρω, η γυναίκα που ύψωνε επί σαράντα χρόνια την ελληνική σημαία στη βραχονησίδα Ρω, κοντά στο Καστελόριζο απέναντι από τα τουρκικά παράλια.
Το όνομα της ήταν Δέσποινα Αχλαδιώτη και είχε γεννηθεί το 1890. Την αποκαλούσαν “Κυρά της Ρω” ή διαφορετικά “Κυρά της Ρωμιοσύνης”, για τον πατριωτισμό που επέδειξε καθ’ όλη τη διάρκεια που έμενε ολομόναχη στη βραχονησίδα.
Ολυμπιακός: Οι λύσεις που δίνει η επιστροφή του Ορτέγκα
Κάθε μέρα ύψωνε την ελληνική σημαία, ώστε να τη βλέπουν τα διερχόμενα πλοία και να υπενθυμίζει στους Τούρκους την ελληνικότητα του νησιού.
Πρώτη φορά εγκαταστάθηκε στο άγονο νησί με τον άντρα της Κώστα το 1927. Μαζί τους είχαν μερικά ζώα για να καλύπτουν τις καθημερινές τους ανάγκες.
Τότε στη βραχονησίδα ζούσαν λίγες οικογένειες, οι οποίες αργότερα εγκατέλειψαν το νησί. Από τότε εκείνη και ο άντρας της έγιναν οι μοναδικοί κάτοικοι.
Όπως είχε αναφέρει η ίδια στο αφιέρωμα που της έκανε ο Φρέντυ Γερμανός στην κρατική τηλεόραση: «Η ζωή των Καστελοριζιτών ήταν η βραχονησίδα Ρω, αν οι Τούρκοι την παίρναν δεν θα υπήρχε Καστελόριζο».
Η παρουσία της Δέσποινας στην απομακρυσμένη βραχονησίδα στοχοποιήθηκε από τους Τούρκους και συχνά δοκίμαζαν τις αντοχές της.
Πρώτη φορά ανέβηκαν και ύψωσαν τη τουρκική σημαία στη Ρω το 1929. Μόλις η Δέσποινα την είδε πήρε ένα λευκό σεντόνι και γαλάζιο ύφασμα και έραψε την ελληνική σημαία. Μαζί με τον άντρα της κατέβασαν την τούρκικη και ύψωσαν την ελληνική.
Η Δέσποινα αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες κατά την παραμονή της στο ξερονήσι. Το 1940 ο άντρας της αρρώστησε βαριά. Η Κυρά ήταν μόνη στη βραχονησίδα. Άναψε φωτιές για να ειδοποιήσει τους ψαράδες για βοήθεια, αλλά δεν τις είδαν εγκαίρως και άργησαν να φτάσουν στη Ρω.
Ο άντρας της πέθανε μέσα στη βάρκα, κατά τη μεταφορά του στο Καστελόριζο. Μετά τον θάνατο του, η Κυρά επέστρεψε το 1943 με την τυφλή μητέρα της στη Ρω και συνέχισε να υψώνει την ελληνική σημαία.
Η Ρω βρίσκεται τρία μίλια βόρεια του Καστελόριζου και δύο μίλια περίπου δυτικά της Μικράς Ασίας. Στο λιμανάκι του νησιού υπάρχει η εκκλησία του Αη Γιώργη και στο νησί υπάρχουν ακόμα τα δύο μικρά σπιτάκια που έμενε η Κυρά της Ρω
Εκείνη τη χρονιά το αντιτορπιλικό «Κουντουριώτης» έφτασε στο λιμάνι του νησιού και το Καστελόριζο ήταν πλέον ελεύθερο από τους Ιταλούς.
Το νησί μετατράπηκε σε έδρα των Συμμάχων, οι οποίοι όταν άκουσαν για μια γυναίκα που κατοικεί στην απέναντι βραχονησίδα έστειλαν ναύτες να τη χαιρετήσουν και να τις δώσουν τρόφιμα και εφόδια.
Η Δέσποινα τους βοηθούσε καθ’όλη τη διάρκεια των επιχειρήσεων και όταν τα πλοία περνούσαν μπροστά από τη Ρω έτρεχε και τα χαιρετούσε κουνώντας τη σημαία.
Ακόμα και κατά τον βομβαρδισμό του Καστελόριζου από τα γερμανικά βομβαρδιστικά, που όλοι οι κάτοικοι έφυγαν από το νησί, η Κυρά της Ρω δεν εγκατέλειψε το σπίτι της.
Η Δέσποινα επικοινωνούσε με το Καστελόριζο μέσω των ψαράδων που πήγαιναν συχνά στη βραχονησίδα. Οι κάτοικοι του Καστελόριζου την αποκαλούσαν Η Κόρη της Ρω
Έμενε και το προστάτευε, καθώς όταν έλειπε οι Τούρκοι έβρισκαν την ευκαιρία να ανέβουν στη βραχονησίδα. Το 1974 ένας τούρκος δημοσιογράφος, ο Ομάρ Κασάρ με άλλους δυο Τούρκους εκμεταλλεύτηκαν την απουσία της και ύψωσαν τη τούρκικη σημαία στη Ρω.
Η Δέσποινα γύρισε στο νησί και την κατέβασε. Την επόμενη χρονιά το ναυτικό κατέφθασε με ένα αντιτορπιλικό στο Καστελόριζο και την παρασημοφόρησε για τον πατριωτισμό της. Όλοι οι κάτοικοι του νησιού συγκεντρώθηκαν για να την ευχαριστήσουν. Η Κυρά της Ρω διάβασε μερικά λόγια που είχε γράψει σε ένα χαρτί και τελείωσε τις ευχαριστίες της, λέγοντας «Ζήτω η Ελλάς».
Η Κυρά της Ρω κατά την τελετή παρασημοφόρησης από το Ελληνικό Ναυτικό στο Καστελόριζο. Κάθε φορά που έβλεπε ένα καράβι να περνά έτρεχε στα βράχια και ανέβαζε τη σημαία
Όπως είχε πει η ίδια:
«Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τα αγαπώ. Έμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο. Με την ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες. Βέβαια η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις Τούρκικες ακτές. Την ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν στον τάφο μου».
Σε ηλικία 92 ετών η Δέσποινα Αχλαδιώτη, «Κυρά της Ρω» πέθανε στο νοσοκομείο της Ρόδου. Η επιθυμία της εκπληρώθηκε, τάφηκε στο ξερονήσι της δίπλα στον ιστό της ελληνικής σημαίας με τιμές εθνικής ηρωίδας. Δείτε την μαρτυρία της στον Φρέντυ Γερμανό.
Στην αρχική φωτογραφία εικονίζεται αριστερά έργο του μοντελιστή Χρ. Παναγιωτόπουλου από IPMS Hellas – International Plastic Modellers Society Hellas
