Σοφοκλής: Είναι ο τάφος του στη Βαρυμπόμπη; Τον βρήκαν οι κόρες της Φρειδερίκης (vid)

Βρίσκεται κοντά στη Βαρυμπόμπη, δηλαδή μισή ώρα από την Ομόνοια και ίσως είναι ο Τύμβος του Σοφοκλή. Ανακαλύφθηκε τον 19ο αιώνα και βρέθηκε στο σημείο που σύμφωνα με αρχαίες πηγές βρισκόταν ο τάφος του Σοφοκλή.

Ηλιόπουλος - Καρέζη: Tα 86 χαστούκια και ο τέως με τις πριγκίπισσες

Ο Σοφοκλής αν και ήταν δημότης του αρχαίου Κολωνού καταγόταν από τον αρχαίο δήμο της περιοχής, τον δήμο Δεκέλειας.

Αμφιβολίες

Είναι όμως το συγκεκριμένο μνημείο ο τάφος του Σοφοκλή; Υπάρχουν αμφιβολίες και διαφωνίες μεταξύ των αρχαιολόγων αν πραγματικά το μνημείο είναι ο τάφος του Σοφοκλή.

Τον Δεκέμβριο του 2010, η τότε Γενικής Γραμματέας Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, η σημερινή Υπουργός Πολιτισμού, υπέγραφε με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ανατολικής Αττικής σύμβαση με την οποία «καθορίζεται πλαίσιο συμφωνίας για την εφαρμογή της μελέτης διαμορφώσεως του αρχαιολογικού χώρου του «τύμβου του Σοφοκλή» και προσδιορίζονται οι τρόποι και οι διαδικασίες υλοποίησής του».

Ο φερόμενος ως Τύμβος του Σοφοκλή…

Στο κείμενο της σύμβασης διαβάζουμε για τον φερόμενο Τύμβο του Σοφοκλή. Συγκεκριμένα: «Ο φερόμενος ως Τύμβος του Σοφοκλή βρίσκεται στη Βαρυμπόμπη σε εκτός σχεδίου περιοχή του Δήμου Αχαρνών. Αρχικά είχε ερευνηθεί από τον αυλάρχη του βασιλέως Γεωργίου Α΄ (L. Muenter, Das Grab des Sophokles, 1893). Πρόκειται για έναν ισοδομικό ταφικό περίβολο μέσα σε τεχνητό τύμβο (διαστάσεις τύμβου 10,5Χ8Χ 13 (ύψος). Εντός του περιβόλου υπάρχουν δύο μαρμάρινες σαρκοφάγοι, έναντι τριών που αναφέρονται το 1958 (έκθεση Θ. Αρβανιτοπούλου, Δεκέλεια Πολέμων 1958, 32). Η ταύτισή του με τον οικογενειακό τάφο του Σοφοκλή βασίζεται στην ερμηνεία πληροφοριών ανώνυμου βιογράφου του (βλ. A. Westermann, Vitarum scriptores Graeci minores, 1845, 130). Τα ευρήματα από τις σαρκοφάγους χρονολογούνται στα τέλη 5ου – αρχές 4ου αι. π.Χ. Το πρόγραμμα στοχεύει στην προστασία και διαμόρφωση του τύμβου ώστε να είναι επισκέψιμος από το κοινό».

Από τις τότε πριγκίπισσες

Στον χώρο τοποθετήθηκε στέγαστρο για την προστασία του μνημείου και πινακίδα, στην οποία αναφέρεται: «Ανασκάφτηκε το 1958 από τις τότε πριγκίπισσες της Ελλάδος Σοφία και Ειρήνη και την αρχαιολόγο δασκάλα τους Θεοφανώ Αρβανιτοπούλου. Πρόκειται για έναν μεγάλο οικογενειακό ταφικό περίβολο, κλασικών χρόνων, που περικλείεται από τεχνητό τύμβο. Ο τύμβος είχε αρχικά 13 μ. ύψος. Περιείχε τέσσερις μαρμάρινες σαρκοφάγους με αετωματικό κάλυμμα, τρεις στο κέντρο του και μία μακρύτερα προς τα νότια».

«Είναι εις των πολλών εν τη Αττική τάφων»

Είχαν βρει όμως οι πριγκίπισσες της Ελλάδος Σοφία και Ειρήνη -κόρες του Παύλου και της Φρειδερίκης- και η αρχαιολόγος δασκάλα τους Θεοφανώ Αρβανιτοπούλου, τον τάφο του Σοφοκλή; Απάντηση μετά βεβαιότητας δεν έχει δοθεί. Είναι σαφές ότι η Θεοφανώ Αρβανιτοπούλου δεν το πίστευε. Είχε γράψει: «το ανασκαφέν ηρίον, ήτοι τάφος οικογενειακός, δεν έχει ουδεμίαν σχέσιν προς τον τάφον του Σοφοκλέους. Είναι εις των πολλών εν τη Αττική τάφων».

Στην επίσημη ιστοσελίδα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής (απ' όπου και οι φωτογραφίες), διαβάζουμε: «Παρ’ όλο που η ταύτιση του τύμβου της Βαρυμπόμπης με τον τάφο του Σοφοκλή φαίνεται πιθανή, δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί από τα αρχαιολογικά δεδομένα. Αναμφίβολα όμως το ταφικό αυτό μνημείο, ο λεγόμενος «Τύμβος του Σοφοκλή» στη Βαρυμπόμπη, αποτελεί ένα πολύ καλά σωζόμενο δείγμα οικογενειακού ταφικού μνημείου της κλασικής εποχής».