Μια φορά κι έναν καιρό ήταν Χριστούγεννα – Από τα δώρα στον τροχονόμο έως το ΜΙΝΙΟΝ

Με τα χρόνια οι καταστάσεις αποκτούν μυθικές διαστάσεις. Στους ανθρώπους αρέσει να μεγαλοποιούν αυτά που πέρασαν. Πασχίζουν να κρατήσουν στη μνήμη τους τα καλά και να ξεχάσουν αυτά που τους πόνεσαν. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με τα Χριστούγεννα. Θαρρείς πως η Ελλάδα ήταν κάποτε ένας παράδεισος, όλος ο κόσμος γλεντούσε, δεν είχε προβλήματα και απολάμβανε τη ζωή. Προφανώς και δεν ήταν έτσι, αλλά ας μην χαλάσουμε το παραμύθι μέρα που είναι. Άλλωστε από παιδιά σε ένα παραμύθι πίστευαν όλοι όταν έρχονταν οι γιορτές. Αυτό του Άγιου Βασίλη που θα τους γέμιζε δώρα.

Το έθιμο με τον τροχονόμο

Γυρνώντας τον χρόνο πίσω λοιπόν, θα δούμε τους Αθηναίους να ξεχύνονται στους δρόμους. Κατακλύζουν τα εμπορικά καταστήματα για να ψωνίσουν τα δώρα τους. Κάποια από αυτά τα δώρα κατέληγαν στους άνδρες της τροχαίας. Έθιμο του 1936 και ένδειξη ευγνωμοσύνης στους ανθρώπους που έβαζαν τάξη στους δρόμους που είχαν γεμίσει με τη νέα μόδα της εποχής, την… κούρσα.
Αρχικά πολίτες έκαναν έρανο, αλλά η αστυνομία το θεώρησε δωροδοκία. Όμως ο Βασιλιάς –τότε είχαμε και τέτοιο στην Ελλάδα- έδωσε δώρα στον τροχονόμο της γειτονιάς του και από τότε οι Αθηναίοι το αποφάσισαν. Έγινε για πολλά χρόνια έθιμο που γρήγορα επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα.

Το Ρομάντσο

Αυτές της ημέρες οι Αθηναίοι φρόντιζαν να μάθουν και τι θα τους συμβεί το νέο έτος. Προμηθεύονταν λοιπόν τον καζαμία, το ετήσιο ημερολόγιο με πληροφορίες για αστρονομικά, μετεωρολογικά, γεωργικά κ.ά. φαινόμενα. Οι κυρίες κυκλοφορούσαν με το περιοδικό «Ρομάντσο», το οποίο δημοσίευε το «μεγάλον ωροσκόπιον» της νέας χρονιάς.

Λαχείο συντακτών

Φυσικά, όλοι ή όσοι είχαν χρήματα, φρόντιζαν να προμηθευτούν το «λαχείο συντακτών». Πρόκειται για το γνωστό μας σήμερα Πρωτοχρονιάτικο Λαχείο, το οποίο δεν θα κυκλοφορήσει μετά από 92 χρόνια.
Το πρωτοχρονιάτικο λαχείο με την τωρινή του ονομασία κυκλοφορεί από το 1967. Παλαιότερα κυκλοφορούσε και κληρωνόταν αντί αυτού το «Λαχείο Συντακτών», από το 1928 ως το 1967, το οποίο καταργήθηκε επί χούντας. Κάθε παραμονή Πρωτοχρονιάς ολόκληρη η Ελλάδα ζούσε στον παλμό του Λαχείου Συντακτών, το οποίο μοίραζε διαμερίσματα, μαγαζιά, αυτοκίνητα, χρήματα, μέχρι και ολόκληρες πολυκατοικίες. Το Λαχείο Συντακτών είναι ένα από τα σύμβολα μιας εποχής.

Το ΜΙΝΙΟΝ

Όνειρο για πολλούς, κυρίες πιτσιρικάδες και πιτσιρίκες ήταν οι επίσκεψη στο Μινιόν. Οργανώνονταν ακόμα και εκδρομές με πούλμαν από την επαρχία. Το Μινιόν (συνήθως γραμμένο με κεφαλαία ως ΜΙΝΙΟΝ) ήταν το πολυκατάστημα στη γωνία των οδών 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) και Δώρου στην Αθήνα. Το 1934 ο επιχειρηματίας Γιάννης Γεωργακάς ίδρυσε με έναν συνεταίρο του το πρώτο περίπτερο με το όνομα Μινιόν. Από τη δεκαετία του 1950 εξελίχθηκε σταδιακά σε μεγάλο πολυκατάστημα με 120.000 είδη και 1.000 άτομα προσωπικό. Εν μέσω της εορταστικής περιόδου, στα ξημερώματα της 19ης Δεκεμβρίου 1980, το πολυκατάστημα καταστράφηκε από εμπρησμό. Οι περισσότερες δυνάμεις της Πυροσβεστικής κατευθύνθηκαν στο κατάστημα «Κατράντζος» που καιγόταν συγχρόνως, χωρίς αποτέλεσμα. Ήταν η αρχή μιας σειράς εμπρησμών στα περισσότερα μεγάλα καταστήματα εκείνης της εποχής. Κανείς ένοχος δεν βρέθηκε ποτέ. Από την φωτιά διασώθηκε μόνο το οπλισμένο σκυρόδεμα του κτιρίου, ενώ ο «Κατράντζος» κατέρρευσε από την πυρκαγιά και δεν ξαναχτίστηκε ποτέ. Το όνειρο των παιδιών ήταν ο 6ος όροφος που άνοιγε για το κοινό μόνο την περίοδο των γιορτών με τους Άι Βασίληδες να προσφέρουν γλυκίσματα.

Κάπως έτσι ήταν κάποτε τα Χριστούγεννα. Τουλάχιστον για κάποιους.