Γιάννης Φρονιμίδης στο «ΦΩΣ»: «Ο κορυφαίος στην ομαδάρα του Μπούκοβι ήταν...»

Συνέντευξη στον ΘΕΜΗ ΣΙΝΑΝΟΓΛΟΥ

Ο τερματοφύλακας του Ολυμπιακού στη θρυλική ομαδάρα του Μπούκοβι Γιάννης Φρονιμίδης.

Πρώτη φορά μίλησα με τον Γιάννη Φρονιμίδη, είναι υψηλού επιπέδου άνθρωπος. Πρόκειται για τον τερματοφύλακα που είχε ο Ολυμπιακός στη θρυλική ομαδάρα του Μπούκοβι. Όταν σταμάτησε νωρίς λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, είχε πρόβλημα ο Ολυμπιακός τα επόμενα χρόνια στη θέση του τερματοφύλακα μέχρι που ήρθε ο Κελεσίδης. Η καταγωγή του είναι από το Φανάρι της Κωνσταντινούπολης, πολύ κοντά στο Πατριαρχείο. Εντύπωση μου έκανε ιδιαίτερα ένα περιστατικό που μου είπε για τον Γιώργο Σιδέρη...

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο «ΦΩΣ» στις 24/10/2020

Πώς είδατε το ματς του Ολυμπιακού με τη Μαρσέιγ;

Υπάρχουν ορισμένοι αγώνες που θυμίζουν ότι αναβιώνει η Ολυμπιακή παλιά ψυχή και η ρομαντική εποχή! Τέτοιος αγώνας ήταν αυτός. Άριστα σε όλους! Και στον προπονητή του Ολυμπιακού, για τον οποίο όμως έχω μία παρατήρηση. Γνώμη μου, υποκειμενική. Κύριε Μαρτίνς, κάνεις εξαιρετική δουλειά ομολογουμένως. Βλέπεις ότι έχουμε έναν Βαλμπουενά που είναι η ψυχή της ομάδας. Αυτός φτιάχνει τα γκολ. Όμως έχουμε άλλον ένα «Βαλμπουενά», Έλληνα, δεν είναι της αξίας του Βαλμπουενά, αλλά είναι ο πιο παραπλήσιος σε σχέση με τους άλλους. Μην τον βάζεις αλλαγή συνέχεια λίγα λεπτά στο τέλος. Μιλάω για τον Φορτούνη.

Από όλους τους τερματοφύλακες που έχετε δει τις τελευταίες δεκαετίες στον Ολυμπιακό ποιος σας άρεσε περισσότερο; Τι γνώμη έχετε για τον Σα;

Καλός είναι ο Σα, αλλά αυτός που ήταν μεγάλος ξένος τερματοφύλακας στον Ολυμπιακό ήταν ο Ρομπέρτο. Οικογενειακά προβλήματα τον ανάγκασαν να φύγει και τον πήρε η κάτω βόλτα. Σήμερα παγκοσμίως δεν βλέπω μεγάλους τερματοφύλακες. Ο μόνος που ξεχωρίζει τα τελευταία χρόνια είναι ο Νόιερ, διότι έχει μία ιδιαιτερότητα.

Ποια είναι αυτή;

Έχει καθιερωθεί ότι είναι ο κυρίαρχος όχι μόνο μέσα στην περιοχή αλλά και έξω από αυτήν! Είναι ο μαέστρος της άμυνας. Αν και στερείται αλτικότητας. Σε ό,τι αφορά την προηγούμενη ερώτησή σας, θα σας πω τούτο: όλοι οι προπονητές τι φοβούνται πλέον; Τις στημένες φάσεις. Εγώ είμαι 84 χρονών σήμερα. Χιουμοριστικά θα πω ότι αν με βάλεις κάτω από τα δοκάρια, θα φάω τώρα 20 γκολ. Αλλά αν γίνει σέντρα, όποιος τολμήσει να πηδήξει θα πρέπει να έχει εξομολογηθεί πρώτα! Απαντώ λοιπόν στο ερώτημά σας. Οι καλύτεροι τερματοφύλακες που είδα στον Ολυμπιακό, για εμένα, είναι δύο: ο Κελεσίδης και ο Σαργκάνης. Ήταν οι τελευταίοι μεγάλοι των Μοϊκανών από τους Έλληνες. Με πρώτο τον Κελεσίδη.

Εσάς σας είχε διαλέξει από τη σπουδαία τότε Προοδευτική ο ίδιος ο Μπούκοβι. Είναι έτσι;

Είναι αλήθεια. Η Προοδευτική τότε είχε μεγάλη ομάδα, ήταν στις πρώτες θέσεις της βαθμολογίας. Είχαμε έρθει και τέταρτοι στη βαθμολογία. Είχαμε νικήσει με 3-0 τον Ολυμπιακό στο «Καραϊσκάκης»!

Όμως ενώ πήρατε τα δύο σερί πρωταθλήματα με τον Ολυμπιακό σε μία πολύ δύσκολη δεκαετία για τους «ερυθρόλευκους», στα 30 σας χρόνια σταματήσατε. Γιατί;

Ήταν πράγματι δύσκολη εκείνη η δεκαετία για τον Ολυμπιακό. Από το 1959 ως το 1973 ο Ολυμπιακός πήρε μόνο εκείνα τα δύο πρωταθλήματα με την ομαδάρα του Μπούκοβι, ο οποίος εξωθήθηκε να φύγει και δυστυχώς δεν μπόρεσε να πάρει άλλα πρωταθλήματα μαζί του ο Ολυμπιακός. Εγώ είχα την τύχη να παίξω δύο χρόνια στον Ολυμπιακό και να ζήσω εκείνα τα δύο πρωταθλήματα. Στο ερώτημά σας τώρα… Ο τερματοφύλακας στα 28-30 έτη του έχει τη δυνατότητα να γίνει ακόμα πιο καλός αν αφιερωθεί σε αυτό που κάνει. Εγώ, παρ’ ότι προερχόμουν από ποδοσφαιρική οικογένεια, είχα το μυαλό μου στη δουλειά μου. Ο πατέρας μου έπαιζε στην Κωνσταντινούπολη, στην ομάδα του Πέρα. Ο θείος μου ο Ρωμύλος έπαιζε στην ομάδα του Λαού, έτσι λεγόταν εκείνη η ομάδα στην Πόλη. Οι γονείς μου έμεναν στο Φανάρι!

Πόσο μακριά από το Πατριαρχείο;

Στα 50 μέτρα από το Πατριαρχείο ήταν το σπίτι της μητέρας μου. Εκκλησιάζονταν στον Άγιο Γεώργιο στο Πατριαρχείο. Ο θείος μου ο Ρωμύλος όταν ήρθε στην Ελλάδα, λίγο πριν από τα καταστροφικά γεγονότα για τον ελληνισμό στη Μικρά Ασία, έπαιξε πολλά χρόνια στον Απόλλωνα, πήρε πρωτάθλημα Αθηνών, έπαιξε και στην Εθνική Ελλάδας. Όμως εγώ από τα 28 μου είχα μπει στον δρόμο της επαγγελματικής αποκατάστασης, ακολουθώντας τη δουλειά του παππού μου και του πατέρα μου. Ήταν εκτελωνιστές στην Πόλη, ο πατέρας μου συνέχισε το ίδιο επάγγελμα στην Ελλάδα και το συνέχισα κι εγώ. Ήμουν ερωτευμένος με τη δουλειά μου, η οποία πήγαινε όλο και καλύτερα. Δεν θα παρατούσα τη δουλειά μου για το ποδόσφαιρο όπου ήταν δύσκολα τα πράγματα τότε. Στον αθλητισμό όσο είσαι στην επιφάνεια, όλα είναι καλά. Αν έρθει όμως ένας τραυματισμός, δρυός πεσούσης...

Μετά από εσάς ο Ολυμπιακός είχε πρόβλημα στη θέση του τερματοφύλακα. Ενώ ο Βαλλιάνος ήταν μεγάλος τερματοφύλακας στον Εθνικό, απογοήτευσε στον Ολυμπιακό.

Στις μεγάλες ομάδες παίζει σημαντικό ρόλο η ψυχολογία. Αν δεν έχεις την απαιτούμενη ψυχολογία, δεν μπορείς να σταθείς. Για τον Βαλλιάνο πάντως, που μου είπατε, να σας πω ότι ήταν ένα από τα ινδάλματά μου όταν ήμουν νέος! Αυτός, ο Βουτσαράς και ο Σάββας Θεοδωρίδης, ο οποίος υστερούσε μεν στις εξόδους, αλλά ήταν για εμένα ο καλύτερος τερματοφύλακας που έχω δει κάτω από τα δοκάρια! Εκπληκτικός κάτω από τα δοκάρια του ο αείμνηστος Σάββας. Και βέβαια πολύ μεγάλος ως παράγοντας. Το όνομά του έχει τη μεγαλύτερη ιστορία στον Ολυμπιακό.

Ο Βουτσαράς ήταν πράγματι μεγάλος τερματοφύλακας; Τον είχε πάρει ο Παναθηναϊκός από τον Πειραιά, ενώ ήταν να πάει στον Ολυμπιακό.

Ήταν μεγάλος τερματοφύλακας. Θυμάμαι ματς Ολυμπιακός - Παναθηναϊκός που να αξίζει να το κερδίσει ο Ολυμπιακός με 6-1, αλλά να το χάνει 0-1 μόνο και μόνο λόγω του Βουτσαρά.

Εσείς είστε Πειραιώτης.

Ναι, γεννήθηκα στον Πειραιά. Οι γονείς μου όταν ήρθαν από την Πόλη έμεναν στον Άγιο Νικόλαο και μετά στη Νίκαια, έχτισε εκεί ο πατέρας μου σπίτια. Θέλω να σας πω κάτι άλλο… Μου αρέσει το όνομά σας. Πολλοί Έλληνες της Μικράς Ασίας είχαν επίθετο που έληγε σε «γλου», αλλά το άλλαξαν. Το δεύτερό μου επίθετο είναι Μαζλούμογλου και είμαι υπερήφανος για αυτό. Είμαι υπερήφανος που είμαι Έλληνας από εδάφη στα οποία ζούσαν Έλληνες χιλιάδες χρόνια. Δεν θέλω να νομίζει κανείς ότι είμαι ακραίος. Ένα μόνο θα πω που τα λέει όλα: έγινε μία έρευνα από το διάσημο τεχνολογικό ινστιτούτο ΜΙΤ της Μασαχουσέτης για τις πιο επιφανείς προσωπικότητες της ιστορίας τα τελευταία 6.000 χρόνια! Στην πρώτη δεκάδα ήταν έξι Έλληνες! Στην κορυφή ήταν ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας. Στη δεκάδα ακόμα ήταν ο Σωκράτης, ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Όμηρος και ο Πυθαγόρας.

Έμαθα ότι ψέλνετε και ότι ψάλατε στην κηδεία του Κώστα Πολυχρονίου.

Είπα τον Απόστολο στην κηδεία του, ήταν προσωπικός μου φίλος. Ήταν ένας από τους μεγαλύτερους αθλητές του ελληνικού ποδοσφαίρου σε αξία και σε ήθος. Ψέλνω από μικρό παιδί. Δεν προσπάθησα να πάρω πτυχίο, όμως η φύση με προίκισε με αυτό το ταλέντο. Θα μπορούσα να ψέλνω και να τραγουδώ σε υψηλό επίπεδο.

Θέλω να μου πείτε την πιο εντυπωσιακή ιστορία που θυμάστε από την ομαδάρα του Μπούκοβι. Καταρχάς ποιος ήταν ο καλύτερος παίκτης από εκείνον τον Ολυμπιακό για εσάς;

Ο... Μπούκοβι!

Γιατί;

Όταν αναφέρομαι σε αυτόν τον άνθρωπο, αισθάνομαι συγκίνηση (σ.σ.: Σταματάει και πράγματι βουρκώνει). Ο Μπούκοβι κατόρθωσε να πάρει μία ομάδα ταλαιπωρημένη και να την κάνει ομαδάρα. Δεν είναι τυχαίο ότι με αυτόν σαρώσαμε. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κόσμος όλος έλεγε «η ομαδάρα του Μπούκοβι». Αυτός ήταν ο δάσκαλος. Και μιλάμε για μία εποχή που τότε δεν κυριαρχούσε το χρήμα όπως σήμερα. Την εποχή εκείνη η ομάδα ήταν το ιδανικό κάθε αθλητή. Με αυτή ζούσε, με αυτή χαιρόταν, με αυτή λυπόταν. Δεν αποκλείω να συμβαίνει αυτό και σήμερα σε κάποιους ποδοσφαιριστές, όμως στο μυαλό τους υπάρχει το ακριβοπληρωμένο συμβόλαιο. Σήμερα τα πάντα είναι γύρω από το οικονομικό. Και έφυγαν οι αλάνες, τα πάντα πλέον είναι ιδιωτικά. Πώς θα βγουν Έλληνες ποδοσφαιριστές; Πώς θα ξαναβγεί Μπέμπης; Πώς θα ξαναβγεί Δομάζος; Πώς θα ξαναβγεί Νεστορίδης; Παρ’ ότι οι συνθήκες προπόνησης και αποκατάστασης σήμερα είναι πολύ καλύτερες. Ξέρετε τι αποκατάσταση κάναμε εμείς τότε;

Πείτε μου.

Πηγαίναμε στην παραλία του Νέου Φαλήρου και βάζαμε τα πόδια μας στη ζεστή άμμο! Και όταν τα βγάζαμε, βάζαμε ιώδιο. Και είχαμε έναν μασέρ στον οποίο πηγαίναμε. Αυτό ήταν όλο.

Από τους παίκτες της ομαδάρας του Μπούκοβι ποιος ήταν ο καλύτερος για εσάς; Σιδέρης; Γιούτσος; Μποτίνος; Άλλος;

Θα σας πω ένα περιστατικό και θα καταλάβετε. Ζει η μητέρα σας;

Ναι, ζει.

Δεν ξέρετε τι θησαυρό έχετε. Όταν θα τη χάσετε, θα καταλάβετε. Εύχομαι να ζήσει πολλά χρόνια. Παίζαμε με τον Παναθηναϊκό στη Λεωφόρο. Ο Ολυμπιακός είχε 6-7 χρόνια να πάρει το πρωτάθλημα. Ήθελε πάρα πολύ να το πάρει. Το πρωί του αγώνα ο Σιδέρης πήγε στην κηδεία της μητέρας του. Πέθανε η αείμνηστη μητέρα του. Νέος ήταν. Αντιλαμβάνεστε τι είναι να χάσετε τη μητέρα σας; Πήγε στην κηδεία της μητέρας του και ήρθε στο γήπεδο να παίξει το ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό. Και όχι μόνο έπαιξε, αλλά ήταν ο καλύτερος παίκτης! Πιστεύω ότι αυτό τα λέει όλα.

Πείτε μου για το γκολ του Γιούτσου στο τελευταίο λεπτό στο «Καραϊσκάκης» απέναντι στον Πανσερραϊκό, που έδωσε το πρωτάθλημα. Μου έχει πει ο Λεμονής ότι ήταν μικρό παιδάκι στην εξέδρα με τον πατέρα του και τον θείο του και γίνονταν όργια.

Είναι ιστορικό γκολ. Πράγματι είχαν γίνει απίθανα πράγματα. Έπρεπε να έχουμε νικήσει 10-1. Φτάσαμε όμως μέχρι το τελευταίο λεπτό να είμαστε 1-1. Θέλαμε απεγνωσμένα τη νίκη για να πάρουμε το πρώτο πρωτάθλημα. Ο Πανσερραϊκός έπαιζε λυσσασμένα για να μην υποβιβαστεί. Και βάζει το γκολ της νίκης ο Γιούτσος στο τέλος. Έγινε πανζουρλισμός στο γήπεδο. Όχι μόνο στις εξέδρες αλλά και στον αγωνιστικό χώρο. Άλλοι παίκτες έτρεχαν και βουτούσαν στο σκάμμα με το νερό. Άλλοι σκαρφάλωναν στα δοκάρια. Εγώ έτρεχα προς το τέρμα από τον Πειραιά προς την Αθήνα και ξαφνικά βρέθηκα προσγειωμένος κάθετα προς την εξέδρα των επισήμων! Δεν ξέρω πώς έγινε αυτό.

Είναι περιορισμένος ο χώρος, τι άλλο θα θέλατε να μου πείτε για το τέλος;

Ξέρω ότι έχω φτάσει προς το τέλος του κύκλου της ζωής μου. Είμαι με τη σύζυγό μου από το 1968, παντρευτήκαμε το 1969. Αποκτήσαμε δύο παιδιά, τη Μαρίκα και τον Δημητρό, όπως είναι τα πολίτικα ονόματά τους. Μεγάλωσαν, σπούδασαν, παντρεύτηκαν και ολοκληρώνοντας τον κύκλο μου με τη βοήθεια του Θεού μού χάρισαν πέντε εγγόνια κι έρχεται στη ζωή το έκτο τον Δεκέμβριο. Έχω την υποχρέωση να πω δυο λόγια προς τους νέους που αποτελούν το μέλλον της χώρας.

Πείτε μου.

Είμαι λάτρης της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Τους προτείνω να διαβάσουν ελληνική φιλοσοφία. Όσο μπορούν. Θα αποκτήσουν εφόδια, αυτοσεβασμό και σεβασμό προς τους συνανθρώπους τους. Ο παλιός Γάλλος ηθοποιός Αλέν Ντελόν είπε σε μια συνέντευξη το εξής: «Είμαι μεγάλος στην ηλικία, θα φύγω από τη ζωή με ένα παράπονο. Έχει εκλείψει σχεδόν εντελώς το ανθρώπινο συναίσθημα. Εκείνο που κυριαρχεί είναι το προσωπικό συμφέρον»! Δεν το βλέπουμε σε όλες τις φάσεις της ζωής αυτό; Κανείς όμως δεν έφυγε από τη ζωή παίρνοντας μαζί το χρυσό πουγκί του...