Νίκος Γόδας: Εκτελέστηκε «...με την φανέλα του Ολυμπιακού, για την πατρίδα και τα ιδανικά μου»

Ο Νίκος Γόδας υπήρξε ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού τη δεκαετία του και η ασπρόμαυρη φωτογραφία που βλέπετε, είναι η τελευταία που έστειλε στους γονείς του. "Αφιερωμένη στη μανούλα μου και στον πατέρα μου εις ένδειξη σεβασμού και αγάπης. Φυλακές Κέρκυρας 22/2/48", γράφει πάνω σε αυτήν, λίγο πριν πάει στο εκτελεστικό απόσπασμα, όντας καταδικασμένος σε θάνατο.

ΑΠΟ ΤΟ ΑΪΒΑΛΙ Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΞΕΡΟΥ

Ο υπερήφανος αυτός άνδρας, που λάτρεψε όσο λίγοι τον Ολυμπιακό, γεννήθηκε το 1921 στο Αϊβαλί. Βρέθηκε στη Μυτιλήνη μετά τη μικρασιατική καταστροφή και εν συνεχεία στην Κρήτη, λίγο πριν ριζώσει στην Παλαιά Κοκκινιά του Πειραιά. Το ποδόσφαιρο ήταν η διαφυγή του από τη σκληρή καθημερινότητα και την προσπάθεια του ίδιου και της οικογένειάς του για επιβίωση. Είχε περάσει ο δύσκολος χειμώνας της μεγάλης πείνας του '41 και είχε αρχίσει να αναπτύσσεται στοιχειωδώς μια αθλητική δραστηριότητα.

Ο ίδιος είχε ταλέντο στη μπάλα και αυτό φάνηκε στην ομάδα της Κοκκινιάς, όπου πρωτοφόρεσε ποδοσφαιρικό φανελάκι και σορτς. "Ο βασιλιάς του ξερού", τον αποκαλούσαν!

Εν μέσω του πολέμου, ο Γόδας πραγματοποιεί το παιδικό του όνειρο, που δεν ήταν άλλο να φορέσει την ερυθρόλευκη ριγωτή φανέλα του κοσμαγάπητου και λατρεμένου Ολυμπιακού. Παράλληλα, αναπτύσσει έντονη αντιστασιακή δράση ως μέλος του 5ου Επίλεκτου Λόχου του ΕΛΑΣ στην Κοκκινιά.

Το 1942 αγωνίζεται δίπλα στον Βάζο, τον Αναματερό, τον Συμεωνίδη, τον Γραμματικόπουλο και σκοράρει για πρώτη φορά ως ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού σε βάρος του Εθνικού και εν συνεχεία και επί του Απόλλωνα.

Τον Μάιο του 1943 αγωνίζεται βασικός απέναντι στον Παναθηναϊκό στον τελικό ενός τουρνουά που διοργάνωσε ο Δήμος Πειραιά και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους πρωταγωνιστεί στον τελικό του Κυπέλλου Χριστουγέννων, όπου ο Ολυμπιακός συντρίβει 5-2 τον Παναθηναϊκό.

Η ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ

Βασικός στους αγώνες του Ολυμπιακού, "βασικός" και στον αγώνα για τη λευτεριά εναντίον των Γερμανών. Στη μάχη της "Ηλεκτρικής" στο Κερατσίνι, βρισκόταν στα πολυβολεία. "Πρώτη γραμμή" και στη μάχη της Κοκκινιάς, την 7η Μαρτίου του 1944. Τον Δεκέμβρη του 1944 ο εχθρός έχει αλλάξει και ο Γόδας πλέον πολεμά τους Άγγλους στο νεκροταφείο της Ανάστασης στον Πειραιά.

Αρχές του 1945, παθαίνει πνευμονία και επιστρέφει από το Βελούχι (όπου είχε αποσπαστεί) στην Αθήνα. Τον "κάρφωσαν". Συνελήφθη και οδηγείται στις φυλακές της Αίγινας. Το σώμα του ήταν φυλακισμένο, όχι όμως και το πνεύμα του: Η μάχη, ο αγώνας, η μπάλα, ο Ολυμπιακός, ήταν φλόγες που έκαιγαν μέσα του. Ακόμα στην Αίγινα έπαιζε ποδόσφαιρο στην ομάδα που είχε δημιουργηθεί από τους φυλακισμένους.

Κατόπιν οδηγείται στην απομόνωση των φυλακών της Κέρκυρας. Ο Γόδας μαζί με τα άλλα Πειραιωτάκια, τον Λούβαρη και τον Κουφαδάκη, ακόμα και λίγο πριν το απόσπασμα, σχεδιάζουν πώς θα στήσουν την ομάδα όταν βγουν από τη φυλακή.

Η μοίρα του είναι προδιαγεγραμμένη... Στις 13 Ιουλίου του 1945, ο Νίκος Γόδας και άλλοι 10 συναγωνιστές του, καταδικάζονται σε θάνατο.

Στη φυλακή της Κέρκυρας έμεινε τρία χρόνια. Μέχρι να ξημερώσει η 19η Νοεμβρίου του 1948...

Μια από τις σπάνιες φωτογραφίες, με πρωταγωνιστή το Νίκο Γόδα (δεξιά)

"ΕΧΕΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΠΙΘΥΜΙΑ;"

Στο σημείο αυτό, επιτρέψτε μας να μεταφερθούμε όλοι μας νοερά σε εκείνο το πρωινό. Ακριβώς, όπως μας είχε ταξιδέψει με τη μοναδική του περιγραφή στις "Θρυλικές Ιστορίες" ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης...

Στο κελί κάνει αφόρητο κρύο. Ο βοριάς περονιάζει. Στο βάθος της αυλής, βλέπει ένα δέντρο. Ψηλό, περήφανο, μοιάζει άνθρωπος. Εστιάζει το βλέμμα του για ώρα. Ωραίο, δέντρο, μόνο, ελεύθερο, με τα κλαδιά του να απλώνονται και τα φύλλα να κυματίζουν στον αέρα. Ξαφνικά, από το βάθος του διαδρόμους ακούγεται η φωνή του αγρυπνητή:

"Έρχονται, σύντροφοι, ετοιμαστείτε".

Τα χωνιά είναι έτοιμα από νωρίς. Ακούει τα βήματα του φύλακα. Η πόρτα ανοίγει.

"Γόδας! Σε θέλουν στη διεύθυνση".

Η ώρα έχει φτάσει. Βγάζει την ερυθρόλευκη φανέλα από το καρφί και ακολουθεί τον φύλακα στο γραφείο. Ο διευθυντής κρατάει ένα στυλό, έχει μπροστά του ένα χαρτί, ένα χαρτί που το ξέρει καλά.

"Τελευταία σου ευκαιρία ποδοσφαιριστή. Υπογράφεις;"

Ούτε καταδέχεται να απαντήσει.

"Καταλαβαίνεις τι σημαίνει αυτό;"

"Ναι".

"Αγύριστο κεφάλι είσαι. Έχεις καμιά τελευταία επιθυμία;"

Ο Νίκος ζητάει να του δώσουν το άσπρο σορτσάκι, που του 'χαν κρατημένο. Δίνει κι ένα σημείωμα για τους συγγενείς του. "Θέλω να ζήσετε καλά. Πεθαίνω για την πατρίδα και τα ιδανικά μου. Αν κάνετε γιο, να του δώσετε το όνομά μου" - το είχε γράψει από μέρες (οι συγγενείς του θα τον τιμήσουν: Ο αδερφός του, Δημήτρης, θα ονομάσει την κόρη του, Νίκη).

Βάζει την ερυθρόλευκη φανέλα, κι έτσι ντυμένος με τη στολή της ομάδας που τόσο είχε αγαπήσει, ακολουθεί τους αστυφύλακες στην έξοδο. Με το που τον βλέπουν να βαδίζει στο διάδρομο, οι συγκρατούμενοί του αρχίζουν να φωνάζουν με τα χωνιά το σύνθημα που συνόδευε κάθε εκτέλεση: "Κερκυραϊκέ λαέ, σήμερα πάλι παίρνουν αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης για εκτέλεση". Σαν χορός αρχαίας τραγωδίας.

"Νενικήκαμεν! Ζήτω οι Ολυμπιονίκες του Σοσιαλισμού. Γεια σας συναθλητές μου", ήταν τελευταία λόγια του φεύγοντας από τη φυλακή, όπως τα διασώζει ο συγκρατούμενός του εκείνα τα χρόνια, Σταμάτης Σκούρτης.

Ο Νίκος περνάει την έξοδο της φυλακής ντυμένος με την εμφάνιση του Ολυμπιακού, σαν να βγαίνει στο γήπεδο. Τον μεταφέρουν στο Λαζαρέτο, ένα νησάκι έξω από το λιμάνι. Σε λίγη ώρα ο παίκτης του Θρύλου βρίσκεται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, ενώ ο ήλιος μόλις είχε κάνει δειλά την εμφάνισή του πίσω από τα βουνά.

Οι φυλακές της Κέρκυρας και το Αστικό Νοσοκομείο, όπως φαίνονταν από το Παλιό Φρούριο, πριν αναπτυχθεί το σημερινό άλσος

Το απόσπασμα στη θέση του. Ο Νίκος φωνάζει: "Mε δολοφονείτε με τη φανέλα του Ολυμπιακού! Μη μου δέσετε τα μάτια για να βλέπω τα χρώματα της ομάδας μου πριν από τη χαριστική βολή".

Ο αξιωματικός σηκώνει το χέρι. Οι στρατιώτες έχουν απέναντί τους έναν συμπατριώτη τους, έναν συνομίληκο νεαρό αθλητή. Κάποιοι τρέμουν λίγο. Η διαταγή: "Πυρ!". Το κόκκινο απλώνεται στο κόκκινο. Ο Νίκος φεύγει, ψηλά, για την τελευταία κεφαλιά. Νικητής!

Ο Νίκος Γόδας, εκτελέστηκε ως κομμουνιστής στις 19 Νοεμβρίου του 1948 στη νησίδα Λαζαρέτο της Κέρκυρας, φορώντας την εμφάνιση του Ολυμπιακού, την ερυθρόλευκη φανέλα...

ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΛΑΝΩΝ

Στις 11 Νοεμβρίου 2017 η καταλανική ιστοσελίδα lesportiudecatalunya.cat, φιλοξένησε σχετικό αφιέρωμα, με τίτλο "Οι κόκκινοι αντάρτες του Πειραιά" (Rebels rojos del Pireu), με αναφορά στον Νίκο Γόδα, τον Χριστόφορο Ράγκο, τον Νίκο Γρηγοράτο, τον Λεωνίδα Ανδριανόπουλο, τον Μιχάλη Αναματερό. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι: "το κόκκινο του Ολυμπιακού έγινε σύμβολο εξέγερσης, όταν η φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι ξεκίνησε την επίθεση για να θέσει την Ελλάδα κάτω από το ζυγό της. Ο ελληνικός λαός άρχισε την αντίσταση και βασικό ρόλο σε αυτό το κίνημα έπαιξαν ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού. Μεταξύ αυτών, οι οποίοι βοήθησαν να σταματήσει η επίθεση των στρατευμάτων του Μουσολίνι, ο Χριστόφορος Ράγκος, ο Λεωνίδας Ανδριανόπουλος, ο Νίκος Γρηγοράτος, οι οποίοι τραυματίστηκαν στη θρυλικά μάχη της Κλεισούρας, τον Ιανουάριο του 1941, που ήταν το κλειδί για τη νίκη των ελληνικών στρατευμάτων στον αγώνα τους ενάντιο στον ιταλικό φασισμό".

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ

Ο άνθρωπος που έχει βάλει ως στόχο ζωής να προβάλει το έργο, τη ζωή και τις ιδέες του Νίκου Γόδα, είναι ο ανιψιός του, Χρήστος Γόδας. Ο νεαρός σκηνοθέτης από τον Πειραιά γυρίζει ένα ντοκιμαντέρ για τον ξεχωριστό πρόγονό του, περιγράφοντας μεταξύ άλλων την ασύγκριτη αγάπη που είχε για τον Ολυμπιακό. Για εκείνον, ο θείος του ήταν ένας ήρωας που πέθανε με την ερυθρόλευκη φανέλα. Ενας άνθρωπος που πέθανε για τα ιδανικά του, τον Ολυμπιακό...