Έκθεση στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος: «Μύρτις: Πρόσωπο με πρόσωπο με το παρελθόν»
Εγκαινιάστηκε σήμερα στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος η έκθεση «Μύρτις: Πρόσωπο με πρόσωπο με το παρελθόν», η οποία πραγματοποιείται με αφορμή την έκδοση συλλεκτικού νομίσματος για τη Μύρτιδα, στο πλαίσιο του Νομισματικού Προγράμματος του υπουργείου Οικονομικών.
Την έκθεση εγκαινίασε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος στο χαιρετισμό του αναφέρθηκε στην ιστορία της Μύρτιδος και στην επιστημονική προσπάθεια για την ανάπλαση του προσώπου της από την ομάδα του επίκουρου Καθηγητή Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μανώλη Ι. Παπαγρηγοράκη.
Ο κ. Στουρνάρας εξήρε τη συμβολή της Μύρτιδος στην προσπάθεια του ΟΗΕ να αναδείξει τις ολέθριες συνέπειες που έχουν για τα παιδιά οι πόλεμοι, η φτώχεια και οι ασθένειες και τόνισε ότι με την έκδοση του νομίσματος «θέλουμε να στηρίξουμε το συγκεκριμένο μήνυμα που επιδιώκει να στείλει στον κόσμο αυτή η αναπλασμένη μορφή ενός κοριτσιού που έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ.», για να προσθέσει ότι «με όχημα τόσο το νόμισμα όσο και το Μουσείο μας, ευελπιστούμε να φθάσει αυτό το μήνυμα σε ένα ευρύτερο κοινό».
«Υπάρχει άραγε καλύτερη απόδειξη αυτού που ονομάζουμε κοινωνική ευθύνη από το να αγγίξουμε τη σκέψη ενός παιδιού, να του μεταδώσουμε πανανθρώπινες αξίες και να του κεντρίσουμε το ενδιαφέρον για τον αρχαίο μας πολιτισμό;» αναρωτήθηκε και κατέληξε με την ευχή «η έκθεση να κάνει ακόμη πιο γνωστή τη Μύρτιδα και να ακούσουν το μήνυμά της ακόμα περισσότεροι επισκέπτες».
Στην ομιλία του ο επίκουρος Καθηγητής Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μανώλης Ι. Παπαγρηγοράκης αναφέρθηκε στο ταξίδι της επιστημονικής του έρευνας και στον τρόπο με τον οποίο αυτή η διαδρομή ολοκληρώθηκε με την ανάπλαση του προσώπου της Μύρτιδος. Ο κ. Παπαγρηγοράκης μίλησε επίσης για την πορεία της Μύρτιδος από την πρώτη παρουσίασή της, τον Απρίλιο του 2010 στο Μουσείο της Ακρόπολης, μέχρι σήμερα και για το μήνυμα που στέλνει σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ευχαρίστησε επίσης το Υπουργείο Οικονομικών και την Τράπεζα της Ελλάδος που αποδέχτηκαν την πρότασή του για την έκδοση του συλλεκτικού νομίσματος, καθώς και τους συνεργάτες της επιστημονικής ομάδας του που υλοποίησαν την ανάπλαση του προσώπου της Μύρτιδος.
Στην εκδήλωση μίλησε επίσης ο καλλιτέχνης του Ιδρύματος Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ) της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Σταματόπουλος, ο οποίος σχεδίασε το συλλεκτικό νόμισμα. Ο κ. Σταματόπουλος περιέγραψε τον τρόπο δημιουργίας του ασημένιου νομίσματος και αναφέρθηκε στα στοιχεία που τον ενέπνευσαν για να αποτυπώσει το πρόσωπο της Μύρτιδος πάνω στο ευγενές μέταλλο.
Περισσότερα για την έκθεση και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα
Με την έκθεση προβάλλεται ένα σημαντικό διεπιστημονικό επίτευγμα: το αναπλασμένο πρόσωπο της ανώνυμης 11χρονης Αθηναίας, που υπήρξε, όπως και ο Περικλής, ένα από τα δεκάδες χιλιάδες θύματα του τυφοειδούς πυρετού του 430 π.Χ., στο Λοιμό των Αθηνών. Παράλληλα, στην έκθεση παρουσιάζεται υλικό που προέρχεται από την παραγωγή του αναμνηστικού νομίσματος για τη Μύρτιδα.
Η έκθεση συνδυάζει τη μετάβαση της ιστορίας του νομίσματος από την εποχή της Μύρτιδος, το 430 π.Χ., μέχρι σήμερα και πλαισιώνεται από μουσειοεκπαιδευτικό πρόγραμμα διάρκειας μίας ώρας, ειδικά σχεδιασμένο για μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου, κατά το οποίο παρουσιάζεται η ιστορία της μικρής Αθηναίας, αναζητείται η ιστορική εξέλιξη των τρόπων συναλλαγής και περιγράφεται η δημιουργία νομισμάτων στην αρχαιότητα.
Λίγα λόγια για τη Μύρτιδα
Μύρτις είναι το όνομα που δόθηκε σε ένα ενδεκάχρονο κορίτσι που έζησε στον Χρυσό Αιώνα του Περικλή και πέθανε από το λοιμό, που αποδεκάτισε το ένα τρίτο του πληθυσμού της Αθήνας, μαζί και τον ίδιο τον Περικλή. Η αιτία που προκάλεσε τον λοιμό αποτελούσε μέχρι πρότινος ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στην ιστορία της Ιατρικής.
Οι επιστημονικές έρευνες για τη λύση του μυστηρίου πραγματοποιήθηκαν από την ομάδα του κ. Παπαγρηγοράκη σε τυχαία επιλεγμένα οδοντικά κατάλοιπα από τον ομαδικό τάφο του αρχαίου νεκροταφείου του Κεραμεικού. Τα κατάλοιπα αναλύθηκαν σε ελληνικά εργαστήρια από Έλληνες επιστήμονες με βάση τις σύγχρονες εργαστηριακές μεθόδους DNA. Οι ερευνητές εντόπισαν το βακτήριο της Salmonella enterica serovar Typhi, το οποίο είναι υπεύθυνο για την εκδήλωση του τυφοειδούς πυρετού.
Το παιδικό κρανίο της Μύρτιδος βρέθηκε και αυτό στον ομαδικό τάφο. Η άριστη κατάστασή του γέννησε την ιδέα της ανάπλασης του προσώπου της. Δυόμισι χιλιάδες χρόνια μετά, η μικρή Αθηναία αναγεννήθηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε το 2010 στο Μουσείο της Ακρόπολης. Έκτοτε έχει εκτεθεί στο εξωτερικό και στα μεγαλύτερα μουσεία της Ελλάδος. Τα Ηνωμένα Έθνη ανακήρυξαν τη Μύρτιδα «φίλη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας του ΟΗΕ» και συνεργάτιδά τους στην καταπολέμηση των ασθενειών και της φτώχειας.
Νόμισμα της Μύρτιδος
Από το 1984, η Τράπεζα της Ελλάδος σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών υλοποιεί κάθε χρόνο ένα Νομισματικό Πρόγραμμα, που περιλαμβάνει συλλεκτικά και αναμνηστικά νομίσματα εμπνευσμένα από σημαντικές επετείους του έτους έκδοσης, από την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, σημαντικές προσωπικότητες, αλλά και τον φυσικό κόσμο.
Το ασημένιο συλλεκτικό νόμισμα «Μύρτις» του Νομισματικού Προγράμματος για το 2020 σχεδιάστηκε στο Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ) της Τράπεζας της Ελλάδος. Στην πρόσθια όψη απεικονίζει το πρόσωπο της Μύρτιδος σε κατατομή, ενώ στην οπίσθια όψη την ακολουθία του DNA του μικροβιακού παράγοντα, που ευθύνεται για το θάνατό της.
Η έκθεση θα παραμείνει στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος ως τις 10 Απριλίου 2020. Η είσοδος στο Μουσείο είναι ελεύθερη.
