To φως της Μεσογείου κέρδισε και τον Μαρκ Σαγκάλ

Ζωγράφος δοσμένος ολόψυχα στο χρώμα ο Μαρκ Σαγκάλ χώρισε τη ζωή και την ζωγραφική του σε τρία μέρη: Ρωσία, Βιβλική γη, Μεσόγειος. Η Ρωσία αντιστοιχεί στην παιδική του ηλικία, η Βιβλική γη στις θρησκευτικές του καταβολές και η Μεσόγειος στη συνειδητή του επιλογή ως ανθρώπου και καλλιτέχνη. Με κυρίαρχο στοιχείο το χρώμα ο Σαγκάλ έδωσε προβάδισμα στο Μεσογειακό τοπίο είτε πρόκειται για την Κυανή Ακτή όπου ο ζωγράφος έζησε μετά το 1949 είτε την Ελλάδα που την επισκέφθηκε το 1952 και θαμπώθηκε από το καθάριο φως της.

«Όλα είναι φως εκεί, φως μοναδικό ασύλληπτα διαυγές και τρυφερό», έγραφε συγκλονισμένος για το ελληνικό φως.

Ο Ρωσοεβραίος καλλιτέχνης μέσω του φωτός αναδεικνύει το χρώμα και μέσω του χρώματος αποθεώνει τον έρωτα. Για εκείνον το μοναδικό χρώμα που αποκαλύπτει το νόημα της ζωής και της Τέχνης είναι το χρώμα του έρωτα. Αλλά για όλα προϋπόθεση ήταν το φως κι αφού φως σαν το μεσογειακό και μάλιστα το ελληνικό δεν υπάρχει άλλο, ο έρωτας του Σαγκάλ ήταν αναμφίβολα η Μεσόγειος, όπως ακριβώς ήταν και για τον Σεζάν αλλά και για τον Ματίς.