Σ΄ ευχαριστούμε Μάνο για τα Μαλαματένια Λόγια!

Ήταν Κυριακή απόγευμα μετά την εκπομπή “Sport City” και πριν από τα “Λόγια αγάπης” στον “Αθήνα 984”, όταν ο Μάνος Ελευθερίου με πήρε έξω από το στούντιο και μου είπε εμπιστευτικά “μικρέ την Πέμπτη θα κάνω μια σοβαρή εγχείριση, μη ρωτάς τι. Θα με πάρεις όχι την επομένη, αλλά την Κυριακή να με ρωτήσεις πως είμαι”. Δεν προλάβαμε να τηλεφωνηθούμε και ήταν οι τελευταίες κουβέντες που ανταλλάξαμε. Λόγια αγάπης.

Είχαμε την τιμή και τη χαρά να είμαστε “συγκάτοικοι” με τον Μάνο Ελευθερίου στον Αθήνα 984, αλλά και στην καθημερινή ζωή, αφού τα σπίτια μας απείχαν ένα τετράγωνο. Αισθανθήκαμε δέος όταν διαπιστώσαμε ότι κάναμε εκπομπή πριν από τον σπουδαίο καλλιτέχνη και άνθρωπο , κι αυτό αποτέλεσε αφορμή για μια πραγματική φιλία.

Πήγαμε μαζί στο θέατρο, για ποτό, για φαγητό, αλλά και στο σπίτι του, που έμοιαζε με απέραντη βιβλιοθήκη, με τα βιβλία “ατάκτως ερριμμένα”. Το μόνιμο παράπονο του “δεν έχω χρόνο. Μεταφράζω, βάζω σε κούτες τα βιβλία, τα στέλνω στη Σύρο, έχω πολλά πράγματα και δεν χωράνε στο σπίτι”.

Ζούσε σε ένα ανήλιο ισόγειο με τα παντζούρια συνεχώς κλειστά, φοβούμενος τους διαρρήκτες, κι όταν του βρήκαμε ένα σπίτι ευάερο και ευήλιο, ανακάλυπτε συνεχώς δικαιολογίες για την μετακόμιση, ώσπου ο Φώντας Θεοδώρου ξεκαθάρισε “μην ασχολείσαι, δεν αλλάζει συνήθειες”

Πιστός λοιπόν στις συνήθειες του πάντα κάτι έφερνε τα Σαββατοκύριακα να μας φιλέψει. Ένα λουκούμι από τη Σύρο, ένα σοκολατάκι, έναν χυμό από το καφενείο Γενναιόδωρος και σεμνός, είχε τον καλό λόγο για όλους, όχι όμως για τον εαυτό του. Όταν η κουβέντα πήγαινε στα έργα του, δεν ήθελε να τη συνεχίσει και απαντούσε ολιγόλογα. Τον ρωτήσαμε για ποιόν έγραψε το αγαπημένο μας τραγούδι “ ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά” και μας απάντησε λιτά και θλιμμένα “για έναν φίλο που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 27 χρονών”

Συνήθεια του να έρχεται πάντα καλοντυμένος , να ξεχειλίζει από γλυκύτητα και να μας χαρίζει κάθε Πρωτοχρονιά ένα ευωδιαστό πορτοκάλι με μπηγμένα γαρίφαλα “για το γραφείο σου”. Φυσικά και το έχουμε κρατήσει, όπως και τα “αγγελάκια” που μάζευε κατά δεκάδες η αδελφή του, την οποία τίμησε τη μέρα του θανάτου της, κάνοντας εκπομπή στον σταθμό. Έτσι και με την αρρώστια του, την κρατούσε μυστική , αλλά μας έδινε μηνύματα. Λες και το περίμενε.

Πάντα πρόθυμος να μεταφέρει τη γνώση, μας μυούσε σε συγγραφείς και ανθρώπους του πνεύματος. Η απάντηση του στην ερώτηση “αν καταστρεφόταν ο κόσμος ποιους σύγχρονους συγγραφείς θα κρατούσατε;” ήταν “τον Μπέκετ, που άλλαξε την ιστορία του θεάτρου με το “περιμένοντας τον Γκοντό” και τον Ζένε για το αριστούργημα “οι δούλες” , διανθίζοντας τα με ιστορίες από τη ζωή του. Είδαμε μαζί την “Έντα Γκάμπλερ” και μονολογούσε κατά τη διάρκεια της παράστασης “τι καταπληκτικό κείμενο έγραψε ο Ίψεν”, ενώ μετά τον κάλεσαν για φαγητό η Ελένη Κόκκαλη, η Άννα Νταλάρα και η Αγάπη Βαρδινογιάννη. Προτίμησε να πάμε σε ένα μπαρ της γειτονιάς για το αγαπημένο ουισκάκι του και τα τσιγαράκια του. Ναι κάπνιζε , παρά την απαγόρευση των γιατρών και είχε έτοιμη την δικαιολογία των καπνιστών “δεν κατεβάζω τον καπνό. Το κάνω για την κίνηση”

Και η τραγική ειρωνεία. Όταν μάθαμε με τον Διονύση Δελλή ότι πέθανε ο Σωκράτης Κόκκαλης junior , δεν ξέραμε πως να του το πούμε. Όταν το άκουσε έκανε λες και τον χτύπησε κεραυνός, αφού το ίδιο βράδυ είχε κανονίσει να βγει με τη μητέρα του.

Για όλους είχε καλό λόγο, ποτέ για τον εαυτό του. Έλεγε στον Διονύση “διάβασα ένα καταληκτικό κείμενο σου στα “Νέα”, κι εμείς κοιταζόμασταν . Ο Ελευθερίου χαρακτήρισε καταπληκτικό ένα κείμενο του Δελλή. Και ο καημός του. “Συνάντησα τον Σαρτρ σε ένα καφέ στο Παρίσι, όταν έμενα στη Γαλλία, αλλά ντράπηκα να του μιλήσω, γιατί ήμουν νέος”. Διάβασε τρεις φορές τον “Οδυσσέα” του Τζόυς και άλλες τόσες το “Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο του Προυστ” όταν ελάχιστοι καταφέρουν να τελειώσουν το πρώτο κεφάλαιο.

Θα μας λείψεις Μάνο. Πραγματικά. Πάντα περιμέναμε την έλευση σου και πάντα ερχόσουν τουλάχιστον μια ώρα πριν από την εκπομπή σου, λες και ήσουν πρωτάρης. Για να την ετοιμάσεις όσο το δυνατόν καλύτερα, για να μας πεις ανέκδοτα. Και πόσο υπερήφανος ήσουν όταν ο σταθμός έκανε προς τιμή σου μια συναυλία στην Τεχνόπολη “Είδες ήρθαν όλοι να τραγουδήσουν” , αλλά και όταν συμπεριέλαβαν κείμενο σου στο βιβλίο “Ο πρώτο σταθμός”. Κι όταν σου έδειχνα τις εγκωμιαστικές αναρτήσεις που έκανε η Νόνη Καραγιάννη στο facebook έλεγές όλο καμάρι “που το βρήκες αυτό βρε παιδί μου φέρε να το διαβάσω”

Συγγνώμη Μάνο, που δεν μπορoύμε να γράψουμε περισσότερα. Κι αυτά που παραθέσαμε ήταν με πολύ πόνο και βρεγμένα από δάκρυα … Θα μας λείψεις. Σε ευχαριστούμε που γνωρίσαμε έναν ποιητή, σε ευχαριστούμε και για τους στίχους που αφήσατε για εμάς, αλλά και για τις επόμενες γενιές. Για «τα γαλάζια πεύκα που τρέχουν στο μυαλό μας», για την «ατέλειωτη εκδρομή», για «τις αυλές και τα μπαλκόνια και τους χαμένους κήπους του θεού», για «τα μαλαματένια λόγια».

Πηγή: Athina984.gr