Οι «Πρώτες Βοήθειες» του καλοκαιριού

Το καλοκαίρι είμαστε όλοι χαλαροί και απολαμβάνουμε τον ήλιο και το κολύμπι στις καταγάλανες θάλασσές μας.

Δεν θέλουμε να σας το χαλάσουμε, όμως εκεί που διασκεδάζετε μπορεί να συμβεί κάτι (π.χ. κάποιος να πνίγεται επειδή δεν γνωρίζει καλό κολύμπι) και εσείς να κληθείτε να το αντιμετωπίσετε. Συνήθως όμως, ο πανικός και η άγνοια είναι δύο χαρακτηριστικά που μας κατακλύζουν και έτσι είτε αφήνουμε τον άνθρωπο στη μοίρα του ή κάνουμε χειρότερα τα πράγματα για εκείνον.

Μην φοβάστε όμως, σας έχουμε ετοιμάσει ένα οδηγό θερινών «Πρώτων Βοηθειών» που θα σας φανεί σίγουρα χρήσιμος!

Κάποια από τα προβλήματα που μπορεί να κληθούμε να αντιμετωπίσουμε μέσα στο καλοκαίρι είναι: η θερμοπληξία, το έγκαυμα, ο πνιγμός, η λιποθυμία, το τσίμπημα ή το δάγκωμα από κάποιο ζώο, οι αλλεργίες κλπ. Ας εξετάσουμε όμως τα βασικά.

Θερμοπληξία:

Η θερμοπληξία είναι μια πάθηση που χρειάζεται άμεσα ιατρική παρακολούθηση, διότι είναι απειλητική για τον ανθρώπινο οργανισμό. Το σώμα μας διαθέτει κάποιους παράγοντες που ρυθμίζουν την θερμοκρασία τους. Αν αυτοί οι παράγοντες πάψουν να δουλεύουν ή υπολειτουργούν, το άτομο παθαίνει θερμοπληξία και πρέπει να πάει κατευθείαν στο νοσοκομείο γιατί μπορεί να του αφαιρέσει τη ζωή.

Συνήθως γίνεται λόγω της υψηλής θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, την ύπαρξη υγρασίας και την προδιάθεση του εκάστοτε ατόμου. Συμπτώματα ότι πάσχεται από θερμοπληξία είναι τα εξής: ζάλη, εμετός, παραλήρημα, διανοητική σύγχυση, σπασμοί, αυξημένοι σφυγμοί και καμιά φορά πλήρης απώλεια αισθήσεων. Το δέρμα είναι καυτό, ερυθρό και ξηρό, με τον πυρετό να φτάνει στους 41 C και τον άνθρωπο να μην μπορεί να σταθεί όρθιος.

Πρώτες Βοήθειες:

• Αφαιρέστε γρήγορα τα ρούχα του ασθενούς.
• Ψεκάστε το σώμα με δροσερό νερό, Η χρήση πάγου είναι καλό να αποφεύγεται (!) αλλά θα πρέπει να επιχειρείται αν η θερμοκρασία δεν πέφτει.
• Χρησιμοποιείστε ανεμιστήρες ή aircondition.
• Βάλτε τον ασθενή σε πλάγια θέση ώστε να είναι σε έκθεση μεγάλη επιφάνεια του δέρματός του στη ροή του αέρα.
• Καλείται απευθείας το 166! Ο θερμόπληκτος πολλές φορές χρειάζεται νοσηλεία σε εντατική μονάδα. Εάν δεν καλέσετε έγκαιρα το ΕΚΑΒ, ο θερμόπληκτος παθαίνει μαζική καταστροφή των μυών, νεφρική και αναπνευστική ανεπάρκεια, αρρυθμίες στην καρδιά ενώ βλάπτεται και η πήξη του αίματος. Ο θάνατος υπό αυτές τις συνθήκες είναι αναπόφευκτος.

Λιποθυμία:

Ένα συνηθισμένο φαινόμενο του καλοκαιριού είναι η ηλίαση. Η αυξημένη θερμοκρασία, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, η πολύωρη έκθεση στον ήλιο χωρίς ιδιαίτερη προστασία (αντηλιακό, γυαλιά, καπέλο), είναι μερικοί από τους παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν να χάσει ένα άτομο τις αισθήσεις του.

Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε λοιπόν την λιποθυμία; Σίγουρα όχι σηκώνοντας απλά τα πόδια του «ασθενή» όπως βλέπουμε στις ταινίες.

Πρώτες Βοήθειες:

• Πρώτο βήμα είναι να μιλήσουμε στον λιπόθυμο άνθρωπο για να δούμε αν αντιδρά και να τον απελευθερώσουμε από τα ρούχα που ενδεχομένως να τον σφίγγουν.

Αν δεν υπάρξει καμία αντίδραση κάνουμε τα εξής:

Απελευθερώνουμε τον προσαγωγό. Τοποθετούμε την μια μας παλάμη στο μέτωπο του ατόμου που έχει λιποθυμήσει, με το άλλο χέρι τοποθετούμε δύο δάχτυλα στο πηγούνι του και με ταυτόχρονες κινήσεις οδηγούμε το κεφάλι του προς τα πίσω. Έπειτα ελέγχουμε αν αναπνέει, τοποθετώντας το αυτί μας, κοντά στο στόμα του.

• Εάν ο άνθρωπος δεν ανταποκριθεί αλλά αναπνέει, τον τοποθετούμε στα πλάγια.

Γονατίζουμε δίπλα του, παίρνουμε το χέρι του που βρίσκεται κοντά μας και το βάζουμε σε ορθή γωνία, ενώ το άλλο χέρι το περνάμε πάνω από το στήθος του και το ακουμπάμε πάνω στο μάγουλο του. Εκεί το κρατάμε εμείς με το ένα μας χέρι. Με το άλλο, πιάνουμε το γόνατο του -που δεν είναι κοντά μας (!)- και το λυγίζουμε προς το σώμα του και το κρατάμε εκεί με το χέρι το δικό μας. Έπειτα τον τραβάμε προς το μέρος μας με σταθερές και αργές κινήσεις, ανοίγουμε τον αεραγωγό και βάζουμε το πόδι του σε ορθή γωνία.

• Δεν πρέπει να δώσουμε στο λιπόθυμο να πιει τίποτα πριν να ξαναβρεί τελείως τις αισθήσεις του, γιατί μπορεί να πνιγεί!
• Ο λιπόθυμος πρέπει να μένει ξαπλωμένος μέχρι να συνέλθει τελείως.

Πνιγμός:

Δυστυχώς παρόλο που από τη φύση μας σαν Έλληνες είμαστε «του νερού» με τόσες πανέμορφες παραλίες που διαθέτει η χώρα μας, κάποιοι δεν ξέρουν να κολυμπούν, ή υπερεκτιμούν τις δυνατότητες τους, ή δεν λαμβάνουν τα μέτρα για ασφαλή κολύμβηση, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν από πνιγμό.

Στις περιπτώσεις αυτές το άτομο που πνίγεται κυριεύεται από πανικό και φόβο γι' αυτό είναι πιθανό να τραυματίσει και εσάς. Καλό θα είναι λοιπόν, άμα δείτε κάποιον να πνίγεται να καλείτε βοήθεια ή να στέλνετε κάποιον άλλον για βοήθεια όσο εσείς θα ηρεμείτε το «θύμα».

Εάν είστε σε κάποιο καράβι πρώτα θα πετάξετε ένα σωσίβιο στον άνθρωπο που πνίγεται και μετά θα πέσετε εσείς στη θάλασσα -σε περίπτωση που αυτό θεωρηθεί αναγκαίο.

Πρώτες Βοήθειες:

• Προσεγγίστε τον άνθρωπο που κινδυνεύει από πίσω, για να αποφύγετε τη λεγόμενη «θανάσιμη περίπτυξη»: Ο άνθρωπος που πνίγεται θα σας δει μέσα στον πανικό του, ως σανίδα σωτηρίας. Αν τον πλησιάσετε από μπροστά, διατρέχετε τον κίνδυνο να βουλιάξει κι εσάς!
• Περάστε το χέρι σας πάνω από τον έναν ώμο του «θύματος» και έπειτα πιάστε τον από την αντίθετη μασχάλη, για να μειώσετε την κυνικότητα του.
• Αφού τον πιάσετε, ζητήστε του να μην κουνιέται και προσπαθήστε να τον ηρεμήσετε.
• Τραβήξτε τον προς τα έξω με τέτοιο τρόπο ώστε το σώμα του να είναι σε ύπτια στάση και το πρόσωπο του έξω από το νερό.

Όταν τον βγάλετε στην ακτή ακολουθείστε τα εξής:

• Ελέγξτε αν αναπνέει.

Αν καταλάβετε πως δεν αναπνέει, θα πρέπει να του κάνετε άμεσα τεχνητή αναπνοή δηλαδή δύο εμφυσήσεις. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί ο κρίσιμος χρόνος είναι περιορισμένος -μόλις 4 λεπτά! Στην περίπτωση που περάσουν τα κρίσιμα 4 λεπτά το «θύμα »κινδυνεύει από εγκεφαλικές βλάβες.

• Ασκήστε τεχνητή αναπνοή.

Σηκώστε το σαγόνι του θύματος, πιέζοντας ελαφρά το κεφάλι του προς τα πίσω, ώστε να ανοίξει η αναπνευστική οδός. Ανοίγετε το στόμα του και το καθαρίζετε από τυχών άμμο, φύκια κλπ. Έπειτα, κλείνετε τη μύτη του και εφαρμόζετε πολύ καλά τα χείλη σας στα χείλη τα δικά του. Τότε, δίνετε δύο εμφυσήσεις στο «θύμα» (κάθε εμφύσηση πρέπει να έχει διάρκεια ανάλογη με μία δική σας καλή εκπνοή). Σε κάθε εμφύσηση πρέπει να φουσκώνει ο θώρακας του θύματος και μόλις ξεφουσκώνει να του δίνετε την επόμενη αναπνοή.

• Ελέγχετε τους σφυγμούς του.

Μετά τις δύο πρώτες εμφυσήσεις, ελέγξτε το σφυγμό του ασθενούς. Προτιμήστε να τον ανιχνεύσετε στην καρωτίδα επειδή αποτελεί μεγάλη αρτηρία και έχει σίγουρα αίμα.

Αν υπάρχει σφυγμός: Συνεχίζετε τις τεχνητές αναπνοές, με ρυθμό μία εμφύσηση ανά 5 δευτερόλεπτα (ο μέσος άνθρωπος αναπνέει περίπου 12 φορές το λεπτό).

Αν δεν υπάρχει σφυγμός: Αυτό σημαίνει ότι έχει σταματήσει η λειτουργία της καρδιάς και θα πρέπει να ασκήσετε αμέσως καρδιακές πιέσεις στο «θύμα».

• Ασκήστε καρδιακές πιέσεις.

Για να ξεκινήσετε ενώστε το δείκτη και το μέσο σας και βρείτε το σημείο όπου ενώνονται τα πλευρά -περίπου στη μέση του στέρνου του θύματος (ξιφοειδής απόφυση). Έπειτα, πλέξτε τα δάχτυλά σας και ακουμπήστε το πίσω μέρος της παλάμης σας στο σημείο αυτό. Τότε, τεντώστε τα χέρια σας και αρχίστε τις πιέσεις με το βάρος του σώματός σας. O θώρακας του θύματος θα πρέπει να κατεβαίνει 3-4 εκατοστά σε κάθε πίεση!Οι πιέσεις πρέπει να γίνονται ανά δευτερόλεπτο. Σε κάθε 15 πιέσεις θα πρέπει να κάνετε 2 τεχνητές αναπνοές.

Όταν συνέλθει το θύμα, το γυρνάτε στο πλάι και περιμένετε ασθενοφόρο!

Σε ότι αφορά τις πρώτες βοήθειες, δεν πρέπει να ξεχνάμε το κουτί πρώτων βοηθειών! Κάθε ταξιδιώτης θα πρέπει να το «πακετάρει» στη βαλίτσα του και να το έχει πάνω του σαν φυλαχτό. Το λεγόμενο «φαρμακείο» -ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες- πρέπει να περιέχει τα εξής:

• Οινόπνευμα
• Αντισηπτικό
• Ξίδι
• Βαμβάκι
• Τσιμπιδάκι
• Ψαλίδι
• Γάντια μιας χρήσεως
• Αντισηπτικά μαντηλάκια
• Ταλκ
• Θερμόμετρο
• Αντιμικροβιακό σπρέι
• Αποστειρωμένες γάζες
• Επίδεσμοι διαφόρων μεγεθών
• Αυτοκόλλητα ράμματα (Steristrips)
• Αντισηπτικά διαλύματα: Οξυζενέ και Betadine
• Κολλύριο για τα μάτια
• Γέλη αλόης για ανακούφιση του δέρματος από εγκαύματα, κνησμό και ξηρότητα.
• Φάρμακα αναλγητικά και αντιπυρετικά
• Αντισταμινικά φάρμακα και κορτιζονούχες κρέμες: προγεμισμένες σύριγγες αδρεναλίνης και κορτιζόνης -άδεια γιατρού-
• Αντιόξινα: ανακούφιση ενός ερεθισμένου στομάχου
• Καθαρτικά: αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας
• Αντιεμετικά χάπια: αντιμετώπιση ναυτίας και εμετού
• Αποσυμφορητικά χάπια και spray: αντιμετώπιση ρινικής συμφόρησης και καταρροής