Εντοπίστηκαν για πρώτη φορά τρεις δορυφόροι γύρω από αστεροειδή

Ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία βρίσκεται η ζώνη των αστεροειδών. Η ζώνη αυτή περιλαμβάνει τους περισσότερους αστεροειδείς του ηλιακού μας συστήματος, δηλαδή βραχώδη αντικείμενα που δεν ξεπερνούν τα 1.000 χιλιόμετρα σε διάμετρο. Περίπου 150 από αυτούς είναι γνωστό πως έχουν έναν δορυφόρο γύρω τους, ενώ λίγοι διαθέτουν έως και δύο. Πρόσφατα όμως, εντοπίστηκε και τρίτος δορυφόρος γύρω από έναν αστεροειδή, την «Elektra».

Η Elektra βρίσκεται στη ζώνη των αστεροειδών. Πρόκειται για ένα στενόμακρο σώμα με μήκος 260 km, που ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από τον Ήλιο κάθε 5 περίπου χρόνια. Μολονότι ο αστεροειδής ανακαλύφθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, χρειάστηκαν πάνω από 100 χρόνια για να εντοπιστεί το 2003 ο πρώτος δορυφόρος του, ο S/2003 (130) 1. Το 2014, ο αστεροειδής κίνησε ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, καθώς ανακαλύφθηκε δεύτερος δορυφόρος γύρω του, ο S/2014 (130) 1.

Πρόσφατα, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Dr. Anthony Berdeu ανακάλυψε ένα ακόμη σώμα που περιφέρεται γύρω από την Elektra, καθιστώντας την τον μοναδικό γνωστό αστεροειδή με τρεις δορυφόρους. Ο τρίτος δορυφόρος ονομάζεται S/2014 (130) 2, έχει διάμετρο μόλις 1,6 χιλιόμετρα και ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από τον αστεροειδή σε 16 ώρες.

Οι αστεροειδείς είναι μικροί σε μέγεθος και αρκετά αμυδροί. Οι δορυφόροι τους, βέβαια, είναι ακόμα μικρότεροι και αμυδρότεροι από τους ίδιους. Για τον λόγο αυτόν, ο εντοπισμός δορυφόρων γύρω από αστεροειδείς είναι ιδιαίτερα δύσκολος και συχνά πραγματοποιείται πολλά χρόνια μετά την ανακάλυψη των αστεροειδών, όπως και στην περίπτωση της Elektra.

Οι ερευνητές οι οποίοι ανακάλυψαν τον S/2014 (130) 2 χρησιμοποίησαν δεδομένα του «Very Large Telescope» του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (European Southern Observatory – ESO). Μέσω ενός νέου αλγόριθμου που οι ίδιοι ανέπτυξαν, «αφαιρέθηκε» από τις εικόνες η άλως γύρω από την Elektra, δηλαδή το φως που την περιβάλλει. Μετά την «αφαίρεση», αποκαλύφθηκε ένα σώμα που περιφερόταν γύρω από την Elektra. Το σώμα αυτό αποτελεί τον τρίτο δορυφόρο του αστεροειδούς.

«Φαίνεται πως όλοι οι δορυφόροι αποτελούνται από το ίδιο υλικό», αναφέρει ο Alan Fitzsimmons, αστρονόμος που δε συμμετείχε στη συγκεκριμένη ανακάλυψη, αλλά ειδικεύεται στη μελέτη των αστεροειδών. Επισημαίνει πως πιθανότατα κάποιο σώμα συγκρούστηκε με την Elektra στο παρελθόν. Η σύγκρουση προκάλεσε αποκόλληση κομματιών του αστεροειδούς, τα οποία στη συνέχεια ενώθηκαν και σχημάτισαν τους δορυφόρους του.

Οι ερευνητές θα συνεχίσουν να μελετούν το σύστημα της Elektra και των δορυφόρων της, έτσι ώστε να εξεταστεί η σταθερότητα και ο τρόπος δημιουργίας του. Το βέβαιο είναι πως η ανακάλυψη του S/2014 (130) 2 αποδεικνύει πως μπορούν να υπάρξουν αστεροειδείς με περισσότερους από δύο δορυφόρους. Ο Dr. Berdeu είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος. «Δεν υπάρχει κάποιο όριο στο τι μπορούμε να βρούμε. Περιμένω να ανακαλυφθούν κι άλλοι αστεροειδείς με τρεις, τέσσερις και γιατί όχι και πέντε δορυφόρους», επισημαίνει.

Η παραπάνω μελέτη για την Elektra και τους δορυφόρους της δημοσιεύτηκε στις 8 Φεβρουαρίου του 2022 στο επιστημονικό περιοδικό Astronomy & Astrophysics.