Η λέξη που δεν ήρθε για να μείνει

Tηλεομοιοτυπία τέλος. Επίσημα και με τη βούλα και στις δημόσιες υπηρεσίες - από 1ης 1ου 2021. Αυτό που λέγαμε fax/φαξ ή telefax/τέλεφαξ, αυτό που συμφωνήσαμε να λέμε «τηλεομοιοτυπία», ολοκλήρωσε τη ζωή του. Όπως κάποτε συνέβη με τα θηριώδη τέλεξ, τα τηλεομοιοτυπικά μηχανήματα θα ανακυκλωθούν -φαντάζομαι- και, κάποια στιγμή, θα φιγουράρουν -φαντάζομαι- στις ψηφιακές σελίδες vintage, όπως τα κασετόφωνα.

Ανακύκλωση (και ανακύκληση) συσκευών και λέξεων. Η λέξη «τηλεομοιοτυπία» που επινοήθηκε για να περιγράψει το telefax, μπαίνει στο συρτάρι των ιστορικών αρχείων, μαζί με τη «δαγκεροτυπία» (θέλω να πιστεύω πως η δαγκεροτυπία βρίσκεται στο συρτάρι με τα τιμαλφή, ενώ η τηλεομοιοτυπία με τις πιο κοινές περιπτώσεις). Ωστόσο, για τον άνθρωπο στον οποίο ανήκει η πατρότητα της ελληνικής απόδοσης της λέξης “telefacsimile”, είναι κατά κάποιον τρόπο μια μικρή ιστορική στιγμή. Θεωρώ πως η ελληνική επιλογή υπήρξε πολύ καλύτερη από -π.χ.- τη γερμανική, που όλα τα μετατρέπει εν μία νυκτί σε -en, με αποτέλεσμα το ρήμα faxen.

Προσωπικά, χαίρομαι ιδιαίτερα για την κατάργηση όποιων συσκευών εξακολουθούσαν (παρά την ψηφιακή τηλεομοιοτυπία) να τρώνε χαρτί και να καταστρέφουν δάση και δρυμούς και καθόλου δεν νοσταλγώ εδώ και πολλά χρόνια ούτε την όψη ούτε τον εκνευριστικό ήχο του faxen. Αν και ομολογώ πως, όταν ήμουν παιδί, τρελαινόμουν για το τέλεξ («δίκτυο τηλετύπων») γιατί, τρυπώντας το χαρτί, έβγαζε σωρούς από κίτρινο «χαρτοπόλεμο». Από τότε, όμως, πέρασαν πάρα πολλά χρόνια και πάρα πολλές λέξεις που δεν ήρθαν για να μείνουν.

Η διακίνηση εγγράφων «μέσω τηλεομοιοτυπίας» στο Δημόσιο είναι πλέον όσο επιτρεπτή είναι και η διακίνηση απαγορευμένων ουσιών.

Οι λέξεις, όμως, δεν απαγορεύονται ποτέ. Το φάξεν ξενίζει, μα δεν απαγορεύεται. Και τα λεξικά αποκτούν το διακριτικό «απαρχαιωμένος όρος» με ταχύτητα ανάλογη του ιλίγγου της τεχνολογίας.

Στη μνήμη των λέξεων που δεν ήρθαν για να μείνουν.