Σπύρος Γκόντας με 21 χρόνια στην EuroLeague: «Ως και 130.000 ευρώ βγάζουν οι τοπ διαιτητές μπάσκετ»

Συνέντευξη στον ΘΕΜΗ ΣΙΝΑΝΟΓΛΟΥ

Ο κύριος που θα διαβάσετε είναι ο πιο έμπειρος Έλληνας διαιτητής στην Ευρωλίγκα. Και είναι χρήσιμα αυτά που λέει. Τον άκουσα με προσοχή. Πέρα από τη διαιτησία, είναι και ειδικός στην ψυχολογία, μεγάλη η πείρα του, έχει κάνει και ειδικές σπουδές. Σπύρος Γκόντας.

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο «ΦΩΣ» στις 9/5/2023

Πόσα χρόνια ήσουν διαιτητής στην Ευρωλίγκα;

Είκοσι ένα χρόνια! Από το 2000 ως το 2021. Όταν πήγα ήμουν ο δεύτερος - τρίτος νεότερος και έφυγα ο δεύτερος-τρίτος μεγαλύτερος σε ηλικία.

Θα σπάσει αυτό το ρεκόρ των 21 χρόνων στο μέλλον;

Δύσκολα, πολύ δύσκολα. Και όχι από τους υπάρχοντες. Θα σπάσει μετά από πάρα πολλά χρόνια. Τουλάχιστον 22 χρόνια.

Ξένοι διαιτητές με περισσότερα χρόνια; Ποιοι και πόσα.

Ο Ρίζικ, ο Ρότσα, ο Ζαμόλσκι. 23 χρόνια.

Και το έχεις ρίξει στις σπουδές τώρα.

Έκανα μεταπτυχιακό στη Συμβουλευτική στην Ψυχολογία και στην Υγεία και είμαι υποψήφιος διδάκτορας, ετοιμάζω το διδακτορικό μου στο Πρωτόκολλο Άσκησης. Να βρεθεί το κατάλληλο ασκησιολόγιο με σκοπό να βελτιώσει την αναπνοή των διαιτητών μπάσκετ στο ανώτατο επίπεδο, με στόχο τη μείωση του άγχους και του στρες στη διάρκεια των αγώνων.

Η δουλειά σου δεν έχει σχέση με το μπάσκετ παράλληλα.

Είμαι διευθυντής πωλήσεων σε έναν μεγάλο όμιλο.

Tι έγινε με το δικαστήριο στη διαμάχη σου με τον Βασιλακόπουλο;

Κερδίσαμε να αποζημιωθούμε εγώ και ο Φούφης. Ο κ. Λιόλιος όμως δεν μας πλήρωσε τα χρήματα όπως είχε υποσχεθεί. Έκανε έφεση. Αυτό κοστίζει στην ΕΟΚ και στα σωματεία 10% επιπλέον τον χρόνο.

Πάμε να πούμε κάποια πράγματα που πιθανώς δεν γνωρίζει ο κόσμος. Πόσα λεφτά παίρνει ένας διαιτητής στην Ευρωλίγκα;

1.850 ευρώ το ματς στην κανονική περίοδο και 2.500 ευρώ το ματς στα πλέι οφ. Μικτά.

Ένας διαιτητής πόσα μπορεί να βγάλει ετησίως μόνο από την Ευρωλίγκα;

Οι καλοί διαιτητές βγάζουν 50.000-60.000 ευρώ τον χρόνο από την Ευρωλίγκα.

Συν τα λεφτά από το εγχώριο πρωτάθλημα.

Ο καλύτερος διαιτητής μπάσκετ μπορεί να βγάλει 130.000 ευρώ τον χρόνο από την Ευρωλίγκα και από το ισπανικό πρωτάθλημα!

Είναι πολλά λεφτά.

Είναι πολλά, ναι. Σκέψου όμως ότι ο αντίστοιχος διαιτητής ποδοσφαίρου μπορεί να βγάλει ετησίως 350.000 ευρώ από το Τσάμπιονς Λιγκ και το ισπανικό πρωτάθλημα!

Από έναν αγώνα στην Ελλάδα πόσα παίρνει ο διαιτητής μπάσκετ;

550 ευρώ καθαρά.

Θέλω τώρα να μου πεις πώς είδες τη διαιτησία ανάμεσα στον Ολυμπιακό και στη Φενέρ. Θέλω να σου πω φάσεις συγκεκριμένες που μου ανέφεραν πολλοί φίλαθλοι.

Δεν χρειάζεται. Τα είδα τα ματς. Θα σου πω ορισμένα πράγματα και θα καλύψω τις ερωτήσεις σου. Γενικά στα πλέι οφ, επειδή ανεβαίνει πολύ η πίεση στους παίκτες και στους προπονητές, ανεβαίνει και ο αριθμός των επαφών. Αυτό δημιουργεί φόρτο στους διαιτητές με αποτέλεσμα να κάνουν και περισσότερα λάθη.

Αφήνουν το πιο σκληρό παιχνίδι; Βλέπουμε τη Φενέρ να παίζει σκληρά.

Ανεβαίνει η ένταση στην άμυνα, ανεβαίνουν οι επαφές, με αποτέλεσμα να προσαρμόζονται και οι διαιτητές. Όταν βλέπεις 50 επαφές δεν μπορείς να τις σφυρίξεις όλες. Επικρατεί αυτή η λογική. Είδα το τελευταίο ματς σε ένα μεγάλο μαγαζί με πολύ κόσμο. Από παιδάκια 6 χρόνων μέχρι ηλικιωμένους 80 χρόνων, δυστυχώς φωνάζουν σε κάθε φάση για τη διαιτησία. Και δεν απολαμβάνουν το πραγματικό μπάσκετ. Εκεί έχει πέσει όλο το βάρος στην Ελλάδα. Ασχολούμαστε σε όλα τα σπορ πάρα πολύ με τη διαιτησία και όχι με την ουσία.

Ποιος φταίει γι’ αυτό;

Όλοι. Οι παράγοντες, οι παίκτες, οι προπονητές, οι διαιτητές, οι δημοσιογράφοι, οι οπαδοί.

Τι περιμένεις στο ματς τώρα στο ΣΕΦ;

Είναι βέβαιο ότι το ματς θα είναι πολύ σκληρό. Οι διαιτητές δεν θα αλλάξουν τον τρόπο που σφυράνε ως σήμερα.

Να μη χαλαστεί λοιπόν το μυαλό των παικτών και των οπαδών. Να είναι προετοιμασμένοι.

Να είναι προετοιμασμένοι άπαντες για σκληρό παιχνίδι. Να μην ασχοληθούν παραπάνω από όσο πρέπει με τους διαιτητές και τα όποια λάθη τους. Άνθρωποι είναι και αυτοί, κάνουν λάθη όπως οι παίκτες.

Κίνδυνος διακοπής υπάρχει;

Φυσικά. Η Ευρωλίγκα είναι πολύ αυστηρή.

Πες ότι φεύγει ένα αντικείμενο, χτυπάει τον Ιτούδη, τον ματώνει, αυτός πέφτει κάτω και δεν σηκώνεται. Τον πάνε στα αποδυτήρια. Τι γίνεται;

Οι διαιτητές μπορούν να αποφασίσουν διακοπή που θα είναι εις βάρος του Ολυμπιακού. Ακόμα και να συνεχιστεί το ματς, μπορεί να έρθει ουδέτερος δικαστής μετά και να το κατακυρώσει στη Φενέρ.

Αυτό που έκανε ο Γιουλ στο Ρεάλ - Παρτιζάν όταν έχανε στη σειρά η Ρεάλ από την Παρτιζάν 0-2 μέσα στην έδρα της και τίναξε τη σειρά στον αέρα, την έφερε τούμπα με τις τιμωρίες των παικτών, αποκλείεις να το έκανε επίτηδες;

Δεν το αποκλείω. Υπάρχουν προπονητές που σκόπιμα παίρνουν τεχνική ποινή για να αλλάξουν το μομέντουμ του αγώνα. Το έχω ζήσει ο ίδιος δεκάδες φορές. Ποιος μου λέει λοιπόν ότι ένας τόσο έμπειρος παίκτης όπως ο Γιουλ ,βλέποντας την Ρεάλ να χάνει και δεύτερο ματς στην έδρα της από την Παρτιζάν, δεν είχε σκοπό να χαλάσει το μυαλό του Πάντερ και των αντιπάλων. Εκ του αποτελέσματος δικαιώθηκε. O... MVP της σειράς ήταν ο Γιουλ. Πρέπει οι ομάδες να επενδύσουν σε ανθρώπους που θα κρατάνε ψύχραιμους στον πάγκο και στο παρκέ παίκτες και προπονητές.

Βλέπεις κάτι διαφορετικό στον Ολυμπιακό απέναντι στη Φενέρ; Βλέπεις κάτι διαφορετικό από όλη τη χρονιά σε αυτά τα ματς;

Ο Ολυμπιακός έτσι κι αλλιώς έπαιζε όλη τη χρονιά άμυνα στα όρια του φάουλ. Η Φενέρ επειδή έχει έξυπνο προπονητή προσαρμόστηκε σε αυτό πολύ γρήγορα. Έτσι θα είναι οι ομάδες και στο φάιναλ φορ αν περάσει ο Ολυμπιακός. Βλέπουμε τον Βεζένκοφ να βάζει ελάχιστους πόντους με την άμυνα που παίζει ο Χέιζ για παράδειγμα.

Κάποιοι παίκτες έχουν φανεί «σοφτ», αγνώριστοι σε σχέση με την κανονική περίοδο. Διακρίνεις κούραση; Ή είναι κάτι άλλο;

Με βάση την πείρα μου στα γήπεδα και με βάση τις σπουδές που κάνω, θεωρώ ότι είναι ψυχολογικό και όχι κούραση. Οι προπονητές ξέρουν καλά τι να κάνουν για την κούραση των αθλητών. Οι ομάδες είναι προγραμματισμένες να βρίσκονται στην καλύτερη φυσική τους κατάσταση στο τέλος της σεζόν. Δεν θεωρώ ότι είναι κούραση. Οι προπονητές ξέρουν να διαχειριστούν την κούραση. Είμαι σίγουρος ότι είναι ψυχολογικό.

Τους είπε ο Μπαρτζώκας σε τάιμ άουτ «γιατί παίζεται σαν γατάκια».

Άμα κουβαλάς 200 κιλά ψυχολογικό βάρος...

Ο Ιτούδης μιλάει όλη την ώρα στους διαιτητές και δεν παίρνει τεχνική ποινή. Έχει ασυλία;

Στα πλαίσια του ψυχολογικού είναι και αυτό. Ξέρει να το κάνει, είναι στα όρια του «επηρεάζω τον διαιτητή αλλά δεν παίρνω τεχνική ποινή». Υπάρχουν αρκετοί προπονητές που το κάνουν αυτό. Ο Ιτούδης είναι ένας από τους πιο ειδικούς σε αυτό.

Ποιοι σου έχουν τύχει που να είναι κορυφαίοι σε αυτό;

Ο δάσκαλος του Ιτούδη, ο Ομπράντοβιτς. Ήταν ο κορυφαίος σε αυτό. Εκείνος το ξεκίνησε. Ο Ίβκοβιτς επίσης. Ο Σκαριόλο, αλλά αυτός είχε κι εκρήξεις που το έχανε. Και ο Λάσο ήταν καλός σε αυτό.

Ο Ιτούδης είπε στα ελληνικά στους παίκτες του οι οποίοι σχεδόν όλοι δεν ξέρουν ελληνικά -προφανώς για να τον ακούσει ο Σλούκας- «σπάστε τα χέρια του Σλούκα να μην πάρει την μπάλα».

Ψυχολογικό παιχνίδι είναι. Όλα έχουν να κάνουν με την ψυχολογία. Θυμίζω ότι ο Ίβκοβιτς είχε πάει τους παίκτες βόλτα σε μια παραλία πριν πάρουν το Ευρωπαϊκό. Αλλά δεν γίνεται σε επιστημονική βάση στις ομάδες, θεωρώ ότι θα έπρεπε να υπάρχουν ειδικοί για αυτό.

Ποιο είναι το όριο της μουρμούρας στους διαιτητές για να μη δεχτεί τεχνική ποινή ένας προπονητής; Υπάρχει κανονισμός;

Όχι. Είναι το όριο που βάζει ο κάθε διαιτητής. Οι προπονητές έχουν μελετήσει τους διαιτητές και ξέρουν «πόσο σηκώνει» ο καθένας. Ξέρουν καλά ορισμένοι προπονητές πού πρέπει να σταματήσουν.

Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είπε για το μεγάλο νικητήριο τρίποντο του Σλούκα ότι έκανε βήματα. Έχει δίκιο;

Όχι, δεν έχει δίκιο. Στο σλόου μόσιον φαίνεται ότι μετακινεί το πόδι του. Αλλά αυτό φαίνεται μόνο στο σλόου μόσιον. Σε ζωντανή ροή δεν φάνηκε. Παράβαση βημάτων είναι κάτι που να μπορεί να δει ο διαιτητής ρε ροή αγώνα. Γι' αυτό η παράβαση βημάτων δεν είχε μπει ούτε καν ως πρόταση στο ίνσταντ ριπλέι. Γιατί έτσι οι αγώνες θα κράταγαν 4 ώρες.

Όταν σε δεύτερο σερί τάιμ άουτ τρώει τον προβλεπόμενο χρόνο ένας προπονητής δεν είναι τεχνική ποινή; Το έκανε στο ΣΕΦ ο Ιτούδης.

Θεωρητικά είναι τεχνική ποινή. Αλλά οι διαιτητές πάντα δείχνουν ανοχή αν έρθει πίσω η ομάδα σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Πώς είδες τους διαιτητές στο τελευταίο ματς; Να σου πω φάσεις;

Δεν χρειάζεται. Είδα τους διαιτητές να κάνουν λάθη λόγω της πίεσης. Δεν είδα όμως να κρίνουν το αποτέλεσμα του αγώνα.

Η σκληρή έδρα παίζει ρόλο για τους διαιτητές;

Όχι, κανέναν ρόλο. Γι' αυτό υπάρχουν τόσα μπρέικ όπως βλέπεις. Μιλάω για τους έμπειρους διαιτητές που παίζουν στα πλέι οφ. Ένας νέος διαιτητής φυσικά θα επηρεαστεί από μια σκληρή έδρα όταν πάει στο Βελιγράδι, όταν πάει στη Μακάμπι, στο γεμάτο ΣΕΦ, στο γεμάτο ΟΑΚΑ. Είναι δεδομένο ότι θα επηρεαστεί.

Η πιο σκληρή έδρα κατά τη γνώμη σου ποια είναι; Από όλες όσες έχεις παίξει.

Του Ερυθρού Αστέρα με 20.000 κόσμο στο Βελιγράδι. Μακράν. Και μετά της Μακάμπι.

Συζητάμε πράγματα που δεν έχουν την ευκαιρία να διαβάσουν συχνά οι αναγνώστες. Τι μπορεί να τσατίσει έναν διαιτητή και να γυρίσει μπούμερανγκ;

Οι συνεχόμενες διαμαρτυρίες, οι συνεχόμενες άδικες αμφισβητήσεις στις αποφάσεις του από παίκτες και προπονητές.

Δηλαδή μπορεί να στραβώσει και να σφυρίζει κόντρα;

Ναι. Δεν πρέπει να γίνεται, αλλά συμβαίνει.

Γυναίκες σάς έχουν «ρίξει» στις επιτροπές φιλοξενίας;

(σ.σ. γελάει). Στην Ευρωλίγκα δεν συμβαίνει αυτό...

Αλλού συμβαίνει όμως αυτό.

Δεν απαντώ.

Συμβαίνει αλλού αυτό.

Στην Ευρωλίγκα η φιλοξενία οργανώνεται από την Ευρωλίγκα. Δεν υπάρχει καμία επαφή από τις ομάδες.

Τι μπορεί να κάνει τον διαιτητή στην Ευρωλίγκα ευνοϊκό προς μια ομάδα; Εκτός από το προφανές, να... τα έχει πάρει.

Η συνεργασία. Η κατανόηση και συνεργασία του προπονητή και των παικτών σε μια λανθασμένη του απόφαση. Ο διαιτητής νιώθει υποχρεωμένος απέναντι στους παίκτες που συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο.

Ποιος ήταν ο πιο «σπασαρχ...δης» παίκτης που διαιτήτευσες;

Ο Ναβάρο.

Τι άλλο αξίζει να πούμε;

Τι να πούμε, έκανες τόσες ερωτήσεις. Την Ευρωλίγκα στο τέλος θα την πάρει σίγουρα η καλύτερη και πιο τυχερή ομάδα. Οι διαιτητές δεν κρίνουν την Ευρωλίγκα. Στο τέλος την Ευρωλίγκα την παίρνει αυτός που την αξίζει περισσότερο και έχει την τύχη στο πλευρό του.

Πρόβλεψη θέλω για το ματς στο ΣΕΦ.

Το μόνο που θα πω είναι ότι περιμένω πάλι πολύ σκληρό ματς με πολλές σωματικές επαφές, η διαιτησία θα είναι ίδια και θα είναι πολύ αμφίρροπο ματς ως το τέλος. Θα κριθεί στις λεπτομέρειες όπως τα προηγούμενα. Αυτά προβλέπω.

Να είμαστε έτοιμοι δηλαδή με τα χάπια μας.

Ναι, να είστε προετοιμασμένοι.