Γιάννης Λάιος: Ο θρύλος του ελληνικού βόλεϊ μιλάει για Γουλανδρή, Κοσκωτά, Ολυμπιακό και ΠΑΟ

Συνέντευξη στο ΘΕΜΗ ΣΙΝΑΝΟΓΛΟΥ

Τι να πει κάποιος για τον Γιάννη Λάιο... Θρύλος του βόλεϊ. Σε χαλεπούς καιρούς για τον Ολυμπιακό, που δεν ήταν ακόμα υπερδύναμη στο βόλεϊ, πήρε 7 πρωταθλήματα ως παίκτης και έπειτα πήρε 6 πρωταθλήματα ως προπονητής του και ένα Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης!

Συν 5 Κύπελλα στην Ελλάδα, τα 3 ως παίκτης και τα 2 ως προπονητής. Αν και τα της επικαιρότητας τα συζητήσαμε στο τέλος, τα βάζω στην αρχή γιατί μου έκανε εντύπωση η σιγουριά του.

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο «ΦΩΣ» στις 30/6/2020

Τι βλέπετε για τα πλέι οφ που ξεκινάνε;

Ο Ολυμπιακός θα πάρει το πρωτάθλημα ~και εύκολα!

Καθόλου διπλωματική απάντηση.

Μα τη γνώμη μας πρέπει να τη λέμε όπως την πιστεύουμε.

Τέτοιους θέλω, να μη φοβούνται. Η εικόνα πάντως πριν από τη διακοπή ήταν αμφίρροπη μεταξύ Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού.

Βεβαίως. Ο Παναθηναϊκός τα τελευταία 2 χρόνια έχει βρει έναν καταπληκτικό πασαδόρο, ο οποίος αν δεν παίζει η ομάδα διαλύεται. Αυτός έχει ανεβάσει όλους τους παίκτες του Παναθηναϊκού. Όμως ο διαγώνιος ο Στάροβιτς δεν θα παίξει. Χάνεται η δύναμη στην άκρη. Επίσης ο Μαυροβούνιος ήρθε πολύ αργά. Και γενικώς είναι λίγες οι μέρες που γύρισαν στις προπονήσεις οι παίκτες του Παναθηναϊκού, σε αντίθεση με τον Ολυμπιακό που είναι πλήρης και κάνουν πολύ καιρό προπόνηση. Ο Ολυμπιακός έχει 12 παίκτες που μπορούν να κάνουν δυνατό διπλό μεταξύ τους. Ο Παναθηναϊκός πιστεύω ότι έχει χάσει τη συνοχή του. Δεν θα δούμε τον Παναθηναϊκό που βλέπαμε πριν από τη διακοπή. Αντίθετα, ο Ολυμπιακός δεν άλλαξε ως ομάδα. Ένα πρόβλημα μόνο έχει.

Τι πρόβλημα;

Ο Ολυμπιακός φέτος δεν έχει τους παίκτες που θα τελειώσουν το ματς στη δύσκολη φάση. Όταν λέω δύσκολη φάση, εννοώ τη φάση που είναι εκτός προγραμματισμού, τη φάση που βγαίνει από ανάγκη. Πέρσι είχε δύο τέτοιους παίκτες ο Ολυμπιακός. Γι’ αυτό ο Ολυμπιακός φέτος είναι ένα σκαλί πιο κάτω από πέρσι. Όμως έχει καλό υλικό και πιστεύω ότι τώρα θα παρουσιάσει καλύτερη ομάδα από τον Παναθηναϊκό. Ο ΠΑΟΚ θα κατεβεί χωρίς τους ξένους. Το πρωτάθλημα θα το πάρει ο Ολυμπιακός.

Κάποια στιγμή είχατε φάει ξύλο από τους Παναθηναϊκούς. Τι είχε γίνει τότε;

Ήταν την περίοδο που πήραμε το Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης με τον Ολυμπιακό. Είχα ξαναγυρίσει στον Ολυμπιακό για τη σεζόν 1995-1996. Πιο πριν ήμουν προπονητής στον Ολυμπιακό από το 1986 έως το 1992. Πήρα 6 πρωταθλήματα ως προπονητής με τον Ολυμπιακό ~τα 3 αήττητοι! Τι είχε γίνει λοιπόν; Πριν έρθω στον Ολυμπιακό ήμουν προπονητής στον Άρη. Είχαμε πάει στο γήπεδο του Παναθηναϊκού και με απέβαλε ο διαιτητής διότι δήθεν έβρισα τα θεία. Εγώ τους διαιτητές είχα βρίσει, όχι τα θεία. Τιμωρήθηκα. Όταν πήγα με τον Ολυμπιακό στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, δεν μπορούσα να κάτσω στον πάγκο. Ήρθε ο Γεωργαντάς, παλιός μου συμπαίκτης ο οποίος δούλευε στην ασφάλεια του Γιαννακόπουλου, και με έβαλε στους επισήμους.

Δούλευε στην ασφάλεια του Γιαννακόπουλου;

Νομίζω ακόμα εκεί δουλεύει. Μου λέει «μη φοβάσαι». Κάθομαι εκεί λοιπόν και χρησιμοποιώ γουόκι τόκι για να μπορώ να μιλώ με τον βοηθό μου στον πάγκο του Ολυμπιακού και να δίνω οδηγίες. Μου όρμησαν κάποιοι φανατικοί Παναθηναϊκοί, με χτύπησαν και μου έσπασαν το γουόκι τόκι.

Ισχύει ότι έτρεχαν αίματα;

Όχι, φόραγα χοντρά ρούχα, μπουφάν… Δέχτηκα κλοτσιές στα πόδια και στο στομάχι και μου έσπασαν το γουόκι τόκι. Αυτό ήθελαν, να μην μπορώ να έχω επαφή με τον βοηθό μου στον πάγκο.

Το παράδοξο είναι πως το 1995-96, όταν πήραμε το Ευρωπαϊκό, η σεζόν ήταν πολύ δύσκολη για εμάς... Υπήρχαν πολλά οργανωτικά προβλήματα, καθώς και ατυχίες ~ο Γκιούρδας είχε περάσει λοιμώδη μονοπυρήνωση. Είχαμε όμως δύο πολύ καλούς Κουβανούς παίκτες. Ήταν το πρώτο Ευρωπαϊκό Κύπελλο που κέρδισε γενικώς ελληνική ομάδα! Και ως παίκτης του Ολυμπιακού, που ήμουν πιο πριν, ήμασταν η πρώτη ελληνική ομάδα στο βόλεϊ που προκρίθηκε στο φάιναλ φορ του Κυπέλλου Πρωταθλητριών!

Παίξατε στον Ολυμπιακό από το 1973 έως το 1985. Πήρατε 7 πρωταθλήματα και 2 Κύπελλα. Μαζί με τον Θανάση Μουστακίδη θεωρείστε οι δύο καλύτεροι πασαδόροι στην ιστορία του Ολυμπιακού.

Μην αφήνεις έξω τον Κουρνέτα. Έπαιξε πολλά χρόνια στον Ολυμπιακό. Εδώ να σου πω ότι όταν ήρθα στον Ολυμπιακό το 1972 έπαιζα ήδη 4 χρόνια στην Εθνική! Και δεν ήρθα ως πασαδόρος! Ήμουν στον Έσπερο Καλλιθέας και από τα τοπικά είχαμε φτάσει στην πρώτη κατηγορία ~είχαμε κάνει ντόρο. Τερματίσαμε 7οι στην πρώτη κατηγορία, αλλά μας υποβίβασαν για να φέρουν μία ομάδα από την Κύπρο!

Χούντα.

Ναι (γελάει). Έκαναν πρόταση στον Έσπερο για να με πάρουν και ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός. Έπεσε μεγάλη πίεση. Κατάφερε ο Ολυμπιακός ~λόγω Γουλανδρή~ να πάρει εμένα και άλλους 5-6 παίκτες! Εξαιτίας του Γουλανδρή όλα αυτά.

Πού μεγαλώσατε;

Στο Κουκάκι.

Τι ομάδα ήσασταν μικρός;

Τότε ακούγαμε ποδόσφαιρο από το ράδιο… Εγώ, από αντίδραση στον πατέρα μου που συμπαθούσε τον Παναθηναϊκό, συμπαθούσα τον Ολυμπιακό. Να σου πω επίσης ότι με διάλεξε το άθλημα, δεν το διάλεξα. Έπαιζα βόλεϊ και μπάσκετ εκείνη την εποχή -πολλοί το κάναμε αυτό τότε διότι η ομοσπονδία ήταν κοινή. Ο Παναθηναϊκός εκείνα τα χρόνια είχε περισσότερους καλούς παίκτες και στα δύο σπορ και είχε τα ηνία. Ο Ολυμπιακός είχε καλή ομάδα βόλεϊ, αλλά δεν ήταν κορυφή. Μετά σαρώσαμε.

Ενώ κάνατε μεγάλη καριέρα στον Ολυμπιακό με τίτλους ως παίκτης, φεύγετε την τελευταία χρονιά και πάτε στον Παναθηναϊκό! Για ένα χρόνο. Τι έγινε με αυτήν την υπόθεση;

Ήμασταν ερασιτέχνες. Για να φύγεις από μία ομάδα έπρεπε να έχεις τη συναίνεσή της, δεν μπορούσες να φύγεις μόνος σου. Το 1985 πέρασε μία διάταξη–«παράθυρο» η κυβέρνηση ώστε να πάρουν μεταγραφή ο Διάκουλας και ο Κοκολάκης στο μπάσκετ! Η διάταξη έλεγε ότι όποιος ήταν πάνω από 32 χρόνων και είχε συμπληρώσει 12ετία σε μία ομάδα, ήταν ελεύθερος. Αυτό έπιανε εμένα που είχα 12 χρόνια στον Ολυμπιακό και ήμουν 34 χρόνων, έπιανε και τον Πολύζο ο οποίος ήταν 32 χρόνων. Η διοίκηση επέλεξε να δώσει το βάρος στον Πολύζο. Αποχώρησα… Υπήρξε τότε μια προσφορά από τον Παναθηναϊκό να πάω για ένα χρόνο ως παίκτης και μετά να αναλάβω ως προπονητής. Όταν τελειώνει η καριέρα σου σκέφτεσαι το μέλλον σου. Όμως ως παίκτης στον Παναθηναϊκό είχα προβλήματα με τον προπονητή εκείνη τη χρονιά, είχα και σοβαρό πρόβλημα τραυματισμού.

Ποιος ήταν προπονητής τότε στον Παναθηναϊκό;

Πρέπει να το πω;

Πρέπει.

Ο Τάσος Κουμπλής! Δεν σκοτωθήκαμε, αλλά διαφωνούσαμε σε πολλά. Και ζήτησα να αποχωρίσω. Γύρισα στον Έσπερο, έκανα λίγο τον παίκτη, λίγο τον προπονητή, και πριν κλείσω τρίμηνο εκεί έρχεται ο Ολυμπιακός και μου ζητά να γυρίσω και να αναλάβω ως προπονητής! Έτσι άρχισε η προπονητική μου καριέρα και νέοι τίτλοι με τον Ολυμπιακό. Ξέρεις τι είχε γίνει;

Πείτε μου το παρασκήνιο.

Έπειτα από μία ήττα του Ολυμπιακού από τον Άρη έδιωξαν έναν Βούλγαρο προπονητή που είχαν τότε και με πήρε τηλέφωνο ο Στέφανος Πολύζος! Μου είπε: «Εμείς οι παίκτες το συζητήσαμε και προτείναμε εσένα για προπονητή του Ολυμπιακού». Εκεί έκανα μια τιτάνια προσπάθεια να αλλάξω το παιχνίδι της ομάδας σε δύσκολες συνθήκες. Στον Μιχάλη Τριανταφυλλίδη, για παράδειγμα, του άλλαξα τη θέση! Έτσι έκανε τη μεγάλη καριέρα ως ακραίος. Τότε ξεκινούσε, ήταν κεντρικός! Ήταν πολύ καλός στην υποδοχή και έφτιαξα ένα σύστημα όπου όταν υποδεχόμασταν εμείς την μπάλα ο Μιχάλης έπαιζε σαν ακραίος και τη δουλειά του κεντρικού την έκανε ο Κώστας Γκουτάκος.

Μεγάλος παίκτης ο Τριανταφυλλίδης.

Αυτός και ο Στέλιος Καζάζης ήταν οι μεγάλοι ακραίοι στην Ελλάδα. Ήταν μια φουρνιά εκπληκτική, γι’ αυτό και έκανε τρομερά πράγματα η Εθνική. Μαζί με αυτούς υπήρχε ένας σούπερ διαγώνιος, ο Ντράγκοβιτς. Πασαδόρος ο Μουστακίδης, κεντρικοί ο Αμαργιανάκης με τον Θεοδωρίδη. Ήταν και οι αναπληρωματικοί σπουδαίοι. Έβγαινε ο Μουστακίδης, έμπαινε ο Δημήτρης Καζάζης, δεν φαινόταν διαφορά. Η Εθνική αυτή βασίστηκε στη δική μας φουρνιά, αλλά αυτοί πήγαν ένα βήμα παραπάνω. Εμείς ήμασταν έως την πέμπτη θέση στην Ευρώπη. Εκείνοι έφτασαν στο περίφημο μετάλλιο της Γάνδης. Βοήθησε κι ένας Πολωνός καλός προπονητής που είχε αναλάβει την Εθνική μας και άλλαξε την τακτική: ο Βελτζ. Από τότε τέτοια επιτυχία δεν ξαναείδε η Εθνική στο βόλεϊ. Ήταν το 1987...

Πείτε μου για τη θέση του πασαδόρου τι παίζει πιο σπουδαίο ρόλο.

Το μυαλό. Δούλευε το μυαλό πολύ. Και έβλεπα καλά και άκουγα καλά. Όχι μόνο να βλέπω τις θέσεις όλων των παικτών, αλλά να ακούω και τους συμπαίκτες πίσω μου... Ο πασαδόρος χτίζει το παιχνίδι, οργανώνει τα πάντα. Ποτέ δεν μου είπε προπονητής «κάνε αυτό»! Σε προετοιμάζει στην προπόνηση ο κόουτς με πολλές επιλογές, αλλά σε αφήνει να επιλέξεις εσύ αναλόγως τη φάση και τη στιγμή. Η δουλειά είναι δύσκολη γιατί έχεις 5 παίκτες να επιλέξεις και πρέπει να κάνεις την καλύτερη επιλογή στον καλύτερο χρόνο, αναλόγως όχι μόνο με τις θέσεις τους αλλά και με τις θέσεις των αντιπάλων. Ο καλός πασαδόρος πρέπει 9 στις 10 φορές να μην κάνει λάθος. Είναι κομπιουτερίστικη δουλειά. Στη θέση του πασαδόρου στηρίζεται η τακτική της ομάδας.

Μου είπατε πριν ότι δεν ξεκινήσατε στον Ολυμπιακό ως πασαδόρος.

Ναι, άρχισα ως ακραίος, καρφί. Στην πορεία θέλησε ο Ολυμπιακός να ψηλώσει την ομάδα του και έτσι έγινα πασαδόρος, γιατί ήμουν 1,90 και ήμουν ψηλός για τη θέση τότε... Ο πασαδόρος είναι το πιο δύσκολο κομμάτι. Κάθε 15 δευτερόλεπτα πρέπει να αποφασίζεις κάτι για τους άλλους.

Ως προπονητής ζήσατε και τον Κοσκωτά ένα φεγγάρι.

Ο Κοσκωτάς βοήθησε να γίνει η ανανέωση της ομάδας. Ήρθαν ο Ντράγκοβιτς, ο Θεοδωρίδης και γίναμε επαγγελματίες. Από το πρωί έως το βράδυ προπόνηση! Οι 8-10 ώρες την εβδομάδα προπόνησης στο βόλεϊ έγιναν μέχρι και 35 ώρες τη βδομάδα! Τους έκανα προπόνηση κάθε μέρα σπαστές βάρδιες, σύνολο 5 ώρες την ημέρα. Ένα παράδειγμα μόνο θα δώσω: Δυο-τρεις φορές την εβδομάδα έκαναν οι παίκτες 500 άλματα του ενός μέτρου. Τα μοίραζα-όχι ισομερώς- στις δυο ημερήσιες προπονήσεις! Πήραμε 6 πρωταθλήματα και φτάσαμε 3 φορές σε ευρωπαϊκό φάιναλ φορ, συν την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων Ευρώπης.

Κλάψατε ποτέ;

Πολλές φορές. Όταν δουλεύεις σκληρά για να υπερβείς τον εαυτό σου, και κάποια στιγμή έρχεται η κατάκτηση του στόχου, αδειάζεις, ξεσπάς...

* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε πριν την έναρξη του φάιναλ φορ της Volley League