Καλαρρύτες: Στο χείλος μιας χαράδρας της Πίνδου, το χωριό των Bulgari
Οι Καλαρρύτες βρίσκονται στις δυτικές πλαγιές της οροσειράς της Πίνδου του Νομού Ιωαννίνων στην Ήπειρο, είναι κτισμένοι στο χείλος της απότομης χαράδρας που καταλήγει στον ποταμό Καλαρρύτικο και έχουν υψόμετρο 1200 μέτρα.
Σε απόσταση περίπου 6 ωρών από την Αθήνα, προσεγγίζουμε τα (ή την) Πράμαντα το κεφαλοχώρι κι από εκεί ανηφορίζουμε για τους Καλαρρύτες. H πέτρα, το ομιχλώδες τοπίο, τα στενά και γραφικά καλντερίμια, μας μυούν απευθείας σε έναν άλλο τρόπο ζωής. Φρέσκο και απόμακρο από σκοτούρες.
Ο οικισμός ορθογραφείται κανονικά Καλαρίτες, αφού η ονομασία του ανάγεται στο αρωμουνικό (βλάχικο) calar «ιππέας, έφιππος, καβαλάρης» (πληθ. calari) + επίθημα -ίτες.
Στους Καλαρρύτες ο χρόνος κυλά αργά και όμορφα. Αρκούν λίγες ώρες για να νιώσετε οικεία με το χωριό, να περπατήσετε στα καλντερίμια του, να επισκεφτείτε το Μουσείο της Κατερίνας Μουσαφίρη στην πλατεία -ένα υπέροχο αρχοντικό του 19ου που έχει μετατραπεί με πολύ αγάπη σε θησαυρό κειμηλίων και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου όπου θα απολαύσετε βουνίσια θέα και στο τέλος να συναντηθείτε με ντόπιους και μη στο καφενείο του Ναπολέοντα.
Καλό είναι να επισκεφτείτε την Μονή της Κηπίνας που βρίσκεται σε απόσταση περίπου δέκα λεπτών με το αυτοκίνητο, ενώ επιβάλλεται η εξόρμηση και στα τριγύρω χωριά -Συρράκο, Μελλισουργοί, Πράμαντα, Καταρράκτης- για βόλτα και φαγητό.
Τον 18ο αιώνα, στα πλαίσια της γενικότερης άνθισης της αργυροχοΐας, οι Καλαρρύτες έγιναν ονομαστό κέντρο. Ανάλογα τοπικά εργαστήρια λειτούργησαν στα Ιωάννινα, στο Μέτσοβο, και λιγότερο στο Συρράκο, καθώς επίσης και σε περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, τα Επτάνησα, την Πελοπόννησο και τη Θράκη.
Ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι αυτή της οικογένειας Βούλγαρη, γνωστή σε όλους σήμερα ως Bulgari, η οποία μαζί με πολλές άλλες οικογένειες έφυγε από το χωριό το 1821. Η πρώτη τους εγκατάσταση έγινε στην Παραμυθιά, όπου έμειναν για πολλά χρόνια. Το 1874 ο Σωτήριος Βούλγαρης έφυγε για τη Ρώμη, όπου άνοιξε αργυροχρυσοχοείο με τον γιαννιώτη Π. Κρέμο. Λίγα χρόνια μετά οι δύο συνέταιροι διέλυσαν τη συνεργασία και άνοιξαν δύο πανομοιότυπα μαγαζιά. Η επιχείρηση του Bulgari προόδευσε και στα εργαστήριά τους μαθήτευσαν πολλοί αργυροχόοι.
Στην πλατεία υπάρχει μια μαρμάρινη στήλη με ονόματα, όλων των επώνυμων κατοίκων του χωριού που διέπρεψαν στα γράμματα και στο εμπόριο. Ήταν μέλη της Φιλικής Εταιρίας και πρωτεργάτες στην επανάσταση των Καλαρρυτών τον Ιούλιο του 1821.
Πώς να πάτε
Από Αθήνα μπορείτε να προσεγγίσετε τους Καλαρρύτες είτε μέσω Άρτας, είτε μέσω Ιωαννίνων, είτε μέσω Καλαμπάκας. Αν η βάση σας είναι η Αθήνα ακολουθείτε τη διαδρομή όπου περνάτε τη γέφυρα Ρίου Αντιρρίου, προσπερνάτε την Άρτα και ακολουθείτε πινακίδες προς Πράμαντα. Συνολικά θα διανύσετε 420 χλμ.
