Συγκρίνεται ο Αγγελόπουλος με τον Καζαντζίδη;

Ο ίδιος ο Καζαντζίδης είχε παραδεχτεί στον Λαμπρόπουλο πως, μετά τη φυγή του από την Columbia, ο μόνος που θα μπορούσε να σταθεί απέναντί του με αξιώσεις ήταν ο κουμπάρος του ο Μανώλης Αγγελόπουλος. Οι δύο τραγουδιστές διατηρούσαν ισχυρούς δεσμούς φιλίας και αλληλοεκτίμησης. Ακόμα και σήμερα πολλοί τοποθετούν τον Μανώλη στο ύψος του Στέλιου. Θα πρέπει όμως να συγκρίνει κανείς την παρουσία τους στη "χρυσή εποχή" του λαϊκού τραγουδιού για να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα. Ο Καζαντζίδης της δεκαετίας του '50 δεν έχει εκτιμηθεί όσο θα έπρεπε ακόμα και από τους Καζαντζιδικούς.

Υπάρχει η λανθασμένη εντύπωση ότι ο σπουδαίος τραγουδιστής ωρίμαζε και έβρισκε τη φωνή του. Η αλήθεια είναι ότι ο νεαρός Καζαντζίδης είπε σπουδαία τραγούδια μεγάλων συνθετών, όπως ο Χιώτης, ο Τσιτσάνης, ο Παπαϊωάννου, ο Μητσάκης και ο Καλδάρας. Και τα είπε με εξαιρετικό τρόπο, λειτουργώντας ως ανθρώπινη γέφυρα για την ομαλή μετάβαση από το ρεμπέτικο στο λαϊκό. Τα πρώτα χρόνια του '50 δεν υπήρχε Αγγελόπουλος κι όταν εμφανίστηκε πάτησε πάνω στο αδρό πρότυπο του Στέλιου, ενώ στη συνέχεια διέπρεψε στα ινδοπρεπή τραγούδια, την μόδα εκείνης της εποχής, όπου η αλήθεια είναι ότι έβαλε δύσκολα στον Καζαντζίδη.

Όμως ο Στέλιος δεν είναι μόνο ο τραγουδιστής της "Μαντουμπάλας", είναι προπαντός ο ερμηνευτής του ύστερου ρεμπέτικου, ο βάρδος του κλασικού λαϊκού, η "φωνή" του έντεχνου για τον Θεοδωράκη, τον Χατζιδάκι, τον Μαρκόπουλο και τον Λεοντή, είναι ο Καζαντζίδης της "ξενιτιάς" αλλά και του καλού λαϊκού τραγουδιού, έτσι όπως το υπηρέτησαν ο Καλδάρας, ο Άκης Πάνου και ο Ζαμπέτας. Επιπλέον ο Καζαντζίδης ήταν πάσα κατά πιθανότητα και ο πιο εργατικός τραγουδιστής.

Κι ας τον κατηγορούν πολλοί ότι δεν έμαθε να παίζει ποτέ ένα όργανο στην εντέλεια. Το όργανο που έπρεπε να τελειοποιήσει, τη φωνή του, το σπούδασε και με το παραπάνω. Οι εκτελέσεις του με τα καλοδουλεμένα γυρίσματα, χωνεμένα μέσα στο ρυθμό του τραγουδιού, αποδεικνύουν το μόχθο του. Ήταν σίγουρα ένας μεγαλοφυής ερμηνευτής που κόπιασε κι έγινε μύθος με την αξία του και τη δουλειά του. Κι όσοι θεωρούν πως το "α" του Καζαντζίδη ήταν όλη του η μεγαλοσύνη, απλά τον υποτιμούν.

Ο Στέλιος, όπως και ο Μανώλης, διέθετε αυτό που λέμε μεγάλη φωνή, με όγκο και έκταση. Αλλά η "μεγάλη φωνή" δεν αρκεί. Πολλοί από τους πολυάριθμους μιμητές του ήταν εξίσου προικισμένοι. Όλη η νοστιμιά του όμως ως τραγουδιστή οφείλεται στην καρυδάτη του άρθρωση, στο κούρδισμα και στη δαιδαλώδη ερμηνεία του. Οι παλιοί ηχολήπτες, από την άλλη, έχουν να λένε για τις υπέροχες χαμηλές του Μανώλη. Αλλά μήπως ο Καζαντζίδης υπολειπόταν σε χαμηλές νότες;

Και σίγουρα ο Μανώλης δεν έφτανε την τέχνη του Καζαντζίδη στα ζεϊμπέκικα. Αναμφίβολα και οι δυο τους αποτελούν πολύτιμο κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης αλλά το πλαίσιο μέσα στο οποίο ανδραγάθησε ο Στέλιος είναι πολύ ευρύ ώστε να συγκρίνεται όχι μόνο με τον Αγγελόπουλο αλλά με οποιονδήποτε άλλο λαϊκό τραγουδιστή.