Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων

Στις 12/12 οι Γερμανοί άρχισαν να ετοιμάζονται για να αποχωρήσουν την επομένη. Το πρωί, στις 13/12, ημέρα Δευτέρα, πριν καλά καλά ξημερώσει, χτύπησαν τις καμπάνες της κεντρικής εκκλησίας και Γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες διέταξαν να συγκεντρωθούν όλοι οι κάτοικοι στο δημοτικό σχολείο, αφού πάρουν μαζί τους μια κουβέρτα και τρόφιμα μιας ημέρας.

Στο κτίριο του σχολείου έγινε ο χωρισμός και ο αποχωρισμός. Τα γυναικόπαιδα κλείστηκαν στο σχολείο και οι άνδρες από 14 χρόνων και πάνω οδηγήθηκαν σε φάλαγγες στην κοντινή Ράχη του Καππή. Ο χώρος ήταν προσεκτικά επιλεγμένος. Η αμφιθεατρική του διαμόρφωση δεν θα επέτρεπε σε κανέναν να γλιτώσει. Οι Καλαβρυτινοί ήταν αναγκασμένοι να βλέπουν τις περιουσίες τους, τα σπίτια και ολόκληρη την πόλη να καίγονται και, μαζί τους, να παραδίδονται στη φωτιά οι γυναίκες και τα ανήλικα παιδιά τους έγκλειστα στο κτίριο του σχολείου, το οποίο φρουρούσαν πάνοπλοι στρατιώτες.

Ο Γερμανός διοικητής, για να καθησυχάσει και να παραπλανήσει τους συγκεντρωμένους, έδωσε τον λόγο της στρατιωτικής του τιμής ότι δεν πρόκειται να τους σκοτώσουν. Ολόκληρη η πόλη παραδόθηκε στις φλόγες.

Την ίδια στιγμή ο Οδοντωτός κατηφόριζε κατάφορτος με τις σοδειές από το πλιάτσικο των Γερμανών στα σπίτια, στα μαγαζιά και τις αποθήκες, απ’ όπου άρπαξαν ό,τι πολύτιμο υπήρχε. Μαζί και τα χρήματα και τα αποθέματα των Τραπεζών και των Δημοσιών Υπηρεσιών, αφού προηγουμένως ανάγκασαν τους διευθυντές να τα παραδώσουν.

Από το ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος», με μια πράσινη και ύστερα μια κόκκινη φωτοβολίδα, δόθηκε το σύνθημα της εκτέλεσης. Τα πολυβόλα θέρισαν τους Καλαβρυτινούς. Ακολούθησε η χαριστική βολή που ολοκλήρωσε το έγκλημα. Διασώθηκαν 13 άτομα.

Στο δημοτικό σχολείο τα γυναικόπαιδα έζησαν στιγμές αγωνίας και τρόμου, καθώς οι φλόγες έζωναν το κτίριο του σχολείου. Σπάζοντας πόρτες και παράθυρα κατάφεραν τελικά να ξεφύγουν τρέχοντας μακριά από τα σπίτια που φλέγονταν, άρχισαν να αναζητούν τους δικούς τους. Μία από τις γυναίκες, η ηλικιωμένη Κρίνα Τσαβαλά, ποδοπατήθηκε από το πανικόβλητο πλήθος των γυναικόπαιδων και ξεψύχησε πριν αντικρίσει το αποτρόπαιο έγκλημα.

Ύστερα οι γυναίκες ανηφόρισαν προς το μέρος που είχαν οδηγήσει τους άνδρες και βρέθηκαν μπροστά στο πιο φρικιαστικό και απάνθρωπο θέαμα. Άνδρες, πατεράδες, γιοι και αδελφοί κείτονταν νεκροί, πλημμυρισμένοι στο αίμα.

Το μεγάλο δράμα των Καλαβρύτων είχε ξεκινήσει. Τα νιάτα, οι δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, περιουσίες και κόποι χρόνων αφανίστηκαν στις 2:34 της 13ης Δεκεμβρίου 1943, όπως δείχνουν οι δείκτες του σταματημένου ρολογιού της εκκλησίας.

Η συνέχεια του δράματος βρήκε τις γυναίκες να προσπαθούν με τα νύχια να σκάψουν πρόχειρους τάφους στην παγωμένη γη του Δεκέμβρη, για να θάψουν τους νεκρούς τους. Με τις κουβέρτες που είχαν κοντά τους, μετέφεραν τους σκοτωμένους στο νεκροταφείο και άλλους έθαψαν εκεί στον λόφο, μια τραγική σκηνή που κράτησε μέρες.

Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων «συγκίνησε και συνένωσε τους Έλληνες – δυνάμωσε τον αγώνα τους κατά του κατακτητή» ομολογεί ο τότε γενικός στρατιωτικός διοικητής των Γερμανών στην Ελλάδα.

Οι Καλαβρυτινές γυναίκες, οι Καλαβρυτινές μανάδες, μορφές ηρωικές, παλεύοντας κάτω από δύσκολες συνθήκες, κατάφεραν να αναθρέψουν τα παιδιά τους και να ξαναχτίσουν την πόλη μέσα από τα ερείπια.

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...

1803: Το Ολοκαύτωμα στο Κούγκι. Ο ιερομόναχος Σαμουήλ, με πέντε Σουλιώτες, μπροστά στον κίνδυνο να συλληφθούν από τους Τούρκους, βάζει φωτιά στο βαρέλι με την πυρίτιδα και ανατινάζονται.

1967: Μετά την αποτυχία του βασιλικού κινήματος για την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος διαφεύγει με την οικογένειά του στη Ρώμη, όπου θα ζητήσει πολιτικό άσυλο.

1967: Ο Ούγγρος προπονητής Μάρτον Μπούκοβι αναχωρεί από την Ελλάδα, έχοντας παραιτηθεί την προηγούμενη, αφήνοντας τον Ολυμπιακό και τους δύο πρώτους τίτλους από την καθιέρωση της Α' Εθνικής το 1959. Όπως φημολογείται, η δικτατορία της 21ης Απριλίου έχει οδηγήσει τον «Μάρτσι Μπάτσι» στην απόφαση αυτή λόγω «πολιτικών φρονημάτων».

1990: Ψηφίζεται από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ο λεγόμενος «τρομονόμος», που απαγορεύει τη δημοσίευση προκηρύξεων τρομοκρατικών οργανώσεων.

1995: Ένας νεκρός και τρεις τραυματίες είναι ο θλιβερός απολογισμός του πρώτου τελικού του βραζιλιάνικου πρωταθλήματος Μποταφόγκο - Σάντος (2-1) στο «Μαρακανά». Όλα ξεκίνησαν όταν οι πινακίδες δύο αυτοκινήτων με 11 οπαδούς της Σάντος αναγνωρίστηκαν από οπαδούς της Μποταφόγκο και άρχισαν οι πυροβολισμοί.

2002: Μία ιστορική μέρα ξημερώνει για την Κύπρο, καθώς αποφασίζεται η ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με άλλες εννέα χώρες.