Το «αντίο» της Παγκόσμιας Μελίνας Μερκούρη

Μια χαρισματική προσωπικότητα, που διακρίθηκε όχι μόνο ως ηθοποιός, αλλά και ως πολιτικός με τον αγώνα της κατά της δικτατορίας, αλλά και με τις παρεμβάσεις της σε διεθνές επίπεδο ως υπουργός Πολιτισμού.

Στη δεύτερη θητεία της στο υπουργείο Πολιτισμού δίνει μεγάλη σημασία στην εισαγωγή του Πολιτισμού και της Θεατρικής Αγωγής στα σχολεία από την πρώτη του δημοτικού, γνωστό ως το Πρόγραμμα «ΜΕΛΙΝΑ - Εκπαίδευση και Πολιτισμός».

Ήταν ίσως το τελευταίο της μεγάλο όραμα που ήθελε να πραγματοποιήσει, με σκοπό να γαλουχήσει τα παιδιά με τον πολιτισμό και τις τέχνες. Πίστευε ακράδαντα πως με αυτό τον τρόπο θα δημιουργηθούν μελλοντικοί πολίτες με ουσιαστική παιδεία.

Το πρόγραμμα αυτό η Μελίνα το παρουσίασε λίγο πριν ταξιδέψει στις ΗΠΑ για λόγους υγείας και αποτέλεσε μια από τις μεγάλες της παρακαταθήκες στον πολιτισμό. Καταβεβλημένη από πολύχρονη μάχη με τον καρκίνο άφησε την τελευταία της πνοή στο νοσοκομείο Memorial της Νέας Υόρκης, την Κυριακή 6 Μαρτίου του 1994.

Η σορός της έφτασε στην Ελλάδα στις 8 Μαρτίου του 1994 και τέθηκε σε διήμερο λαϊκό προσκύνημα στο παρεκκλήσι της Μητρόπολης Αθηνών, ενώ ταυτόχρονα κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος. Την Πέμπτη 10 Μαρτίου του 1994 ψάλλεται η νεκρώσιμος ακολουθία στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών και αμέσως μετά εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι τη συνοδεύουν ως το Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Στην κηδεία της συγκεντρώθηκε ίσως ο περισσότερος κόσμος έπειτα από την πάνδημη κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (Νοέμβρης του 1968). Ήταν η πρώτη Ελληνίδα που κηδεύτηκε με τιμές αρχηγού κράτους.

Ο θάνατός της προκάλεσε πρωτόγνωρες εκδηλώσεις συγκίνησης σε όλο τον κόσμο. Πολλοί πολιτικοί ηγέτες στέλνουν συλλυπητήρια μηνύματα στην οικογένειά της και στην Ελλάδα. Την ώρα της κηδείας της τα θέατρα και τα μαγαζιά στο Μπρόντγουεϊ παραμένουν κλειστά, ενώ σβήνουν τα φώτα για ένα λεπτό σε ένδειξη πένθους. Σύμφωνα με τους «New York Times» αποτελεί πρακτική που συνηθίζεται για τους Αμερικανούς ηθοποιούς που πρωταγωνίστησαν στις θεατρικές σκηνές της Νέας Υόρκης. Η Μελίνα υπήρξε η μοναδική ξένη ηθοποιός που τιμήθηκε με αυτόν τον τρόπο από το Μπρόντγουεϊ.

Επίσης έχει ιδρυθεί, σύμφωνα με επιθυμία της, από τον σύζυγό της, Ζυλ Ντασέν, και με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων παγκόσμιας ακτινοβολίας, όπως ο νομπελίστας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, ο Γάλλος πολιτικός Ζακ Λανγκ κ.ά. το Πολιτιστικό Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη, το οποίο έχει ως στόχο την επιστροφή των κλαπέντων γλυπτών του Παρθενώνα.

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...

1910: Ο ελληνικός στρατός ανοίγει πυρ και σκοτώνει στο χωριό Κιλελέρ δύο αγρότες έπειτα από επεισόδια με τους σιδηροδρομικούς. Άλλοι δυο νεκροί πέφτουν στο χωριό Τσουλάρ, γεγονός που οδηγεί σε εξέγερση των αγροτών.

1968: Τρεις αντάρτες εκτελούνται στη Ροδεσία. Πρόκειται για τις πρώτες εκτελέσεις από τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ροδεσίας, προκαλώντας τη διεθνή κατακραυγή.

1990: Η «Ελευθεροτυπία» αποκαλύπτει την υπόθεση Κιάππε που συγκλονίζει το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ο Κωνσταντίνος Κιάππε, υπάλληλος της ΕΠΟ με ειδικότητα επί των διεθνών σχέσεων, αποκαλύπτει την «υποτιθέμενη» έγγραφη καταγγελία του διαιτητή Κώστα Δημητριάδη στη FIFA σε σχέση με κυκλώματα που ρυθμίζουν αποτελέσματα στο ελληνικό πρωτάθλημα. Στις 14 Μαΐου η υπόθεση θα κλείσει οριστικά με τις ελληνικές αρχές να στέλνουν επιστολή στη FIFA διαβεβαιώνοντας ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν προσυνεννοημένα παιχνίδια

1996: Ως μοναδικό ελληνικό προϊόν αναγνωρίζει τη φέτα η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ δίνει στη Δανία προθεσμία πέντε ετών για να μετονομάσει το τυρί που πουλάει ως φέτα.