Το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου

Νωρίς το πρωί της Δευτέρας 15 Ιουλίου 1974 ο Μακάριος πήρε τον δρόμο της επιστροφής στο Προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία από την εξοχική του κατοικία στο όρος Τρόοδος, όπου είχε περάσει το Σαββατοκύριακο. Η πομπή του Μακαρίου πέρασε μπροστά από το στρατόπεδο της Εθνικής Φρουράς στην Κοκκινοτριμιθιά, όπου τα τανκς ζέσταιναν ήδη τις μηχανές τους για το επικείμενο πραξικόπημα. Η πομπή του Μακαρίου πέρασε ανενόχλητη από το σημείο εκείνο, χωρίς κάποιο από τα μέλη της συνοδείας του να παρατηρήσει κάτι ύποπτο.

Στις 8.15 π.μ. τα πρώτα τεθωρακισμένα άρχισαν να βγαίνουν από τη βάση τους με κατεύθυνση το Προεδρικό Μέγαρο. Παράλληλα, μία μοίρα καταδρομών διατάχθηκε να καταλάβει όλα τα επίκαιρα σημεία και τα δημόσια κτίρια. Το πολυαναμενόμενο πραξικόπημα είχε εκδηλωθεί με το σύνθημα «ο Αλέξανδρος εισήλθε εις το νοσοκομείο».

Μέχρι το μεσημέρι οι πραξικοπηματίες είχαν θέσει υπό τον έλεγχό τους σχεδόν ολόκληρη τη Λευκωσία παρά την αντίδραση των πολιτοφυλάκων, της ΕΔΕΚ, του Βάσου Λυσσαρίδη και του Εφεδρικού Στρατού που αποτελούταν αποκλειστικά από Ελληνοκυπρίους. Αμέσως άρχισαν να αναζητούν το πρόσωπο που θα αναλάμβανε την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Βολιδοσκοπήθηκαν τρεις ανώτατοι δικαστικοί και ο Γλαύκος Κληρίδης, οι οποίοι αρνήθηκαν. Τελικά ο Γεωργίτσης κατέληξε στον δημοσιογράφο και παλαιό αγωνιστή της ΕΟΚΑ Νίκο Σαμψών, μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στην ιστορία της Κύπρου. Όταν το πληροφορήθηκε ο Ιωαννίδης φέρεται να είπε με αγανάκτηση: «Υπάρχουν 500.000 Έλληνες στην Κύπρο, αυτόν βρήκατε να κάνετε Πρόεδρο;».

Κι ενώ οι πραξικοπηματίες θεωρούσαν τον Μακάριο νεκρό και το ανακοίνωναν συνεχώς μέσω του ΡΙΚ, αυτός ήταν ζωντανός και απηύθυνε μήνυμα μέσω ενός αυτοσχέδιου ραδιοσταθμού της Πάφου. Μέχρι το πρωί της 16ης Ιουλίου όλη η Κύπρος βρισκόταν υπό τον έλεγχο των πραξικοπηματιών. Το τίμημα του πραξικοπήματος ήταν βαρύ. Οι νεκροί από την αδελφοκτόνα διαμάχη έφτασαν τους 450. Ο Μακάριος, αφού διανυκτέρευσε στο στρατόπεδο της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στην Πάφο, επιβιβάστηκε σε αγγλικό στρατιωτικό αεροπλάνο και διαμέσου της Μάλτας έφτασε στο Λονδίνο, όπου την επομένη, 17 Ιουλίου, συναντήθηκε με τον Βρετανό πρωθυπουργό Χάρολντ Ουίλσον και τον υπουργό Εξωτερικών Τζέιμς Κάλαχαν.

Οι Τουρκοκύπριοι παρέμειναν απαθείς, καθώς θεώρησαν ότι το πραξικόπημα ήταν καθαρά υπόθεση των Ελληνοκυπρίων. Την ίδια μέρα με την εκδήλωση του πραξικοπήματος η Τουρκία έθεσε τις στρατιωτικές δυνάμεις της σε επιφυλακή, γιατί, όπως δηλώθηκε, ανετράπη η συνταγματική τάξη στο νησί. Στην Άγκυρα συνήλθε το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας με αφορμή την κατάσταση στην Κύπρο. Οι στρατιωτικοί διαβεβαίωσαν τον πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετσεβίτ ότι θα είναι έτοιμοι για απόβαση στην Κύπρο μέσα σε πέντε μέρες.

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...

1892: Φοιτητικές ταραχές ξεσπούν στην Αθήνα λόγω της επιβολής διδάκτρων στο πανεπιστήμιο από την κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη.

1952: Η Ελλάδα χάνει από τη Δανία με 2-1 στο γήπεδο Τάμπερε σε αγώνα του ολυμπιακού τουρνουά του Ελσίνκι. Ο Νίκος Πεντζαρόπουλος θα μείνει στην ιστορία ως ο «Ήρωας του Τάμπερε» λόγω των εκπληκτικών αποκρούσεών του.

1965: Η ελληνική κυβέρνηση καταργεί το μονοπώλιο μπίρας στην Ελλάδα που είχε η Φιξ από το 1864.

1967: Συλλαμβάνεται ο πρώην υπουργός Ευάγγελος Αβέρωφ με την κατηγορία των παράνομων συναθροίσεων στην οικία του.

1977: Ο Ολυμπιακός κατακτά το Κύπελλο στο μπάσκετ, κερδίζοντας στον τελικό τον Πανιώνιο με σκορ 103-88.

1983: Τον 32χρονο διεθνή Ολλανδό άσο Ρενέ Βαν Ντε Κέρκοφ, που αγωνίστηκε στα Παγκόσμια Κύπελλα του 1974 και του 1978, αποκτά ο Απόλλων Αθηνών από την Αϊντχόφεν, εκπλήσσοντας τους πάντες!

1991: Ο 26χρονος Βασίλης Καραπιάλης μεταγράφεται από τη Λάρισα στον Ολυμπιακό.

2001: Η Εθνική νεανίδων πόλο κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του Μάντσεστερ, επικρατώντας στον τελικό με 8-6 της Τσεχίας.

2006: Αρχίζει τη λειτουργία του o ιστότοπος κοινωνικής δικτύωσης Twitter.

2008: Σεισμός μεγέθους 6,4 Ρίχτερ πλήττει τη Ρόδο, τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα και την Κρήτη, ενώ γίνεται αισθητός και στην Κύπρο.

2016: Πραξικόπημα στην Τουρκία γίνεται στις 23.30 τοπική ώρα, με τους στρατιώτες να βγαίνουν στους δρόμους με άρματα μάχης.