Άντι Γουόρχολ: Όταν τον πυροβόλησε μια φεμινίστρια του Συνδέσμου Κατακρεουργήσεως Ανδρών

Στη δεκαετία του ‘60, το όνομα του Γουόρχολ, του «Πάπα της Ποπ Αρτ» όπως τον ονόμασαν, πήρε διαστάσεις θρύλου. Κανένας καλλιτέχνης του 20ού αιώνα, αν εξαιρέσουμε τον Πικάσο και τον Νταλί, δεν έφθασε σε ανάλογη παγκόσμια φήμη.

Ο Άντριου Γουορχόλα γεννήθηκε στις 6 Αυγούστου 1928 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνιας από γονείς σλοβάκικης καταγωγής, όπου το να είσαι ομοφυλόφιλος θα μπορούσε να οδηγήσει στη σύλληψή σου. Έτσι, ο διάσημος καλλιτέχνης μεγάλωσε σε ένα καταπιεστικό περιβάλλον, όπου οι γκέι άντρες και γυναίκες αντιμετωπίζονταν σαν εγκληματίες.

Ο πατέρας του εργαζόταν ως ανθρακωρύχος και η μητέρα του κέρδιζε χρήματα φτιάχνοντας γλυπτά λουλούδια από κονσέρβες και διακοσμώντας αυγά του Πάσχα. Αντλώντας έμπνευση από τις χειροτεχνίες της μητέρας του, άρχισε από μικρή ηλικία να ζωγραφίζει φιγούρες σε χαρτί και να συμπληρώνει λευκώματα. Μεγαλώνοντας διάβαζε μανιωδώς κόμικς (ιδιαίτερα τις ιστορίες του Ντικ Τρέισι) και μάζευε αυτόγραφα διασημοτήτων.

Nature Boy: Τραγούδι για τον Warhol, αγαπημένο του Πετρίδη, μέσω του παρκαδόρου του King Cole

Άρχισε να ανακαλύπτει την ομοφυλοφιλική ταυτότητά του όταν μετακόμισε το 1949 στη Νέα Υόρκη. Ο Γουόρχολ «απορροφήθηκε» αμέσως στην γκέι κοινότητα του Μανχάταν. Ανάμεσα στους άντρες που τράβηξαν την προσοχή του Άντι Γουόρχολ ήταν ο συγγραφέας Τρούμαν Καπότε, με τον οποίο απέκτησε εμμονή και άρχισε να τον καταδιώκει. Έστελνε κάρτες στο σπίτι του, μετά άρχισε να τον παρακολουθεί και κάποια φορά τον περίμενε έξω από ένα εστιατόριο. Μια μέρα, ενώ τον περίμενε έξω από το διαμέρισμά του, η μητέρα του συγγραφέα τον κάλεσε μέσα επειδή προφανώς τον λυπήθηκε. Ο Γουόρχολ αυτό το πήρε ως ένδειξη για να αρχίσει να τηλεφωνεί στον Κάποτε κάθε μέρα, μέχρι που η μητέρα του τού είπε να σταματήσει. Oι δύο άντρες θα γίνονταν αργότερα, τη δεκαετία του 1970, φίλοι.

Είχε τη φήμη ότι είναι ασεξουαλικός, αλλά ο Αντι Γουόρχολ είχε στην πραγματικότητα μια σειρά από άνδρες εραστές και έζησε 12 χρόνια μαζί με τον Ντάντλεϊ Χάπλερ, ένα καλλιτέχνη από το Γουισκόνσιν, ο οποίος ήταν 11 χρόνια μικρότερος του. Ξεκίνησε την καριέρα του ως εικονογράφος σε διαφημίσεις, βιτρίνες, εξώφυλλα βιβλίων και δίσκων (1949-1960)

Οι πρώτοι πίνακές του είναι τυποποιημένες σειρές κόμικς ή διαφημίσεων. Αργότερα ζωγραφίζει μία επαναλαμβανόμενη εικόνα. Η με μηχανικά μέσα αναπαραγωγή των έργων του προκάλεσε αντιδράσεις και κάποιοι τεχνοκριτικοί έκαναν λόγο για την αποθέωση της κοινοτοπίας και της κακογουστιάς της διαφημιστικής τέχνης των Ηνωμένων Πολιτειών.

Οι πίνακές του περιλαμβάνουν κυρίως πρόσωπα (Έλβις Πρίσλεϊ, Τζάκλιν Κένεντι, Μέριλιν Μονρόε, Λιζ Τέιλορ, Μέγας Αλέξανδρος κ.ά.), εικόνες από πραγματικά γεγονότα (συγκρούσεις αυτοκινήτων, ηλεκτρικές καρέκλες), καταναλωτικά αγαθά (κονσέρβες Σούπας Κάμπελ, μπουκάλια Κόκα - Κόλα), χαρτονομίσματα και λουλούδια.

To 1966 προσκάλεσε ένα νέο ροκ συγκρότημα, τους Velvet Underground, στην παράσταση πολυμέσων «Exploding Plastic Inevitable» και ήταν ο παραγωγός του πρώτου τους άλμπουμ, του κλασικού πλέον «Velvet Underground & Nico» και σχεδιαστής του εξωφύλλου του με την μπανάνα.

Στις 3 Ιουνίου 1968 η ριζοσπάστρια φεμινίστρια Βάλερι Σολάνας, ιδρύτρια και μοναδικό μέλος του Συνδέσμου Κατακρεουργήσεως Ανδρών (SCUM), αποπειράθηκε να τον δολοφονήσει. Ο διάσημος καλλιτέχνης έμπαινε με φίλους στο διάσημο Factory, η Σολάνα άρχισε να πυροβολεί, τραυματίζοντας τον Γουόρχολ και τον κριτικό Μάριο Αμάγια. Τρία λεπτά πριν είχε φύγει, ο έλλληνας μαικήνας και φίλος του Γουόρχολ, ο Αλέξανδρος Ιόλας.

Μια σφαίρα διαπέρασε τον πνεύμονα, τον σπλήνα, το στομάχι, το συκώτι και τον οισοφάγο και σώθηκε μετά από εγχείρηση διάρκειας 5 ωρών αλλά ήταν αναγκασμένος να φορά πάντοτε έναν ελαστικό κορσέ μέχρι το τέλος της ζωής του. Η φωνή του δεν έβγαινε δυνατή. Έπρεπε να βάλεις το αυτί σου κοντά στο στόμα σου για να ακούσεις τι λέει.

Η Σολάνας (1936 – 1988) υποστήριζε ότι οι άνδρες έχουν καταστρέψει τον κόσμο και πρότεινε την εξάλειψη του ανδρικού φύλου.

Αφορμή για τη δολοφονική επίθεση της Σολάνας, ήταν ένα χαμένο χειρόγραφο του δικού της θεατρικού έργου με τίτλο Up Your Ass, το οποίο ο Γουόρχολ, χωρίς να του δώσει και πολλή σημασία, είχε αναγνωρίσει πως το είχε χάσει. Το χειρόγραφο βρέθηκε τριάντα χρόνια μετά, σε μία κούτα με φωτιστικά!

Το 1967 δημοσίευσε το λεγόμενο “SCUM Manifesto” (Scum στα αγγλικά σημαίνει απόβρασμα, κατακάθι), όπου χαρακτηρίζει κάθε αρσενικό ως «βιολογικό ατύχημα» και ζητεί την εξολόθρευση των ανδρών.

Η Σολάνας συνελήφθη την επόμενη ημέρα. Όταν της ζητήθηκαν εξηγήσεις για την πράξη της, είπε: “Οι άνδρες πρέπει να θανατωθούν. Είναι βδελύγματα. Το σπέρμα τους πρέπει να δηλητηριαστεί “ έλεγε.

Ένα χρόνο μετά την απόπειρα δολοφονίας, υποβλήθηκε σε ψυχιατρική αξιολόγηση και διαγνώσθηκε ότι πάσχει από χρόνια σχιζοφρένεια παρανοϊκού τύπου. Καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλακή, συνυπολογιζόμενου του χρόνου εγκλεισμού της σε ψυχιατρική κλινική. Πέθανε από πνευμονία στις 25 Απριλίου του 1988, σε ηλικία 52 ετών στο Bristol Hotel του Σαν Φρανσίσκο.

Μία άλλη εγχείρηση χρόνια αργότερα φαίνεται ότι του κόστισε τη ζωή. Στις 22 Φεβρουαρίου 1987, λίγες ημέρες μετά από μία εγχείρηση στη χοληδόχο κύστη, άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη, σε ηλικία 58 ετών.

Τα αποφθέγματα του

*Στο μέλλον όλοι θα είναι διάσημοι για δεκαπέντε λεπτά.

*Ο φανταστικός έρωτας είναι πολύ καλύτερος από τον πραγματικό έρωτα.

*Λένε πάντα ότι ο χρόνος αλλάζει τα πράγματα, αλλά στην πραγματικότητα πρέπει να τα αλλάξεις εσύ, μόνος σου.

*Το σεξ είναι το μεγαλύτερο τίποτα όλων των εποχών.

*Στη δεκαετία του ‘60 οι άνθρωποι ξέχασαν πώς είναι τα συναισθήματα. Και δεν νομίζω ότι το ξαναθυμήθηκαν ποτέ.

*Το σεξ είναι πιο συναρπαστικό στην οθόνη και ανάμεσα στις σελίδες παρά ανάμεσα στα σεντόνια.

*Φοβάμαι πως όταν κοιτάς ένα πράγμα για αρκετή ώρα, χάνει όλο του το νόημα.

*Το να γεννιέσαι είναι σαν να σε απαγάγουν. Και μετά να σε πουλάνε σκλάβο.

*Καλλιτέχνης είναι κάποιος που παράγει πράγματα που οι άνθρωποι δεν χρειάζονται να έχουν.

*Μη δίνεις σημασία σ’ αυτά που γράφουν για σένα. Απλά, να τα μετράς σε ίντσες.

*Το πιο ωραίο πράγμα σε μια φωτογραφία είναι ότι δεν αλλάζει ποτέ, ενώ οι άνθρωποι σ’ αυτήν αλλάζουν.

*Δεν θέλω να είμαι έξυπνος. Όταν είσαι έξυπνος παθαίνεις κατάθλιψη.

*Την έχω βαρεθεί εκείνη τη φράση. Δεν τη χρησιμοποιώ πια. Η καινούργια μου ατάκα είναι «σε 15 λεπτά όλοι θα είναι διάσημοι».

*Αυτό που είναι σπουδαίο σ’ αυτήν τη χώρα είναι ότι η Αμερική ξεκίνησε την παράδοση όπου οι πιο πλούσιοι καταναλωτές ουσιαστικά αγοράζουν τα ίδια πράγματα με τους πιο φτωχούς.

*Είμαι ένα βαθιά επιφανειακό άτομο.

*Δεν πιστεύω στο στυλ. Θέλω να είμαι μηχανή.

*Μου αρέσουν τα βαρετά πράγματα.

Στο Netflix είναι διαθέσιμο το ντοκιμαντέρ "Τα ημερολόγια του Άντι Γουόρχολ

Από τον διευθυντή παραγωγής Ράιαν Μέρφι και τον σκηνοθέτη Άντριου Ρόσι, αυτό το εξαιρετικά αναλυτικό πορτρέτο ενός θρύλου σε έξι μέρη εξιστορεί την αξιοσημείωτη ζωή του Άντι Γουόρχολ, μέσα από την προσωπική σκοπιά που προσφέρουν τα ημερολόγια του ίδιου του καλλιτέχνη που δημοσιεύτηκαν μεταθανάτια.

Ξεκινώντας από την παιδική του ηλικία στο Πίτσμπουργκ, η σειρά παρακολουθεί τη σχεδόν απίστευτα πολυσχιδή διαδρομή του Γουόρχολ, ο οποίος κινείται με ευελιξία ανάμεσα σε διάφορα μέσα και εποχές ως καλλιτέχνης –που τον σέβονται ή τον μισούν– σκηνοθέτης, εκδότης, τηλεοπτικός παραγωγός, σκηνογράφος, σελέμπριτι και πολλά άλλα. Ενώ ήταν μια εντυπωσιακή φιγούρα, ο Γουόρχολ ήταν ιδιαίτερα κλειστός όσον αφορά την προσωπική του ζωή. Η σειρά αυτή αποκαλύπτει πολλά για τον περίπλοκο αυτόν άνθρωπο μέσα από τα δικά του λόγια —συχνά με τη δική του φωνή μέσω της χρήσης τεχνικών προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης— ​​και εκείνων που δούλεψαν, δημιούργησαν και έπαιξαν μαζί του, από τους ανατρεπτικούς μέχρι τους καθιερωμένους, από τον Τζον Γουότερς μέχρι τον Ρομπ Λόου.

Σε διεύθυνση παραγωγής των Μέρφι, Νταν Μπράουν, Τζος Μπράουν, Στέισι Ράις, Στάνλεϊ Μπάχταλ και σκηνοθεσία του Ρόσι, τα "Ημερολόγια του Άντι Γουόρχολ" επαληθεύουν επιδέξια την πεποίθηση του Γουόρχολ ότι σημασία δεν έχει να ζήσεις για πάντα, αλλά να δημιουργήσεις τέχνη που θα ζήσει.