Καικίας, Απηλιώτης, Εύρος, Σκίρωνας... - Οι Αέρηδες της Αθήνας

Στη Ρωμαϊκή Αγορά, στην Πλάκα, φτιαγμένος από πεντελικό μάρμαρο ένα πύργος έδωσε το όνομα του σε μια ολόκληρη γειτονιά, τους Αέρηδες. Ένα αρχαίο μνημείο στους βόρειους πρόποδες της Ακρόπολης. Η επίσημη ονομασία του είναι Ωρολόγιο του Κυρρήστου. Πρόκειται για οκταγωνικό πύργο (πλευρά μήκους 3,20μ.) πάνω σε τρεις βαθμίδες, από πεντελικό μάρμαρο. Έχει κωνική στέγη, κυλινδρικό πρόσκτισμα στη νότια πλευρά και δύο κορινθιακά πρόπυλα στα ΒΑ και στα ΒΔ.

Κτίσθηκε από τον αστρονόμο Ανδρόνικο από την Κύρρο της Μακεδονίας στο πρώτο μισό του 1ου αιώνα π.Χ.. Στο πάνω μέρος κάθε πλευράς εικονίζονται ανάγλυφα οι άνεμοι με τα σύμβολά τους και τα ονόματά τους χαραγμένα. Εξωτερικά υπήρχαν ηλιακά ρολόγια, ενώ εσωτερικά λειτουργούσε υδραυλικό ρολόι.

Εκκλησία και τεκές

Τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους μετατράπηκε σε παλαιοχριστιανική εκκλησία ή σε βαπτιστήριο κάποιας γειτονικής εκκλησίας, ενώ στο χώρο έξω από τη ΒΑ είσοδο υπήρχε χριστιανικό κοιμητήριο. Το 15ο αιώνα το μνημείο αναφέρεται από τον Κυριακό εξ Αγκώνος ως ναός του Αιόλου, ενώ σε ταξιδιωτική περιγραφή ανώνυμου περιηγητή ως εκκλησία. Το 18ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως τεκές των Δερβίσηδων. Κι αν ο νους πάει στο... κακό στην ιδέα ότι το μνημείο έγινε τεκές, η παρουσία και διαμονή των Δερβίσηδων το διέσωσε από ποικίλες καταστροφές, όταν αντίθετα φθάνοντας Ευρωπαίοι αρχαιολάτρες αφαιρούσαν και άρπαζαν αρχαιότητες.

Ο Πύργος με τους ανέμους αλλά και τα ρολόγια κατασκευάστηκε για να μπορούν οι έμποροι να υπολογίζουν σε πόσο χρόνο θα έφταναν τα προϊόντα τους στην αγορά.

Στην κορυφή υπήρχε ένας χάλκινος περιστρεφόμενος Τρίτωνας. Έδειχνε με το ραβδί του ποιος από τους οκτώ ανέμους που απεικονίζονταν ανάγλυφα σε κάθε πλευρά του Πύργου φυσούσε εκείνη τη στιγμή.

Καικίας, Απηλιώτης, Εύρος, Σκίρωνας...

Ο Βοριάς, ένας γέροντας με ένα κοχύλι στο χέρι, ο Καικίας (βορειοανατολικός άνεμος), γέροντας, που κρατά ασπίδα με χαλάζι, ο Απηλιώτης, ανατολικός, ένα νέος που κρατά στάχυα και φρούτα, ο Εύρος, νοτιοανατολικός άνεμος, ένας γέροντας με άδεια χέρια. Ακόμα ο Νοτιάς, ένας άνδρας που κρατά μια αναποδογυρισμένη υδρία, ο Λίβας, ως καλοτάξιδος απεικονίζεται ως νέος που κρατά την πρύμνη ενός πλοίου, ο Ζέφυρος, δυτικός που παριστάνει ένα νέος γυμνός με λουλούδια στον μανδύα του και ο βορειοδυτικός Σκίρωνας, ένας άνδρας που φορά βαριά ρούχα και κρατά ένα αγγείο αναποδογυρισμένο.

Κάτω από κάθε άνεμο βλέπουμε ένα ηλιακό ρολόι. Οι εγκοπές στο δάπεδό μαρτυρούν την ύπαρξη υδραυλικού ρολογιού που υπήρχε στο εσωτερικό και έδειχνε την ώρα και τη νύχτα.