Κλοπ: Πώς η τελευταία του μέρα στη Λίβερπουλ έγινε γιορτή
Το Άνφιλντ ήταν έτοιμο από νωρίς, οι δρόμοι είχαν γεμίσει. Ο Γιούργκεν Κλοπ είπε αντίο στη Λίβερπουλ, όμως ακόμη και στο τελευταίο του παιχνίδι, έκανε ότι έκανε και στα εννέα χρόνια που προηγήθηκαν: τους ανθρώπους ευτυχισμένους.
Στο σημείο όπου η Burnand Street συναντά την Randolph Street, όπου ένα αέτωμα έχει μετατραπεί σε τουριστικό αξιοθέατο, επικρατεί μια σιωπή σεβασμού.
Στους δρόμους γύρω από το Άνφιλντ, υπάρχει θόρυβος - τραγούδια, μελωδίες από κιθάρες, ένας θόρυβος ενθουσιασμού και ανησυχίας - αλλά κανείς δεν μιλάει δίπλα στην τοιχογραφία του Γιούργκεν Κλοπ. Περπατούν μέχρι εκεί, κοιτάζουν το πρόσωπό του που τους χαμογελάει και, τη συγκεκριμένη μέρα, οι περισσότεροι από αυτούς κάνουν μια παύση για να πάρουν μια ανάσα πριν ποζάρουν για μια φωτογραφία.
Ολυμπιακός: Αυτό που λείπει από τον Ελ Κααμπί
Έχουν επισκεφθεί την τοιχογραφία αυτή και στο παρελθόν, αλλά αυτήν την ημέρα, δύο ώρες πριν από τη σέντρα του αγώνα με τη Γουλβς, την τελευταία ημέρα της φετινής σεζόν της Premier League, είναι διαφορετικά.
Αυτή ήταν η μέρα που οι φίλαθλοι της Λίβερπουλ φοβούνται από εκείνη την Παρασκευή του Ιανουαρίου, όταν ο Κλοπ τους κοίταξε από τις οθόνες των κιντών τους, το μέτωπό του συνοφρυώθηκε, αναστέναξε και σταμάτησε πριν ανακοινώσει με στεντόρεια φωνή: «Θα φύγω από τον σύλλογο στο τέλος της σεζόν».
Υπήρξε μια απελπισία μεταξύ των φιλάθλων να είναι εκεί για το τελευταίο παιχνίδι του Κλοπ. Σε κάποια στιγμή, οι έμποροι σε ιστοσελίδες δευτερογενούς πώλησης εισιτηρίων πωλούσαν εισιτήρια των 60 λιρών (76 δολαρίων) για 1.700 λίρες (2.158 δολάρια). Οι τιμές αυτές έπεσαν μόλις η Λίβερπουλ έμεινε εκτός διεκδίκησης του τίτλου της Premier League, αλλά εξακολουθούσαν να πωλούνται 10 έως 20 φορές την ονομαστική τους αξία όλη την εβδομάδα.
Μέσα στο Άνφιλντ, ο Τζορτζ Σέφτον, ο DJ του συλλόγου από το 1971, έπαιζε το All Things Must Pass του αείμνηστου Τζορτζ Χάρισον, ο οποίος μεγάλωσε λίγα μίλια μακριά από το Άνφιλντ - εντελώς αδιάφορος για το ποδόσφαιρο, ασυνήθιστα σε αυτή την πόλη - προτού αποκτήσει παγκόσμια φήμη με τους Beatles.
Sunset doesn’t last all evening
A mind can blow those clouds away
After all this, my love is up and must be leaving
It’s not always gonna be this grey
All things must pass
All things must pass away.
Το Nothing Lasts Forever των Echo & The Bunnymen, ενός άλλου συγκροτήματος του Λίβερπουλ, ακολούθησε αμέσως μετά, όπως και το Nothing Compares 2 U της Sinead O'Connor. Μέσα και έξω από το γήπεδο, η ατμόσφαιρα πριν από τον αγώνα έμοιαζε ζοφερή - σαν να επικεντρώθηκε στο κενό που αφήνει ο Κλοπ και όχι στο τεράστιο κενό που έχει καλύψει τα τελευταία οκτώμισι χρόνια.
Αυτός ήταν ο αρχικός τόνος ενός από τα αποχαιρετιστήρια βίντεο που δημοσίευσε η Λίβερπουλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το Σάββατο - ο Κλοπ να βγαίνει σε ένα άδειο Άνφιλντ, ντυμένος πιο επίσημα από το συνηθισμένο, με κασκόλ στο χέρι, με κόμπο στο λαιμό, δηλώνοντας την αγάπη του για τον σύλλογο. «Είναι δύσκολο να πεις αντίο», είπε. «Αλλά ας θυμηθούμε τις καλές στιγμές».
Και μετά... οι αισιόδοξοι ήχοι του You To Me Are Everything των The Real Thing, ενός R&B συγκροτήματος από την περιοχή Toxteth του Λίβερπουλ τη δεκαετία του 1970. Και το όλο πράγμα έγινε ξαφνικά πολύ πιο αισιόδοξο: ένας εορτασμός αντί για τη ζοφερή διάθεση που φαινόταν να έχει κατακλύσει τμήματα των οπαδών.
Κάπως έτσι ήταν η αίσθηση μέσα στο γήπεδο το απόγευμα. Ευδιάθετη και αισιόδοξη αντί για το δροσερό ξεχείλισμα που είχαν φανταστεί κάποιοι υποστηρικτές.
Το σύνθημα που ακουγόταν ανά τακτά χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια του αγώνα - το οποίο τραγουδιόταν ασταμάτητα το τελευταίο διάστημα, όλο και πιο δυνατά - ήταν η ωδή της Λίβερπουλ στον Κλοπ με τη μελωδία του I Feel Fine των Beatles.
Ο Γιούργκεν μου είπε, ξέρεις...
Θα κερδίσουμε την Πρέμιερ Λιγκ, το ξέρεις.
Το είπε
Είμαι ερωτευμένος μαζί του
Και νιώθω καλά
Η σύζυγος του Κλοπ, Ούλα, εθεάθη να σκουπίζει τα μάτια της στον χώρο των VIP. Αυτό το μέρος θα τους λείψει περισσότερο από ό,τι φαντάζονταν ποτέ.
Δεν ήταν η μόνη που ένιωθε συναισθηματικά φορτισμένη. Ο αρχηγός της Λίβερπουλ, Βίρτζιλ Φαν Ντάικ, πάλευε να συγκρατήσει τα δάκρυα κατά τη διάρκεια των σκηνών που ακολούθησαν τη νίκη ρουτίνας με 2-0 επί της Γουλβς. Ο υπαρχηγός Τρεντ Αλεξάντερ-Άρνολντ λύγισε, τα μάτια του βούρκωσαν. Με κόμπο στον λαιμό είπε «και συνήθως δεν κλαίω ποτέ».
Αλλά ο Κλοπ συγκράτησε την ψυχραιμία του. Είπε στο πλήθος ότι φοβόταν ότι θα ήταν «κομμάτια» εκείνη τη στιγμή, αλλά, αντί γι' αυτό, ένιωθε απλά απίστευτα χαρούμενος – «για όλους εσάς, την ατμόσφαιρα, το παιχνίδι, το να είσαι μέρος αυτής της οικογένειας και για το πώς γιορτάζουμε αυτή τη μέρα».
Έξω από το Kop end του Άνφιλντ, περνάς από το άγαλμα του θρυλικού Μπιλ Σάνκλι.
Τον Ιούλιο συμπληρώνονται 50 χρόνια από τότε που ο Σάνκλι εξέπληξε τους οπαδούς της Λίβερπουλ ανακοινώνοντας την αποχώρησή του. Η θέση του Σάνκλι μεταξύ των προπονητών της Λίβερπουλ είναι αξεπέραστη, ανεξάρτητα από το τι έχει κερδίσει ο σύλλογος στον μισό αιώνα που μεσολάβησε - ακόμη και την κατάκτηση του πρωταθλήματος έξι φορές και τριών ευρωπαϊκών κυπέλλων υπό τον διάδοχό του Μπομπ Πέισλι.
Όταν έφτασε ο Σάνκλι το 1959, η Λίβερπουλ είχε μείνει για πέντε χρόνια στην παλιά Δεύτερη Κατηγορία (τώρα Championship), ένας καταθλιπτικός σύλλογος που δεν πήγαινε πουθενά. Ενεργοποίησε και μεταμόρφωσε την ομάδα, χτίζοντας αυτό που ο ίδιος αποκαλούσε «προπύργιο του αήττητου». Όπως αναφέρεται επιγραμματικά στο βάθρο, «έκανε τον κόσμο ευτυχισμένο».
Το ίδιο και ο Κλοπ. Τους έκανε παραληρηματικά ευτυχισμένους.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 έως τα μέσα της δεκαετίας του 2010 το Άνφιλντ σπάνια ήταν ένα χαρούμενο μέρος για πολύ καιρό. Υπήρχαν καλές στιγμές - μεγάλες ευρωπαϊκές βραδιές υπό τον Ζεράρ Ουγιέ και τον Ράφα Μπενίτεθ, μια ιλιγγιώδης διεκδίκηση του τίτλου υπό τον Μπρένταν Ρότζερς - αλλά υπήρχαν μεγάλες περίοδοι που ο σύλλογος φαινόταν χαμένος και ο κόσμος φαινόταν δυστυχισμένος, αγανακτισμένος, πασχίζοντας να κατανοήσει πώς η αυτοκρατορία που χτίστηκε τις προηγούμενες δεκαετίες είχε καταρρεύσει
Και τότε ήρθε ο Κλοπ, υποσχόμενος να «μετατρέψει τους αμφισβητίες σε πιστούς». Και αργά αλλά σταθερά αυτό συνέβη, τα επόμενα χρόνια ήταν ένας οργασμός επιθετικού ποδοσφαίρου και, σταδιακά, νικηφόρου ποδοσφαίρου.
Αυτό δεν ήταν το επιθετικό ποδόσφαιρο που είδαμε υπό κάποιους προκατόχους του. Αυτό ήταν κάτι που πήγαινε ολοταχώς, τρέχοντας προς τον τίτλο του Champions League το 2019 και στη συνέχεια προς τον πολυπόθητο τίτλο της Premier League το 2020 με συναρπαστικό τρόπο.
Πού και πού, οι οπαδοί έχουν προτείνει ότι ο Κλοπ αξίζει ένα άγαλμα έξω από το Άνφιλντ - αλλά ο ίδιος δεν ενδιαφέρεται για αγάλματα. Ένας από τους παλαιότερους φίλους του, ο Μάρτιν Καστ, θυμήθηκε ότι όταν η ιδέα προτάθηκε στην πρώην ομάδα του Μάιντς, «ο Κλοπ είπε ότι τα αγάλματα είναι καλά μόνο για να μαζεύουν περιττώματα πουλιών στην κορυφή και για να τα κατουράνε τα σκυλιά στο κάτω μέρος».
Κανένα άγαλμα του Κλοπ, λοιπόν.
Αυτό που θα μείνει είναι οι αναμνήσεις που αντηχούν σε αυτό το μέρος: Εκείνη η τρελή νίκη επί της Μπορούσια Ντόρτμουντ στον προημιτελικό του Europa League το 2016, οι συναρπαστικές νίκες επί της Μάντσεστερ Σίτι και της Ρόμα στην πορεία προς τον τελικό του Champions League το 2018, το νικητήριο γκολ του Ντιβόκ Οριγκί στις καθυστερήσεις εναντίον της Έβερτον, εκείνη η εκπληκτική ανατροπή επί της Μπαρτσελόνα στον ημιτελικό του Champions League το 2019, η αμείλικτη επίθεση που έφερε τον πρώτο τίτλο πρωταθλήματος ύστερα από 30 χρόνια, οι διαδοχικές συντριβές της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με 4-0 και 7-0, οι ηχηρές νίκες επί της Τσέλσι και της Νιούκαστλ αυτή τη σεζόν - όλα, πραγματικά, μέχρι και τον αποχαιρετισμό της Κυριακής.
Για τα επτάμισι λεπτά που πέρασε στην σέντρα με το μικρόφωνο, ήταν καθαρός Κλοπ: χωρίς περιστροφές, χωρίς φίλτρο, με καρδιά, με πάθος.
«Οι άνθρωποι λένε ότι τους μετέτρεψα από αμφισβητίες σε πιστούς», είπε στους υποστηρικτές της ομάδας. «Αυτό δεν είναι αλήθεια. Εσείς το κάνατε. Κανείς δεν σας λέει να σταματήσετε να πιστεύετε. Αυτός ο σύλλογος βρίσκεται σε μια καλύτερη στιγμή από ό,τι εδώ και πολύ καιρό. Έχουμε αυτό το υπέροχο γήπεδο, το προπονητικό κέντρο... και εσάς (τους φιλάθλους), την υπερδύναμη του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Ουάου».
Έστρεψε τις σκέψεις του στον προπονητή της Φέγενορντ, Άρνε Σλότ, ο οποίος ανακοινώθηκε ως διάδοχός του. «Καλωσορίστε τον νέο προπονητή όπως με καλωσορίσατε», είπε ο Κλοπ στους φιλάθλους. «Η αλλαγή είναι καλή. Αν πας σε αυτήν με τη σωστή στάση, τότε όλα θα πάνε καλά».
Υπήρξε ένας αμυδρός απόηχος από την εποχή που ο σερ Άλεξ Φέργκιουσον παρέδωσε τα ηνία στον Ντέιβιντ Μόγιες στο Ολντ Τράφορντ το 2013, ευχαριστώντας τους οπαδούς της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που του στάθηκαν σε δύσκολες στιγμές και λέγοντάς τους: «Η δουλειά σας τώρα είναι να σταθείτε δίπλα στον νέο μας προπονητή»
Αλλά ο Φέργκιουσον δεν έφτασε στο σημείο να αρχίσει να φωνάζει το όνομα του διαδόχου του.
Αυτό έκανε ο Κλοπ, με ξεκαρδιστικό τρόπο, επαναπροσδιορίζοντας ένα από τα δικά του συνθήματα (υπό τους ήχους του Live is Life των Opus) προς τιμήν του ανθρώπου που ανακοινώθηκε ως νέος προπονητής της Λίβερπουλ αυτή την εβδομάδα. «Άρνε Σλοτ, NA NA NA NA NA NA NA NA!» φώναξε ο Κλοπ- και μάλιστα αρκετά μελωδικά... και αρκετά εκτός θέματος, δεδομένου ότι ο διορισμός του Σλοτ δεν είχε ακόμη επιβεβαιωθεί από τον σύλλογο. Οι φίλαθλοι άρχισαν να ακολουθούν.
Ακολούθησαν μερικά ακόμη αισιόδοξα μηνύματα – «Δεν θα περπατήσω ποτέ ξανά μόνος μου», «Σας αγαπώ πολύ» και «Είστε οι καλύτεροι άνθρωποι στον κόσμο» - προτού ο Κλοπ δεχθεί την προτροπή για «μια τελευταία φορά, πήγαινε να δεις τον κόσμο σου».
Με αυτό, έτρεξε προς το Kop με τους βοηθούς του και παρήγαγε ένα ακόμη καταιγισμό γροθιών, υπό διθυραμβικές επευφημίες - στη συνέχεια παρήγαγε ένα ακόμη καταιγισμό από μόνος του, έπειτα ένα ακόμη, έπειτα ένα ακόμη, έπειτα ένα ακόμη, έπειτα ένα ακόμη, και στις τέσσερις πλευρές του γηπέδου.
Σε εκείνο το σημείο, αναρωτιόσασταν πού θα μπορούσε να τελειώσει. Θα πήγαινε ποτέ στο σπίτι του; Θα έπαιρνε ξανά το μικρόφωνο και θα γινόταν ο Λύκος της Γουόλ Στριτ; «Δεν φεύγω γαμώτο! Το σόου συνεχίζεται!».
Όμως όχι, πράγματι φεύγει. Το σόου πραγματικά τελείωσε.
Ο Κλοπ σύντομα θα φύγει οριστικά από το Μέρσεϊσαϊντ. Σκοπεύει να πάει στον τελικό του Champions League στο Γουέμπλεϊ την 1η Ιουνίου ως προσκεκλημένος της πρώην ομάδας του Ντόρτμουντ και να παρακολουθήσει μερικούς αγώνες του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος στη Γερμανία αυτό το καλοκαίρι, αλλά επιμένει ότι θα κάνει ένα μεγάλο διάλειμμα πριν σκεφτεί αν έχει άλλη δουλειά προπονητή μέσα του.
Ελπίζει να επιστρέψει για να υποστηρίξει τη Λίβερπουλ την επόμενη σεζόν.
Δεν ήταν ακριβώς το αντίο που ονειρευόταν ο Κλοπ τον Ιανουάριο, όταν είπε ότι δεν είχε πλέον την ενέργεια να συνεχίσει πέρα από τη φετινή σεζόν. Σε εκείνο το σημείο, που ήταν ακόμα στη διεκδίκηση τεσσάρων τροπαίων, άφησε να εννοηθεί ότι «οι καλύτερες αναμνήσεις» από τη θητεία του στη Λίβερπουλ «δεν είχαν έρθει ακόμα».
Κατέκτησε το Carabao Cup τον Φεβρουάριο, αλλά η σεζόν της διαλύθηκε από τα μέσα Μαρτίου έως τα τέλη Απριλίου. Υπήρχαν απόηχοι των τελευταίων μηνών του στη Μάιντς, που δεν μπόρεσε να την οδηγήσει στην άνοδο πίσω στην Μπουντεσλίγκα, και της τελευταίας του σεζόν στη Ντόρτμουντ, όταν η ομάδα του τερμάτισε έβδομη στην Μπουντεσλίγκα και ηττήθηκε από τη Βόλφσμπουργκ στον τελικό του DFB-Pokal.
«Η νίκη σήμερα θα ήταν πολύ κιτς, πολύ αμερικάνικη» δήλωσε μετά το τελευταίο του παιχνίδι στην τεχνική ηγεσία της Ντόρτμουντ.
Αλλά ακόμη και χωρίς άλλο τρόπαιο να προστεθεί στο Carabao Cup αυτή τη σεζόν, ήταν ένα ευτυχές τέλος στη Λίβερπουλ. «Μου αρέσει ο τρόπος με τον οποίο αποχαιρετιστήκαμε», δήλωσε στη συνέχεια. «Μια απολύτως απίστευτη, υπέροχη στιγμή. Το λατρεύω».
Συνοψίζει κάτι που είπε όταν έφτασε στη Λίβερπουλ τον Οκτώβριο του 2015. «Δεν είναι τόσο σημαντικό τι σκέφτονται οι άνθρωποι όταν έρχεσαι», είχε πει τότε. «Είναι πολύ πιο σημαντικό τι σκέφτονται οι άνθρωποι όταν φεύγεις».
Θύμισε επίσης κάτι άλλο που είπε φεύγοντας από την Ντόρτμουντ νωρίτερα τον ίδιο χρόνο. «Τα τρόπαια και τα μετάλλια, τα βάζουν κάπου στο κλαμπ και ξεχνάς πότε ακριβώς ήταν και ποιος κέρδισε ποιο τρόπαιο πότε», είχε πει το 2015. «Αυτό που έχει σημασία είναι η ίδια η στιγμή, η ανάμνηση ότι ήσουν εκεί στο παιχνίδι, ότι ήσουν μέρος του.
Αυτό είναι το ζητούμενο. Η εμπειρία».