Διαιτησία: Η τεχνολογία κερδίζει τον άνθρωπο

Τη σταδιακή μετάβαση σε μια ηλεκτρονική διαιτησία του ποδοσφαίρου σηματοδοτεί η πρόθεση της FIFA να εφαρμόσει το λεγόμενο ημιαυτόματο VAR στο προσεχές Μουντιάλ του Κατάρ, περιορίζοντας σημαντικά το έργο των διαιτητών και κυρίως των βοηθών τους.

Η εισαγωγή της τεχνολογίας στη διαιτησία, στην οποία η διεθνής ομοσπονδία αντιστεκόταν σθεναρά κατά τον 20ό αιώνα, έχει πλέον αλλάξει ουσιαστικά τη μορφή του παιχνιδιού την τελευταία δεκαετία, με την εφαρμογή πρώτα της τεχνολογίας γραμμής τέρματος (goal line technology) και εδώ και μία πενταετία του βιντεοδιαιτητή (VAR).

Εκεί που θεωρείτο ρηξικέλευθη η χρήση σπρέι από τους διαιτητές για να σημειωθεί στο χορτάρι η θέση του τείχους και της μπάλας σε εκτέλεση φάουλ, πλέον οι εφαρμογές της τεχνολογίας έχουν φέρει επανάσταση στον τρόπο που διαιτητεύεται ένας ποδοσφαιρικός αγώνας, με την εισαγωγή πολλαπλών ηλεκτρονικών λύσεων.

Το σύστημα του VAR έχει πλέον καταστεί αυτονόητο για κάθε αγώνα υψηλού επιπέδου, πότε φέρνοντας σε δύσκολη θέση τους διαιτητές και πότε «σώζοντάς» τους από μεγάλα λάθη που καθίστανται οφθαλμοφανή λόγω των επαναληπτικών προβολών στην τηλεόραση.

Ομως τώρα η FIFA είναι έτοιμη να κάνει και το βήμα παραπάνω, προς την ηλεκτρονική διαιτησία των αγώνων, εφαρμόζοντας για πρώτη φορά στην Ιστορία τεχνητή νοημοσύνη για τη διαιτησία, ένα σενάριο που μέχρι πριν από λίγα χρόνια θα μπορούσε να χαρακτηριζόταν επιστημονικής φαντασίας.

Το νέο σύστημα που θα ανιχνεύει το οφσάιντ σε δευτερόλεπτα αναμένεται να δοκιμαστεί στο Μουντιάλ του Κατάρ.

Οπως ανακοίνωσε την περασμένη Δευτέρα ο πρόεδρος του κορυφαίου οργάνου του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, Τζάνι Ινφαντίνο, από το Κατάρ, μετά την 136η σύνοδο της IFAB (δηλαδή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κανονισμών Ποδοσφαίρου) εξετάζεται πλέον η εισαγωγή του λεγόμενου «ημιαυτόματου VAR» στο Παγκόσμιο Κύπελλο που θα αρχίσει τον προσεχή Νοέμβριο στο Κατάρ. Οι δοκιμές που έχουν ήδη ξεκινήσει θα συνεχιστούν και η FIFA ελπίζει ότι θα είναι όλα έτοιμα για τη διοργάνωση.

Τι είναι όμως το ημιαυτόματο VAR; Πρόκειται για τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τη διαπίστωση τυχόν παραβιάσεων των κανονισμών περί του οφσάιντ, με σκοπό την επιτάχυνση των σχετικών διαιτητικών αποφάσεων, καθώς η καθυστέρηση που παρατηρείται σήμερα χαρακτηρίζεται το κύριο πρόβλημα.

Το ημιαυτόματο VAR είναι μια πρόσθετη εφαρμογή στο γνωστό σύστημα των τηλεοπτικών ριπλέι και της γραμμής του οφσάιντ που έχουν φθάσει και στην Ελλάδα. Επιτρέπει τον εντοπισμό του οφσάιντ εντός δευτερολέπτων, χρησιμοποιώντας αυτόματο εντοπισμό της μπάλας και δημιουργώντας τρισδιάστατα μοντέλα των θέσεων των ποδοσφαιριστών στιγμιαία. Ο χρόνος στον οποίο θα αποφαίνεται το νέο σύστημα για το εάν ένας παίκτης είναι ή όχι σε θέση οφσάιντ εκτιμάται στα τρία με τέσσερα δευτερόλεπτα.

«Φαίνεται πολύ καλό και πολλά υποσχόμενο. Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι και θα συνεχίσουμε τις δοκιμές ώστε να λάβουμε απόφαση για την εφαρμογή του στο Παγκόσμιο Κύπελλο αργότερα φέτος», δήλωσε ο Ινφαντίνο, ενώ ο επικεφαλής της Επιτροπής Διαιτητών της FIFA Πιερλουίτζι Κολίνα είπε από την πλευρά του ότι «έχω την πεποίθηση πως μπορεί να εφαρμοστεί».

Τη σύμφωνη γνώμη της εξέφρασε και η συνήθως συντηρητική IFAB την περασμένη Δευτέρα. Ηδη εφαρμόστηκε χωρίς σημαντικά προβλήματα κατά το πρόσφατο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, στις αρχές του 2022, στο Αμπου Ντάμπι, καθώς και στο Αραβικό Κύπελλο που διεξήχθη τον περασμένο Δεκέμβριο στο Κατάρ.

Βεβαίως και πάλι την τελική απόφαση θα την έχουν οι διαιτητές, όπως τόνισε και ο Κολίνα. Ωστόσο, η ηλεκτρονική διαιτησία φαίνεται να έρχεται όλο και πιο κοντά πλέον.

Τροποποιήσεις κανονισμών

Σημαντικές τροποποιήσεις στους κανονισμούς συμφώνησε να καθιερώσει η IFAB από 1ης Ιουλίου, εγκρίνοντας τις περισσότερες από τις προτάσεις που της είχαν κατατεθεί. Ετσι καθιερώνονται σε μόνιμη βάση οι πέντε αλλαγές ποδοσφαιριστών ανά ομάδα και ανά αγώνα, αλλά πάντα σε τρεις το πολύ διακοπές συν το ημίχρονο ή το διάλειμμα για παράταση, όπως ίσχυε προσωρινά από τον Μάιο του 2020. Επιπλέον επεκτείνεται από 12 σε 15 ο μέγιστος αριθμός αναπληρωματικών που μπορεί να έχει μια ομάδα στον πάγκο της. Και οι δύο τροποποιήσεις εξαρτώνται από τη διοργανώτρια αρχή κάθε αγώνα και μπορούν να εφαρμόζονται κατά το δοκούν.

Η IFAB τροποποίησε επίσης τον κανονισμό για τη θέση του τερματοφύλακα κατά τις εκτελέσεις πέναλτι, επιτρέποντας στους γκολκίπερ να έχουν τουλάχιστον το ένα πόδι και πίσω από τη γραμμή του τέρματος, αντί πάνω σε αυτή.

Φυσικά ούτε λόγος για τις ακραίες τροποποιήσεις που γράφτηκε ότι θα δοκιμάσουν από τη νέα σεζόν οι μικρότερες κατηγορίες στην Ολλανδία (όπως ο χρόνος να κυλά σαν του μπάσκετ ή το πλάγιο να γίνεται με τα πόδια), καθώς δεν πρόκειται παρά για διάφορα… πειράματα μεταξύ ερασιτεχνικών ομάδων στη χώρα χωρίς κάποια εξουσιοδότηση από την εθνική ομοσπονδία.

πηγή: «Κ»