Financial Fair Play: Τέλος εποχής, οι νέοι κανονισμοί της UEFA

Σε μία νέα εποχή μπαίνει το Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο καθώς το Financial Fair Play θα αποτελέσει σύντομα παρελθόν με την UEFA να ανακοινώνει τους νέους οικονομικούς κανονισμούς.

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία πέρασε περισσότερο από έναν χρόνο σε συνομιλίες με μια ομάδα αντιπροσώπων της ελίτ των ευρωπαϊκών συλλόγων για το νέο μοντέλο το οποίο θα αντικαταστήσει το «οικονομικό ευ αγωνίζεσθε», τον μηχανισμό ελέγχου δηλαδή ο οποίος για μια δεκαετία προσπαθούσε να περιορίσει της δαπάνες των ομάδων στο πλαίσιο του υγιούς ανταγωνισμού.

Το νέο πλάνο είναι έτοιμο. Οι δαπάνες των ομάδων δεν θα μπορούν να ξεπεράσουν πλέον το 70 τοις εκατό των εσόδων τους! Μια λύση σαφώς πιο ανεκτική από το αυστηρό salary cap το οποίο υποστήριζε εδώ και καιρό ο πρόεδρος της UEFA, Αλεξάντερ Τσεφέριν.

Ο Σλοβένος αναζητούσε για τουλάχιστον πέντε χρόνια την επιβολή τέτοιου τύπου ανώτατο όριο μισθών ως μέσο αντιμετώπισης του αυξανόμενου χάσματος του πλούτου στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Εντούτοις, λόγω της αδυσώπητης αντιπολίτευσης από τους συλλόγους, η UEFA εγκατέλειψε την έννοια του αυστηρού ανώτατου ορίου και συμβιβάστηκε με μια πρόταση η οποία -σε βάθος τριετίας- θα απαιτεί από τα κλαμπ να διατηρούν τις δαπάνες τους στην παραπάνω αναλογία.

Οι νέες μεταρρυθμίσεις θα προστεθούν στο βιβλίο κανόνων της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας έπειτα από ψηφοφορία του εκτελεστικού συμβουλίου της στις 7 Απριλίου. Παράλληλα θα υπάρξει μετονομασία αυτών καθώς το Financial Fair Play, όρος που επινοήθηκε από τον προκάτοχο του Τσεφέριν, θα αντικατασταθεί από τον πιο πεζό τίτλο: «Κανονισμός Χρηματοοικονομικής Βιωσιμότητας».

Στα περισσότερα από δέκα χρόνια εφαρμογής, το τρέχον σύστημα χρηματοοικονομικού ευ αγωνίζεσθε περισσότερο προκάλεσε αντιδράσεις και λιγότερο συνέβαλε στην οικονομική δικαιοσύνη. Οι μικρότερες ομάδες παραπονέθηκαν ότι τιμωρήθηκαν για παραβάσεις κανόνων ενώ οι μεγαλύτερες, πιο εύπορες πολύ συχνά απέφευγαν τις πιο αυστηρές ποινές. Οι μεγαλύτεροι σύλλογοι παράλληλα χαρακτήριζαν το Financial Fair Play ως «άδικο περιορισμό των φιλοδοξιών τους».

Οι συζητήσεις για την αλλαγή των κανονισμών επιταχύνθηκαν εν τω μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού, με τα κλειστά γήπεδα και τα μειωμένα τηλεοπτικά συμβόλαια να προκαλούν οικονομική δυσφορία σε μικρές και μεγάλες ομάδες. Μάλιστα η UEFA ανέφερε τον Φεβρουάριο πως περίπου επτά δισεκατομμύρια ευρώ είχαν συλλογικά διαγραφεί από τους ισολογισμούς των συλλόγων κατά την διάρκεια της πανδημίας.

Διαφορετικές επιπτώσεις στα μεγάλα πρωταθλήματα

Οι νέοι κανόνες δεν αποκλείεται να εδραιώσουν την αυξανόμενη κυριαρχία των εύπορων αγγλικών ομάδων, οι οποίες επωφελούνται όχι μόνο από τα υψηλότερα έσοδα από τηλεοπτικά δικαιώματα στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο αλλά και από την πρόσβαση στον πλούτο μερικών από τους πλουσιότερους ιδιοκτήτες αθλητικών ομάδων. Ο περσινός τελικός του Champions League άλλωστε ήταν ο δεύτερος αγγλικός «εμφύλιος» τα τελευταία τρία χρόνια ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξει και τρίτος την φετινή χρονιά.

Η εξισορρόπηση εσόδων και εξόδων με συγκεκριμένη αναλογία αναμένεται να αποτελέσει πρόκληση για πολλές μεγάλες ομάδες εκτός του Νησιού, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων έχει δυσκολευτεί να διατηρήσει την δημοσιονομική πειθαρχία στην προσπάθειά της να συμβαδίσει με τους συλλόγους της Premier League.

• Στην Ιταλία, το μισθολογικό κόστος συχνά υπερβαίνει το 70% που εισηγείται η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία
• Στην Ισπανία, η οποία έχει μερικούς από τους πιο αυστηρούς οικονομικούς κανόνες στο ποδόσφαιρο, η Μπαρτσελόνα δεν μπόρεσε να κρατήσει τον Λιονέλ Μέσι πέρσι, επειδή κάτι τέτοιο θα παραβίαζε το ανώτατο όριο που είχε επιβληθεί στην ομάδα από την La Liga.

Οι συζητήσεις σχετικά με την αναλογία που έπρεπε να επιβάλει η UEFA στους συλλόγους περιπλέκονταν από αντικρουόμενα συμφέροντα. Ορισμένες ομάδες, ιδιαίτερα εκείνες που υποστηρίζονταν από πλούσιους ιδιοκτήτες που συνήθιζαν να αντλούν τα δικά τους μετρητά για να αγοράσουν επιτυχία για τις ομάδες τους, ήθελαν το όριο να είναι έως και 85 τοις εκατό. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένων αρκετών γερμανικών συλλόγων, των οποίων οι ισολογισμοί συνήθως τηρούνται υπό έλεγχο μέσω ενός συστήματος στο οποίο τα μέλη διατηρούν το πλειοψηφικό μερίδιο στην ιδιοκτησία, υποστήριξαν ένα ακόμη χαμηλότερο όριο.

Προκειμένου οι ομάδες να προσαρμοστούν ομαλά στους νέους κανονισμούς, οι αλλαγές θα επιβληθούν σε βάθος τριετίας: Οι σύλλογοι αρχικά θα μπορούν να ξοδεύουν έως και το 90% των εσόδων τους πριν το ποσοστό φθάσει τελικά στο μόνιμο 70%.

Σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανόνες, οι ομάδες μπορεί υπό ορισμένες συνθήκες να έχουν την ευελιξία να ξοδεύουν έως και 10 εκατομμύρια δολάρια πάνω από την αναλογία, με την προϋπόθεση ότι έχουν υγιείς ισολογισμούς και δεν έχουν παραβιάσει τους κανονισμούς στο παρελθόν.

Οι επικριτές της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας παραπονιούνται εδώ και καιρό ότι παρά τους θεσπισμένους κανόνες οικονομικού ελέγχου, εκείνη δεν τιμώρησε τις μεγαλύτερες ομάδες. Ιδιαίτερα οι Μάντσεστερ Σίτι και Παρί Σεν Ζερμέν, οι οποίες χρηματοδοτούνται από πλούσιες χώρες του Κόλπου, έχουν αποφύγει συστηματικά τις αυστηρές ποινές για «τεχνικούς λόγους».

Παράλληλα, μικρή σαφήνεια υπήρξε γύρω από τον τρέχοντα μηχανισμό τιμωρίας όπως υπήρξαν και ανησυχίες σχετικά με την όρεξη της UEFA να αναλάβει τις πιο δύσκολες υποθέσεις. Πολλά μακροχρόνια μέλη των επιτροπών που επιβλέπουν τους οικονομικούς κανόνες είτε έχουν αντικατασταθεί είτε έχουν αποχωρήσει τα τελευταία χρόνια. Ο Σουνίλ Γκουλάτι, πρώην πρόεδρος του ποδοσφαίρου των ΗΠΑ, πέρυσι διορίστηκε πρόεδρος της ανανεωμένης επιτροπής οικονομικού ελέγχου της UEFA.

Υποβιβασμός και αφαίρεση βαθμών ανάμεσα στις νέες ποινές

Σύμφωνα με το νέο σύστημα, η UEFA θα έχει το δικαίωμα να επιβάλλει αθλητικές και οικονομικές κυρώσεις για παραβάτες κανόνων, συμπεριλαμβανομένων προστίμων, απειλής αποβολής και, για πρώτη φορά, επιλογή υποβιβασμού ομάδων μεταξύ των τριών διοργανώσεων που λειτουργεί επί του παρόντος. Μια ομάδα στο Champions League, για παράδειγμα, θα μπορούσε να υποβιβαστεί στο Europa League για παραβίαση των οικονομικών κανόνων.

Ένα άλλο μέτρο μπορεί επίσης να περιλαμβάνει αφαιρέσεις βαθμών σύμφωνα με την αναθεωρημένη μορφή του Champions League και του Europa League: Από το 2024 όλες οι ομάδες θα παίζουν μεταξύ τους με την μορφή πρωταθλήματος κατά την πρώτη φάση της διοργάνωσης. Η UEFA μιλά για τις προτάσεις με αρκετούς συλλόγους που βρίσκονται ήδη σε σχέδια απόδοσης λόγω των κακών οικονομικών τους καταστάσεων.