1966-2019: Mαύρα γενέθλια για τον ΠΑΣ Γιάννινα

Γενέθλια είχε προχθές ο ΠΑΣ Γιάννινα, καθώς έκλεισε 53 χρόνια παρουσίας στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Ιδρύθηκε στις 8 Ιουλίου 1966, αφού την ημέρα εκείνη δημοσιεύθηκε στο Πρωτοδικείο Ιωαννίνων η υπ’ αριθμόν 366/1966 απόφαση με την οποία εγκρίθηκε το καταστατικό του νέου συλλόγου με την επωνυμία «Πανηπειρωτικός Αθλητικός Σύλλογος – ΠΑΣ Γιάννινα».

Από τη μέρα εκείνη στα Γιάννινα έπαψαν να υπάρχουν οι παλιές ομάδες Ατρόμητος, Αβέρωφ, Ολυμπιακός και υπήρχε μόνον ο ΠΑΣ. Μια ομάδα που σε λίγα χρόνια έγινε μια μεγάλη ποδοσφαιρική δύναμη της περιφέρειας φτάνοντας το 1974 πρώτη φορά στην Α’ Εθνική. Και μέχρι το 1984, που επήλθε ο πρώτος υποβιβασμός που ήταν και η αρχή των «πέτρινων χρόνων», στο μπαράζ με τον Πανιώνιο στη Λάρισα, ο ΠΑΣ Γιάννινα που έγινε ο «Άγιαξ της Ηπείρου», λόγω του σύγχρονου ποδοσφαίρου που έπαιζε, έγραψε χρυσές σελίδες δόξας στην ιστορία του.

Τα φετινά γενέθλια βρήκαν τον «Άγιαξ της Ηπείρου» σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση στη Β’ Εθνική, με αβέβαιο μέλλον και ερωτηματικά για την επόμενη ημέρα. Ύστερα από μια καλή πορεία 8 χρόνων, με αποκορύφωμα την έξοδο στην Ευρώπη το 2016, η ιστορική ομάδα βρέθηκε και πάλι στα «αλώνια» της Β’ Εθνικής Κατηγορίας, με αβέβαιο μέλλον. Κανείς δεν γνωρίζει τι ξημερώνει αύριο. Οι μεταγραφές κωλυσιεργούν, το θέμα με τα τηλεοπτικά δικαιώματα (που αποτελούσαν βασικό έσοδο) έχει μπλοκάρει, αρκετοί παίκτες αποχώρησαν, υπάρχει οικονομική στενότητα, η ομάδα έχει ελλείψεις στο δυναμικό της και για να γίνει ανταγωνιστική θα χρειαστεί προσθήκες ποιοτικών ποδοσφαιριστών.

Με λίγα λόγια έμπλεξε ο ΠΑΣ, λόγω του κακού προγραμματισμού και των άστοχων κινήσεων που έγιναν πέρσι αλλά και της απρονοησίας των τελευταίων χρόνων, που δεν φρόντισαν σταδιακά να αναπληρώσουν τα κενά σημαντικών παικτών που πουλήθηκαν σε μεγαλύτερες ομάδες και απέφεραν σημαντικά ποσά στα ταμεία της ΠΑΕ. Εκεί που είχε βρει τον σωστό δρόμο, με καλή πορεία στη Σούπερ Λίγκα και ένα καλό συμβόλαιο με τη NOVA, ξαφνικά έχασε τα πάντα. Ο «Άγιαξ» ήταν στις ράγες μιας καλής πορείας και εκτροχιάστηκε. Υποβιβάστηκε στη Σούπερ Λίγκα 2, έμεινε χωρίς τηλεοπτικό συμβόλαιο και θα πρέπει να γίνουν πολλά ώστε να βρει πάλι τον σωστό δρόμο. Ήταν τα χειρότερα γενέθλια της τελευταίας 10ετίας.

Ας δούμε όμως πώς φτάσαμε στην τελική συγχώνευση και στην ίδρυση του ΠΑΣ στις 8 Ιουλίου 1966. Από πολύ παλιά υπήρχαν στα Γιάννινα τρεις ομάδες, ήτοι Ατρόμητος, Αβέρωφ και Ολυμπιακός. Η αντιπαλότητα των δύο πρώτων ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό και οι μεταξύ τους αναμετρήσεις στα Γιάννινα προκαλούσαν τεράστιο ενδιαφέρον των φιλάθλων. Όμως οι διακρίσεις ήταν ελάχιστες και δεν υπήρχε η δυναμική για παραπάνω, αφού όνειρο όλων ήταν η Α’ Εθνική. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 άρχισαν οι συζητήσεις για συγχώνευση, καθώς υπήρχαν και παράγοντες που έβλεπαν μακριά, διαισθανόμενοι ότι ποτέ το γιαννιώτικο ποδόσφαιρο δεν θα πάει μπροστά αν συνέχιζαν να υπάρχουν τρεις ομάδες σε μια πόλη που τότε δεν είχε πάνω από 40.000 κατοίκους.

Έτσι το 1962 συγχωνεύτηκαν Ατρόμητος και Ολυμπιακός και με την υπ’ αριθμόν 398/27-9-1962 προήλθε ο «Αθλητικός Όμιλος Ιωαννίνων Α.Ο.Ι.». Και οι δύο ομάδες Α.Ο.Ι και Αβέρωφ ήταν στη Β’ Εθνική, χωρίς όμως τίποτα το αξιόλογο. Μόνον ο Αβέρωφ το 1963 έφτασε στα ημιτελικά του Κυπέλλου Ελλάδος αποκλείοντας Απόλλωνα Αθηνών, Ολυμπιακό Κοζάνης και ΠΑΟΚ. Πλέον στα Γιάννινα ωρίμασε η ιδέα για την τελική συγχώνευση. Τα δύο σωματεία κάλεσαν τα μέλη τους σε γενικές συνελεύσεις για να παρθούν οι αποφάσεις. Στις 20 Απριλίου 1966 ο Αβέρωφ είπε «ναι» και στις 26 Ιουνίου 1966 ο ΑΟΙ δέχτηκε τη συγχώνευση.

Επειδή υπήρχε μεγάλη στενότητα χρόνου, ώστε να προλάβει η νέα ομάδα να λάβει μέρος στο πρωτάθλημα της Β’ Εθνικής, με εξπρές νομικές διαδικασίες, αφού ήθελαν να βοηθήσουν την προσπάθεια και οι δικαστικές αρχές, προέκυψε το νέο σωματείο. Στις 8 Ιουλίου 1966 δημοσιεύτηκε η υπ’ αριθμόν 366/1966 απόφαση του πολυμελούς Πρωτοδικείου Ιωαννίνων, με την οποία ο ΑΟΙ μετονομάστηκε σε ΠΑΣ Γιάννινα. Την ίδια μέρα δημοσιεύτηκε και η 370/1966 απόφαση με την οποία ο Αβέρωφ μετονομάστηκε σε Μπιζάνι, που θα ήταν το φυτώριο του ΠΑΣ, αλλά ένα χρόνο μετά διαλύθηκε. Έτσι από τις 8 Ιουλίου 1966 και μετά, στα Γιάννινα υπήρχε μόνον ο ΠΑΣ και οι προηγούμενες ομάδες πέρασαν στην ιστορία.

Το 1972 έγινε κάτι το πρωτόγνωρο στο ελληνικό ποδόσφαιρο με την άφιξη των Αργεντινών στα Γιάννινα, Παστερνάκη, Γκλασμάνη, Κοντογιωργάκη, Μοντέζ, Αλβαρέζ, Λίσα που άλλαξαν το σκηνικό όχι μόνο του ΠΑΣ αλλά και του ελληνικού ποδοσφαίρου εκείνη την εποχή. Ήταν κάτι το μοναδικό και ανεπανάληπτο για τα Γιάννινα, καθώς ο ΠΑΣ ανέβηκε πολλά επίπεδα με εκείνους τους μεγάλους παίκτες από τη Λατινική Αμερική. Είχε και αξιόλογους Έλληνες παίκτες όπως οι Σιόντης, Τσουρλίδας, Γραμμενιάτης, Μάντος, Χατζηκαπετάνης, Βογιατζής, Μπρεντάνος, Παπάζογλου, Παπαχρήστου, Σοφιάς, Παπαγγέλης, Λιάκος, Τσιριμώκος, Σεϊταρίδης, Πρίσκας, Μάιπας, Μπονόβας, Παπαγεωργίου, Αλεξάκης και άλλοι που έκαναν τη μεγάλη πορεία στη δεκαετία 1972-82, που είναι η πιο σημαντική και μεγάλη διαδρομή. Υπήρξαν και μετέπειτα καλοί ξένοι παίκτες όπως οι Εσπινόζα, Ράντισιτς που βοήθησαν την ομάδα στη δεκαετία του ‘70.

Μην ξεχνάμε και τους πρώτους στυλοβάτες της ομάδας, που ξεκίνησαν τον ΠΑΣ Γιάννινα, όπως οι Παπλιάκος, Παπακοσμάς, Οικονομίδης, Τσιώλης, Τσίλης, Καραμανωλάκης, Τσιούρης, Μαυριδόπουλος, Τσόμπας, Μανέγας, Μάντζιος, Κανερνής, Τζαμάκος, Αναστασίου και άλλοι που στήριξαν στα πρώτα βήματα την ομάδα για να ορθοποδήσει, να ξεπεραστούν οι κραδασμοί των αντιθέσεων και να γίνει αποδεκτή η συγχώνευση απ’ όλους τους Γιαννιώτες.

Η περίοδος 1973-74 θα μείνει ως ορόσημο στην ιστορία του ΠΑΣ, γιατί είναι η χρονιά που ανέβηκε πρώτη φορά στην Α’ Εθνική κατηγορία και στην οποία παρέμεινε στη συνέχεια 10 ολόκληρα χρόνια. Εκείνη τη χρονιά ο «Άγιαξ της Ηπείρου» ήταν αχτύπητος όχι μόνο για τα δεδομένα της Β’ Εθνικής αλλά και της ανώτερης κατηγορίας. Πρόεδρος ήταν ο αείμνηστος Κώστας Μπέγκας, έναν χρόνο μετά εξελέγη και δήμαρχος Ιωαννίνων. Προπονητής ο Νίκος Αλέφαντος και στο τέλος ο Ριγκάνι. Στη δεκαετία 1972-82 καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες επιτυχίες στην ιστορία του ΠΑΣ, όπως και στην περίοδο 2013-16 των νεότερων χρόνων, που χρωματίστηκε με την έξοδο στην Ευρώπη. Ο ύμνος που ταυτίστηκε με τις θρυλικές εποχές και με την ιστορία της ομάδας είναι του Αλέκου Κιτσάκη.

Ο ΠΑΣ τερμάτισε τρεις φορές στην 5η θέση του πρωταθλήματος Α’ Εθνικής, που είναι η οροφή των επιτυχιών του, έφτασε δύο φορές στα ημιτελικά του Κυπέλλου Ελλάδος, έπαιξε μία φορά στο Βαλκανικό Κύπελλο και μία φορά στο Γιουρόπα Λιγκ. Πρώτος πρόεδρος ήταν ο αείμνηστος Περικλής Γιαννής και προπονητής ο Κώστας Χούμης. Πρώτη σεζόν στην Α’ Εθνική ήταν το 1974-75 με πρόεδρο τον Ελευθέριο Καλογιάννη και προπονητή τον Αντώνη Γεωργιάδη. Μακροβιότερος πρόεδρος είναι ο Γιώργος Χριστοβασίλης και προπονητής ο Γιάννης Πετράκης.

Οι παλιοί γνώριμοι του ΠΑΣ στα μονοπάτια της Β’ Εθνικής

Τα ρόστερ των ομάδων της Σούπερ Λίγκας 2 (παλιάς Β’ Εθνικής) θα αργήσουν να διαμορφωθούν. Γιατί οι περισσότεροι ιδιοκτήτες των ομάδων είναι σε στάση αναμονής, δεν κάνουν την παραμικρή κίνηση για την ενίσχυση των ομάδων τους, πριν ξεκαθαρίσει το τοπίο με τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Είναι δε πολύ πιθανόν πολλές ομάδες να ξεκινήσουν στα μέσα Ιουλίου προετοιμασία με λειψό ρόστερ, χωρίς να μπορούν ούτε δίτερμα να παίξουν. Το θέμα με τα τηλεοπτικά δικαιώματα θα το διαχειριστεί η νέα κυβέρνηση που εξελέγη την περασμένη Κυριακή. Είναι άγνωστο επί του παρόντος τι θα παρουσιάσει η κάθε ομάδα τη νέα σεζόν και ποιους παίκτες θα έχει στο δυναμικό της.

Μπορούμε όμως σήμερα να κάνουμε μια βόλτα στα μονοπάτια αυτής της κατηγορίας, ψάχνοντας για παλιούς γνωστούς (παίκτες, προπονητές) που είτε πέρασαν από τα Γιάννινα είτε είχαν στο παρελθόν κάποια σχέση με τον ΠΑΣ. Οδηγός μας τα ρόστερ που έχουν μέχρι τώρα οι ομάδες, που θα αλλάξουν προσεχώς, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό. Καιρός λοιπόν να… ξανασυστηθούμε με φίλους και γνωστούς από το παρελθόν.

Στον Πλατανιά, ομάδα που λίγο έλειψε να κάνει την έκπληξη στα παιχνίδια μπαράζ με τον ΟΦΗ, στον πάγκο ξεχωρίζει η φιγούρα του προπονητή Γιάννη Τάτση. Γεννήθηκε στα Γιάννινα και μεγάλωσε στον ΠΑΣ, ενώ διετέλεσε και προπονητής των ομάδων νέων. Γυμναστής μέχρι προχθές ήταν ο Γιαννιτόπουλος που ήταν επί Ντεμόλ και Χριστόπουλου στο τεχνικό τιμ του «Άγιαξ». Εκεί παίζει και ο Λουκίνας που αποχώρησε από τον ΠΑΣ τον περασμένο Νοέμβριο. Πιο δίπλα, στον Εργοτέλη, ήταν ο Κοζορώνης που έλυσε τη συνεργασία με την κρητική ομάδα. Στον Απόλλωνα Λάρισας αρκεί και μόνο η παρουσία του προπονητή Αριάν Μπελά για να θυμίσει στους φιλάθλους παλιά καλά χρόνια στην τοπική ομάδα που υπήρξε ηγέτης της.

Στην ιστορική Παναχαϊκή ήταν πέρσι προπονητής ο Σάκης Τσιώλης και στο δεξιό άκρο της άμυνας ο επί σειρά ετών αρχηγός του ΠΑΣ, Γιώργος Ντάσιος. Ο κόουτς αποχώρησε, ενώ η παραμονή του Ντάσιου είναι με ερωτηματικό. Στο όμορφο «νησί των Φαιάκων» είναι αβέβαιο το μέλλον του ΑΟΚ Κέρκυρα. Πέρσι ήταν αρκετοί οι παλιοί μας γνώριμοι. Προπονητής λίγο πριν από το τέλος της σεζόν ήταν ο Νίκος Αναστόπουλος και στο δυναμικό παίκτες που πέρασαν από τα Γιάννινα, όπως οι Βίλα και Κόντος. Γιαννιώτης στην καταγωγή είναι ο γκολκίπερ Αθανασόπουλος. Στη γειτονική Άρτα τη φανέλα της ΑΕ Καραϊσκάκης φόρεσε πέρσι ο Αλέξανδρος Μασούρας που αναδείχτηκε από τις ακαδημίες του ΠΑΣ. Γιαννιώτης και ο Αριστοτέλης Καραγιαννίδης. Κοντοχωριανοί, από χωριά των Τζουμέρκων, είναι και οι ιδιοκτήτες των δύο ΠΑΕ, Γιώργος Χριστοβασίλης και Οδυσσέας Δράκος, που τα λένε συχνά όταν ανταμώνουν στις συνεδριάσεις της Σούπερ Λίγκας 2.

Τραβώντας βόρεια, στην Καλαμαριά, τρεις παίκτες του Απόλλωνα, οι Γεωργιάδης, Κυβελίδης, Καλογέρης, φόρεσαν την κυανόλευκη φανέλα, όπως και ο Αυγενικού της Δόξας Δράμας. Δεν υπάρχει κάτι άλλο που να θυμίζει ΠΑΣ στη θρυλική ομάδα των «μαυραετών», παρά μόνο το γήπεδο στο οποίο έγιναν μεταξύ της Δόξας και του ΠΑΣ μεγάλα παιχνίδια στις δεκαετίες ’70 και ’80. Παλιές δόξες της μεγάλης ομάδας των «μαυραετών» της δεκαετίας του ’50, όπως οι αδελφοί Τάκης και Θανάσης Λουκανίδης, ο μεγάλος Αντώνης Γεωργιάδης, κάθισαν στον πάγκο του ΠΑΣ. Ο Λεβαδειακός είναι από τις λίγες ομάδες που δεν υπάρχει κάποιος που να πέρασε από τα Γιάννινα, ενώ στον Απόλλωνα Σμύρνης ο νέος γυμναστής Βασίλης Αλεξίου δούλεψε 5,5 χρόνια με τον Πετράκη και έζησε έντονα αυτήν την περίοδο.

Κάπου εδώ να κλείσουμε το… οδοιπορικό μας στα «αλώνια» της Β’ Εθνικής και τις συστάσεις με παλιούς γνώριμους (παίκτες και προπονητές), περιμένοντας τις εξελίξεις που θα υπάρξουν σε αυτήν την κατηγορία.