Ο Αίολος προτείνει: Δέκα αντιπολεμικά μυθιστορήματα

Δέκα αντιπολεμικά μυθιστορήματα

Πόλεμος και Ειρήνη, Λέων Τολστόι

Σκεφτήκατε ποτέ να διαβάσετε το ογκώδες μυθιστόρημα του Τολστόι ως ένα αντιπολεμικό έπος. Κι όμως τόσο οι σκηνές που εμπλέκουν τους πρωταγωνιστές του και τη χώρα του στη λαίλαπα του πολέμου όσο και οι θέσεις του προς το τέλος του βιβλίου κατά του Ναπολέοντα και της Ιστορίας συνηγορούν στην άποψη πως πρόκειται πως στον τίτλο βαραίνει περισσότερο η λέξη Ειρήνη.

Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος, Πρίμο Λέβι

Λίγα είναι τα μυθιστορήματα που πραγματεύονται το Ολοκαύτωμα αλλά είναι γραμμένα με στοχαστικό και νηφάλιο τρόπο, με την συγκινητική ουδετερότητα ενός μεγάλου μάστορα της λογοτεχνίας. Διαβάστε το βιβλίο του Λέβι που δεν κραυγάζει αλλά μόνο σιγοψιθυρίζει την αγωνία του ανθρώπου μέσα στον ανήκουστο όλεθρο.

Αποχαιρετισμός στα όπλα, Έρνεστ Χεμινγουέι

Ρομαντικό και νοσταλγικό αντίο σ’ ένα πόλεμο που συντρίβει τις μοίρες των ανθρώπων και μάλιστα μ’ έναν τρόπο στον οποίο δεν μας έχει συνηθίσει ο συγγραφέας του. Ο Χεμινγουέι υπογράφει ένα αντιπολεμικό μυθιστόρημα ίσως στην καλύτερη στιγμή της συγγραφικής του πορείας.

Το ουράνιο τόξο της βαρύτητας, Τόμας Πύντσον

Σηκώνει πολλή συζήτηση η αντιπολεμική πτυχή του πειραματικού αυτού έργου στο οποίο πολλοί αποδίδουν την ίδια λογοτεχνική βαρύτητα με τον «Οδυσσέα» του Τζόις. Έτσι κι αλλιώς ο φαινομενικά άναρχος και δυσνόητος λόγος του Πύντσον κρύβει μια αλληγορική σοφία και υπ’ αυτή την έννοια δεν αποκλείεται να βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα πραγματικό αντιπολεμικό δράμα.

Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπον, Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

Όταν η φρίκη του πολέμου αμβλύνεται από την ειρωνεία της λογοτεχνίας κι όταν ένας συγγραφέας δεν επιτρέπει στις προθέσεις του να τον παρασύρουν, παράγεται αυτό το μνημειώδες αποτέλεσμα που κατατάσσει το μυθιστόρημα του Ρεμάρκ στα κλασικά βιβλία του είδους.

Ζωή και πεπρωμένο, Βασίλι Γκρόσμαν

Υπάρχουν σελίδες μεγάλης λογοτεχνίας στο αριστούργημα του Βασίλι Γκρόσμαν που η θεματική είναι κατά κάποιο τρόπο παράλληλη με αυτή του Τολστόι, αφού αφορά μια ακόμα γιγάντια εισβολή στη Ρωσία. Ένας παγκόσμιος πόλεμος σε όλο του το μεγαλείο στην πιο κρίσιμη ίσως ώρα της Ιστορίας στον 20ο αιώνα.

Το δέρμα, Κούρτσιο Μαλαπάρτε

Εμβληματικό έργο της μεταπολεμικής λογοτεχνίας με ευθείες αναφορές κατά του πολέμου, φωτίζει τα ερείπια της ψυχής των Ναπολιτάνων αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς παλεύουν να επιβιώσουν με γνώμονα την πείνα, την προκατάληψη αλλά και την αναπόφευκτη φαυλότητα. Μυθιστόρημα φωτισμένο και συγκινητικό απομυθοποιεί το έπος και τον ηρωικό χαρακτήρα των πολέμων ξεσκεπάζοντας τις πολιτικές και κοινωνικές ακροβασίες που μας οδηγούν σε σκοτεινά μονοπάτια.

Catch 22, Τζόζεφ Χέλερ

Από καμιά λίστα αντιπολεμικών μυθιστορημάτων δεν μπορεί να λείπει το βιβλίο αυτό του Χέλερ, καθώς είναι μια βαθιά κριτική όχι μόνο για τον πόλεμο, αλλά και για τον καπιταλισμό, την εξουσία και το παράδοξο της μοντέρνας ζωής που βυθίζει την ανθρώπινη ζωή στην αναιτιολόγητη φρίκη.

Οι γυμνοί και οι νεκροί, Νόρμαν Μέηλερ

Το βιβλίο αυτό που έκανε διάσημο τον συγγραφέα του προδιαγράφει δια της αφήγησης τα όρια του ανθρώπου. Μελετά τις φοβίες και τα όνειρα στην κόψη του ξυραφιού, στη διάρκεια μιας παρατεταμένης μάχης με έναν εχθρό που κατά στιγμές γίνεται αόρατος. Η διμοιρία των νεαρών αμερικανών στρατιωτών εκτεθειμένη στην απόλυτη βούληση των ελευθέρων σκοπευτών συμβολίζει εν πολλοίς την ανθρωπότητα παγιδευμένη στις ανίκητες δυνάμεις της Ιστορίας.

Ο καλός στρατιώτης Σβέικ, Γιάροσλαβ Χάσεκ

Μυθιστόρημα με Θερβαντική φλέβα αντιμετωπίζει τον σκληρό κόσμο του πολέμου με χιούμορ και λεπτή ειρωνεία βγαλμένη από το πρωτομυθιστόρημα της Ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Κι αν ο καλός στρατιώτης Σβέικ δεν είναι ένας σύγχρονος Δον Κιχώτης είναι σίγουρα ένας Σάντσο Πάντσα της νέας εποχής, ένα αδέξιο πρόσωπο της ουτοπίας πλασμένο από την αμείλικτη πένα του Γιάροσλαβ Χάσεκ.