«Πειραϊκές ιστορίες» - Ο αλησμόνητος Πειραιάς του Στέφανου Μίλεση

Η καταβύθιση στο χτες δεν είναι εύκολη δουλειά. Είναι σαν να ανοίγει κανείς μια πληγή στη φλέβα του χρόνου αφήνοντας να τρέξει άφθονο το αίμα της μνήμης. Οι «Πειραϊκές ιστορίες» του Στέφανου Μίλεση από τις εκδόσεις Κυριακίδη αποτελούν ένα θαυμαστό ψηφιδωτό δομημένο με τη λογική της σπονδυλωτής αφήγησης.

Πρώτα είναι η γνώση, στέρεα και αστείρευτη, γνώση που ανακεφαλαιώνει την εμπειρία μιας ολόκληρης πόλης. Ύστερα είναι η καλειδοσκοπική θέαση των πραγμάτων. Έτσι γεμίζουν οι λευκές σελίδες με ολοζώντανες ιστορίες, έτσι δημιουργείται ο Πειραϊκός Κανόνας: Οι συνθήκες στο Λιμάνι, οι συνοικίες, τα τοπωνύμια, οι ιστορικές συγκυρίεες - ένα γοητευτικό μείγμα μέσα στο οποίο συνυπάρχουν η μεσοπολεμική Τρούμπα, τα Βούρλα, οι ρεμπέτες, το προσφυγικό δράμα, ο Λάμπρος Πορφύρας, ο ρομαντικός περίπατος της Καστέλλας...

Αυτό το πειραιώτικο πολυ-χρονικό θυμίζει μια τράπεζα αναμνήσεων από την οποία μπορεί ο καθένας να αντλήσει στοιχεία προκειμένου να δημιουργήσει με τη φαντασία του τον δικό του Πειραιά. Με τις «Πειραϊκές ιστορίες» του ο Στέφανος Μίλεσης μας καλεί σε μια υψηλής ποιότητας λογοτεχνική ξενάγηση σε μια πόλη που φαίνεται να γνωρίζει και να αγαπά όσο κανείς άλλος.

Το πιο συναρπαστικό στοιχείο στην έκδοση αυτή είναι ότι διαβάζεται με το ενδιαφέρον ενός καλογραμμένου μυθιστορήματος, παρότι τα πρόσωπα, τα πράγματα και τα γεγονότα που παρατίθενται είναι απολύτως πραγματικά, οι λεπτομέρειες είναι τεκμηριωμένες. Η αναδιήγηση της ιστορικής πραγματικότητας δεν βγαίνει συνήθως έξω από τα όρια της αναγνωστικής ανίας, ωστόσο στο βιβλίο αυτό παρεμβαίνει το αφηγηματικό ταλέντο του συγγραφέα που καταφέρνει να δώσει χρώμα στο μαυρόασπρο φόντο του παρελθόντος. Με ζωηρές πινελιές, με λεπτό χιούμορ και διεισδυτικό πνεύμα ο Μίλεσης χαρτογραφεί σαγηνευτικά τον αγαπημένο του Πειραιά.

Το εγχείρημα εμπλουτίζεται με τα ονόματα οδών πλατειών και με τα τοπωνύμια της πόλης αλλά και το Μέγα Λεξικόν της Τρούμπας, πολύτιμη συνεισφορά στο γλωσσικό ιδίωμα του μεγάλου Λιμανιού.