Τρότζαν - Η ζωή που αφήσαμε πίσω μας

Τρότζαν, Θανάσης Χειμωνάς

Εκδόσεις Πατάκη, σελ. 366

«Έρχεται η στιγμή που η προφητεία γίνεται επικαιρότητα», έλεγε ο Καμύ, έχοντας κατά νου ότι το μυθιστόρημα που με τόση τέχνη και σεβασμό υπηρετούσε, έχει πάντα ένα προφητικό χαρακτήρα. Ο Θανάσης Χειμωνάς δεμένος στο άρμα του δυστοπικού μυθιστορήματος υπογράφει ένα προσωπικό μανιφέστο, που έστω και αν δεν έχει το ειδικό βάρος του 1984, κινείται στην αφηγηματική λογική του «Μεγάλου Αδελφού».

Ζούμε τον αιώνα της νέας αποικιοκρατίας, της λεγόμενης ψηφιακής, στην εικονική πραγματικότητα του διαδικτύου που δεν φαίνεται να διαφέρει πολύ από την επινοημένη ζωή στις σελίδες των βιβλίων. Το νέο 1984 θα μπορούσε κάλλιστα να είναι το 2073, η χρονιά που σημαδεύει ο Χειμωνάς με τη λογοτεχνική εφηβεία του ύφους του, το ατημέλητο γράψιμό του, τις εκφράσεις του συρμού, το δικό του προσωπικό χιούμορ, μια σύνθεση λεπτής ειρωνείας και αιφνιδιαστικής σάτιρας.

Ο κόσμος που δημιουργεί ο συγγραφέας του Τρότζαν είναι ένας κόσμος δυστοπικός, όπως τον αντιλαμβάνεται ο ίδιος, μια επικράτεια κανόνων και ηθών που ο Χειμωνάς στηλιτεύει από καιρό στο δημόσιο λόγο του. Είναι ο κόσμος της αποστείρωσης των ιδεών και των ανθρώπων. Ζωές που η τροχοδρόμησή τους περνά από έναν ανίκητο ηλεκτρονικό υπολογιστή αλλά και από την κακοκεφαλιά του πολιτικά ορθού, του αλάνθαστου, του ανόθευτου.

Ο Χειμωνάς αναμειγνύει γεγονότα, ιδιαιτερότητες, εφευρίσκει ένα μοτίβο βάσει του οποίου στήνει έναν αφηγηματικά πειστικό και ενδιαφέροντα κόσμο. Η ιδέα που έχει τον βοηθά να συνθέσει ένα μυθιστόρημα με αρχή, μέση και τέλος, να δώσει μια ευλογοφάνεια, σε κάτι απίστευτο, σε κάτι όμως που μπορεί να μοιάζει με το μέλλον της ανθρωπότητας. Είναι παράξενο πως ό,τι συμβαίνει στο 2073 είναι καλύτερα ζυγισμένο από τις μικρές βινιέτες της δικής μας εποχής που παρεμβάλλονται. Την εποχή του, που λογικά την ξέρει καλύτερα, ο Χειμωνάς την περιτυλίγει με ένα αχρείαστο μελοδραματισμό, ίσως γιατί δεν της έδωσε την προσοχή του και τον απαραίτητο χρόνο.

Το μεγαλύτερο μέρος του μυθιστορήματός του ωστόσο εκτυλίσσεται σε ένα κόσμο κατασκευασμένο με σκηνικά παρμένα απευθείας από τη φαντασία του συγγραφέα και αυτό αποτελεί πραγματικά ένα επίτευγμα για το οποίο ο ίδιος θα πρέπει να αισθάνεται α υπερήφανος.