Οι δίκες Άουσβιτς, Άϊχμαν, γενοκτονία των Ρομά, η μάχη της Κρήτης, το λημέρι του λύκου Χίτλερ

Οι θηριωδίες των Ναζί απέναντι στους Εβραίους και σε άλλες στοχοποιημένες ομάδες, όπως οι Ρομά, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι μαρτυρίες επιζώντων, οι δίκες κατηγορούμενων για εγκλήματα πολέμου, ο τρόπος χρηματοδότησης του Γ’ Ράιχ, αλλά και το περίφημο «Λημέρι του Λύκου», όπως ονομάζονταν τα μεγαλύτερα κεντρικά γραφεία του Φίρερ κατά τον Β' Παγκόσμιο, ξαναζωντανεύουν μέσα από μοναδικά ιστορικά ντοκιμαντέρ.

Δύο ακόμη ντοκιμαντέρ για τον πόλεμο μέσα από τα μάτια γυναικών από ολη την Ελλάδα που αναγκάστηκαν, σε μια τρυφερή ηλικία, να ωρίμασουν βίαια, καθώς και για την ιστορία της περίφημης μάχης της Κρήτης, ολοκληρώνουν το αφιέρωμα της ΕΡΤ3 στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΔΕΥΤΕΡΑ 24 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
22:15 | Η ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΑΪΧΜΑΝ (Α' ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ)
[the adolf eichmann trial]
Ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους παραγωγής Γαλλίας 2011.
Σκηνοθεσία: Michael Prazan

Η δίκη του Άντολφ Αϊχμαν αποτέλεσε ένα από τα συγκλονιστικότερα γεγονότα. Ο Αϊχμαν ήταν επικεφαλής του ειδικού τομέα των SS για το εβραϊκό ζήτημα και ο κεντρικός υπεύθυνος συντονισμού των εκτοπίσεων των Εβραίων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης.
Η δίκη του Αϊχμαν σηματοδοτεί μία κρίσιμη στιγμή για την ανάδυση της μνήμης της γενοκτονίας των Εβραίων σε Ισραήλ, Γερμανία και Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι το πρώτο μεγάλο διακρατικό αφήγημα που παρουσιάζει τη γενοκτονία των Εβραίων ως ξεχωριστό γεγονός στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κι αυτή ήταν η πρόθεση όσων οργάνωσαν τη δίκη στο Ισραήλ, μιας κι αποτελούσε θέμα τιμής αλλά και ενίσχυσης της εθνικής ταυτότητας να δικαστεί ο Αϊχμαν ενώπιον Εβραίων δικαστών και μαρτύρων κι όχι ενός διεθνούς δικαστηρίου. Επιπλέον φέρνει στο προσκήνιο τους μάρτυρες, καθώς η αφήγηση της Ιστορίας γίνεται πλέον από αυτούς που υπήρξαν τα θύματά της.

23:45 | ΟΙ ΔΙΚΕΣ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ
[AUSCHWITZ TRIAL, THE END OF SILENCE]
Ωριαίο ντοκιμαντέρ παραγωγής Γαλλίας 2019.
Σκηνοθεσία:Barbara Necek

Δεκέμβριος του 1963. Για πρώτη φορά στην ιστορία 22 πρώην μέλη των Ες-Ες θα δικαστούν για τα εγκλήματα που διέπραξαν στο στρατόπεδο εξόντωσης του Άουσβιτς. 200 επιζώντες θα αποκαλύψουν σε όλο τον κόσμο τη φρίκη που βίωσαν, αναγκάζοντας το γερμανικό λαό να αντιμετωπίσει τις ευθύνες του.

ΤΡΙΤΗ 25 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
23:15 | ΡΟΜΑ,Η ΑΛΛΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ (A’ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ)
[THE FORGOTTEN GENOCIDE: EUROPE’S GYPSIES IN WORLD WAR II]
Ιστορικό ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2011.
Σκηνοθεσία: Juliette Juardan, Idit Bloch

Το «Ρομά, η άλλη γενοκτονία» είναι το πρώτο ντοκιμαντέρ που αφηγείται την ξεχασμένη ιστορία των διωγμών των Τσιγγάνων από τους Ναζί και τους συμμάχους τους, από τη μια άκρη της Ευρώπης στην άλλη. Βασισμένη στα λόγια των τελευταίων επιζώντων, τα οποία έχουν καταγραφεί κυρίως σε αδημοσίευτα πλάνα αρχείου, η ταινία εντοπίζει τους αρχιτέκτονες της γενοκτονίας, ταξιδεύει στα εδάφη όπου συνέβησαν όλα και αποκρυπτογραφεί τη μακρά διαδικασία εξόντωσης ενός έθνους της Ευρώπης που θεωρείται από τα παλαιότερα, καθώς και τις επιπτώσεις αυτού του γεγονότος στο σήμερα.

ΤΕΤΑΡΤΗ 26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
21:00 | ΤΟ ΛΗΜΕΡΙ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥ (Α΄ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ)
[Hitler’s Eastern Headquarters: The Wolf’s Lair]
Ιστορικό ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2017.
Σκηνοθεσία: Frank Otto Sperlich

Κάθε χρόνο τουρίστες επισκέπτονται το Ράστενμπουργκ στην Πολωνία για να δουν από κοντά «Το Λημέρι του Λύκου», όπως ονομάζονταν τα μεγαλύτερα κεντρικά γραφεία του Φίρερ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται στο πώς κατασκευάστηκε το συγκεκριμένο μέρος και περιγράφει τη δομή εξουσίας του Εθνικό-σοσιαλιστικού κράτους στη διάρκεια της εκστρατείας κατά της Ρωσίας. Το Λημέρι του Λύκου ήταν οργανωμένο σαν μια μικρή πόλη, όπου κατοικούσαν περίπου 2.000 άνθρωποι. Δεν ήταν απλά το κέντρο του γερμανικού στρατού, αλλά η τοποθεσία όπου λαμβάνονταν σημαντικές πολεμικές και στρατηγικές αποφάσεις κι όπου γίνονταν συζητήσεις ανάμεσα στους Στρατηγούς των Ες-Ες, όπως ο Χίμλερ κι ο Χάιντριχ. Το Λημέρι του Λύκου δεν συμβολίζει μόνο τον βίαιο Γερμανό δικτάτορα, αλλά και την άλλη πλευρά των Γερμανών, που προσπάθησαν να τον δολοφονήσουν, με την ελπίδα να δώσουν ένα τέλος στο πιο σκοτεινό κεφάλαιο της γερμανικής ιστορίας.

ΠΕΜΠΤΗ 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
21:00 | ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ (Α΄ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ)
[MAUTHAUSEN CAMP OF NO RETURN]
Ωριαίο, ιστορικό ντοκιμαντέρ
Σκηνοθεσία:Marion de Bonnieres, Guilain Depardieu

Τον Αύγουστο του 1938, δυτικά της Βιέννης, ο Χίτλερ διέταξε την κατασκευή του στρατοπέδου συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν, ενός από τα πιο φονικά στην ιστορία. Περίπου 200.000 άνθρωποι θα εκτοπίζονταν εκεί. Πάνω από 120.000 θα πέθαιναν. Το ναζιστικό καθεστώς δεν αρκέστηκε στο να προκαλεί καθημερινά βία, πείνα και τρόμο στους κρατούμενους. Τους εκμεταλλευόταν μέχρι την τελευταία τους πνοή, βάζοντάς τους να εργαστούν στην τερατώδη πολεμική μηχανή του. Κάθε μέρα, στο λατομείο δίπλα στο στρατόπεδο, περίπου 4.000 άνδρες περπατούσαν τα 186 σκαλοπάτια της «Σκάλας του Θανάτου» και ανέβαζαν κομμάτια γρανίτη που ζύγιζαν πάνω από 50 κιλά. Το μοντέλο του Μαουτχάουζεν ενέπνευσε κι άλλους: στο γειτονικό στρατόπεδο του Γκούζεν, οι κρατούμενοι αναγκάζονταν να σκάβουν όχι λιγότερα από οκτώ χιλιόμετρα τούνελ για να φιλοξενήσουν μια ολόκληρη βιομηχανία. Κατασκεύαζαν εξαρτήματα μαχητικών αεροσκαφών και δοκίμαζαν τα τρομερά V2, τους πρώτους πυραύλους στην ιστορία.Τα κρυμμένα ίχνη του στρατοπέδου, μαζί με τα αρχεία που σώθηκαν από την καταστροφή από ηρωικούς κρατούμενους, αποκαλύπτουν τώρα τον εφιάλτη σε ένα σύστημα στρατοπέδων συγκέντρωσης που συνδύαζε τη βία και την καταναγκαστική εργασία. Χάρη στη συμβολή των καλύτερων εμπειρογνωμόνων και τις συγκλονιστικές μαρτυρίες, αυτό το ντοκιμαντέρ έρευνας μας οδηγεί βαθιά μέσα στην αδυσώπητη μηχανή θανάτου του «στρατοπέδου χωρίς επιστροφή».

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
17:00 | ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΓΙΑΝΙΝΑ (Α΄ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ)
[JANINA’S NOTEBOOK]
Ωριαίο ντοκιμαντέρ
Σκηνοθεσία: Isabelle Vayron de La Moureyre

Η Γιανίνα Χέσελες ήταν μόλις δώδεκα ετών το 1943, όταν έφυγε από το στρατόπεδο Γιανόφσκα, ένα πολωνικό στρατόπεδο θανάτου. Τις εβδομάδες μετά την απόδρασή της, περιέγραψε την εμπειρία της σε σημειωματάρια. Παραμένει μια από τις σπάνιες μαρτυρίες που έγραψε ένα παιδί κατά τη διάρκεια της Σοά. Τα σημειωματάρια ανακαλύφθηκαν στην Ουκρανία το 2011. Για τη συγγραφέα, την οικογένειά της και αρκετούς ιστορικούς, αυτό σήμανε την αρχή μιας εκδοτικής περιπέτειας. Επίσης, ήταν και μια ευκαιρία για τη Γιανίνα, η οποία ζει στο Ισραήλ, να αναδείξει τον αγώνα για την ειρήνη που διεξάγει εδώ και σαράντα χρόνια.

19:00 | ΟΙ ΜΝΗΜΕΣ ΠΕΤΡΩΣΑΝ ΜΕΣΑ ΤΗΣ… – ΠΡΕΜΙΕΡΑ – Α’ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Σειρά 4 ντοκιμαντέρ, παραγωγής ΕΡΤ3, 2021.
Η νέα σειρά ντοκιμαντέρ παραγωγής ΕΡΤ3, καταγράφει τις μνήμες καθημερινών γυναικών που έζησαν μια κατεχόμενη ζωή και επέζησαν της φρίκης του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.
Πάνω από 70 γυναίκες, από όλη την Ελλάδα, αφηγούνται πώς αναγκάστηκαν, σε μια τρυφερή ηλικία, να ωριμάσουν βίαια μέσα σε ένα βράδυ και να αντιμετωπίσουν τον πόλεμο, την πείνα, την κατοχή, την αντίσταση και την απελευθέρωση, με γενναιότητα, ψυχραιμία και ευστροφία. Άλλες δυναμικά, άλλες συνεσταλμένα, άλλες ακόμη φορτισμένες συναισθηματικά, οι γυναίκες αυτές θυμούνται πώς ο φόβος τους μετατράπηκε σε δύναμη και το παιχνίδι των ανέμελων παιδικών χρόνων έγινε ανάληψη καθήκοντος και ρόλος ενηλίκων. Οι μαρτυρίες τους αποτελούν μικρές ψηφίδες που συνθέτουν το παλίμψηστο της μικροιστορίας της Ελλάδας. Μιας ιστορίας βιωμένης μέσα από πολλαπλές ζωές..
Οι μνήμες τους είναι πολύτιμες όχι μόνο γιατί είναι οι τελευταίες επιζήσασες μιας μαρτυρικής ιστορικής περιόδου, αλλά γιατί συνδιαμόρφωσαν, με λειψά συναισθήματα κι έναν λεηλατημένο ψυχικά κόσμο, μια νέα ζωή.
Το ντοκιμαντέρ αποτελείται από 4 αυτοτελή επεισόδια και εκτός απο προσωπικές αφηγήσεις αξιοποιεί ανέκδοτες φωτογραφίες, video, έγγραφα μαρτυρίες και ακαδημαϊκές αναλύσεις.

Σκηνοθεσία-έρευνα: Τάνια Χατζηγεωργίου
Έρευνα-σενάριο: Ηλιάννα Σκουλή
Μουσική: Γιώργος Καζαντζής και στο τέταρτο επεισόδιο Διονύσης Τσακνής.
Μοντάζ: Ελένη Χρυσομάλλη
Διεύθυνση φωτογραφίας: Αριστοτέλης Μεταξάς, Νίκος Σταυρόπουλος, Ευθύμης Σημαδόπουλος.

20:00 | ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ (Α΄ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ)[SWITZERLAND-HITLER’S BANKERS]
Ωριαίο ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2016.
Σκηνοθεσία: Olivier Lamour

Ερευνώντας τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, από οικονομική άποψη, καθίσταται σαφές ότι το Γ' Ράιχ ήταν ένας γίγαντας με αδύναμα σημεία. Μια σειρά από αποκαλύψεις άνευ προηγουμένου, εξηγούν πώς το Γ' Ράιχ μπόρεσε να χρηματοδοτήσει τις τεράστιες πολεμικές δαπάνες του. Ο πόλεμος ίσως να τελείωνε το 1943, αν η Ελβετία δεν ανακύκλωνε τον χρυσό που άρπαζαν οι Ναζί στην Ευρώπη και κυρίως στην Γαλλία.

21:00 | Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (Α' ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ)
[BATTLE OF CRETE]
Σειρά ιστορικών ντοκιμαντέρ, 3 ωριαίων επεισοδίων
Σκηνοθεσία: Ian Cross

Η σειρά ντοκιμαντέρ, χωρισμένη σε τρία μέρη, αφηγείται την ιστορία της περίφημης μάχης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, και της επακόλουθης τετραετούς γερμανικής κατοχής της Κρήτης.
Με τη βοήθεια οπτικού υλικού της εποχής, απεικονίσεων μέσω υπολογιστή, τοποθετήσεων από ειδικούς και μαρτυρίες επιζώντων, επισκεπτόμαστε την Κρήτη για να ξαναζήσουμε την ιστορία της μοναδικής, αιματηρής εκείνης μάχης και τις συνέπειές της.