Με δυο λέξεις… Σαίξπηρ

Ο ΑΜΛΕΤ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΨΥΧΡΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Λώρενς Ολίβιε ή Ινοκέντι Σμοκτουνόφσκι; Ιδού μια ακόμα αντιπαλότητα στο ρόλο του σαιξπηρικού Άμλετ που γέννησε η εποχή του ψυχρού πολέμου. Και μπορεί ο Βρετανός να θεωρείται κορυφαίος Άμλετ όλων των εποχών αλλά κι ο Ρώσος δεν πάει πίσω. Η σοβιετική υπερπαραγωγή σε σκηνοθεσία Γκριγκόρι Κόζιντσεφ, μετάφραση Μπορίς Παστερνάκ και μουσική Ντμίτρι Σοστακόβιτς προσέδωσε γόητρο στη Σοβιετική Ένωση ανάλογο με διαστημικό ταξίδι. Προβλήθηκε το 1964 και αποτέλεσε την συνεισφορά της στον εορτασμό των τετρακοσίων χρόνων από τη γέννηση του Σαίξπηρ. Σε αυτή την ταινία ομολογουμένως ο Σμοκτουνόφσκι δίνει τα ρέστα του αμφισβητώντας σοβαρά την πρωτοκαθεδρία του σερ Λώρενς…

Η ΔΩΔΕΚΑΤΗ ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Δεν μπορώ να φανταστώ τον κόσμο μας χωρίς τον Σαίξπηρ, δεν μπορώ να φανταστώ τον ίδιο τον Θεό να μην παρακολουθεί τις Σαιξπηρικές παραστάσεις, να μην ξεκαρδίζεται και να μην συγκινείται από το Σαιξπηρικό δράμα. Δωδεκάτη νύχτα: ο θρίαμβος του κωμικού στοιχείου που δεν ξεπέφτει στο γελοίο• οι μεταμφιέσεις και τα δίπολα αρσενικού και θηλυκού• ο ορισμός της φάρσας και του ξεφαντώματος• η επιβεβλημένη παρουσία του «τρελού».

Καμία άλλη εποχή δεν κατάφερε να έχει τον δικό της Σαίξπηρ. Ακόμα και ο εικοστός αιώνας, με τους περισπούδαστους του πνεύματος, θα έπρεπε να συγκεντρώσει τις δημιουργικές δυνάμεις ενός Μπέκετ κι ενός Ιονέσκο, και πάλι δεν θα έφτανε. Το παράξενο είναι πως καθετί νεωτερικό ή ροκ, το είχε ήδη κάνει μανιέρα του ο Σαίξπηρ πολύ πριν το αποθεώσουμε εμείς στη σύγχρονη εποχή. Τα έργα του θα παίζονται και θα ξαναπαίζονται για χιλιάδες χρόνια χωρίς να εξαντλούνται από τα ευρήματα σκηνοθεσίας και υποκριτικής. Και μια που αφορμή μας είναι η «Δωδεκάτη νύχτα», μήπως τελικά ο Σαίξπηρ είναι μια από τις άπειρες μεταμορφώσεις του ίδιου του Θεού;