Νέος φωτισμός και διαδρομές στην Αρχαία Μεσσήνη
Με νέο φωτισμό και οργανωμένες διαδρομές περιπάτου που θα αναβιώσουν το ιπποδάμειο πολεοδομικό σύστημα, η Αρχαία Μεσσήνη μπαίνει στην τελική φάση της ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου.
Η αναβίωση του ιπποδάμειου ρυμοτομικού συστήματος και η σύνδεση των ιστορικών περιόδων (ελληνιστική - ρωμαϊκή - βυζαντινή) είναι στο σκεπτικό των νέων χαράξεων.
Με νέο φωτισμό και οργανωμένες διαδρομές περιπάτου που θα αναβιώσουν το ιπποδάμειο πολεοδομικό σύστημα, η Αρχαία Μεσσήνη μπαίνει στην τελική φάση της ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου.
Η αρχαία πόλη που ιδρύθηκε το 369 π.Χ. και παρέμεινε σημαντικό πολιτισμικό κέντρο της Μεσσηνίας μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια, προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες καθώς ανασκάπτεται συστηματικά από το 1829. Σύμφωνα με την πρόταση της Εταιρείας Μεσσηνιακών Σπουδών που θα τεθεί σήμερα υπ’ όψιν του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, ο αρχαιολογικός χώρος θα διαμορφωθεί κατάλληλα ώστε να αποκτήσει έναν συνεκτικό δημόσιο χώρο που θα συνδέει τις εποχές και τις διαφορετικές λειτουργίες των μνημείων, ενώ προβλέπει και εγκαταστάσεις πυροπροστασίας και διαχείρισης ομβρίων υδάτων. Μία από τις σημαντικότερες ελλείψεις του αρχαιολογικού χώρου, όπως μας επισημαίνει ο αρχαιολόγος και επικεφαλής του αναστηλωτικού έργου της Αρχαίας Μεσσήνης, Πέτρος Θέμελης, είναι ο φωτισμός που εξυπηρετεί όχι μόνο αισθητικούς σκοπούς αλλά και καθαρά λειτουργικούς, καθώς οι δραστηριότητες του χώρου συνεχίζονται και τις βραδινές ώρες (θέατρο, εκθέσεις, εκδηλώσεις). Η ομάδα μελέτης, που αποτελείται από επιστήμονες της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, προτείνει τον σχεδιασμό φωτισμού πορείας των χώρων με νυχτερινή λειτουργία και σημειακό φωτισμό ανάδειξης των μνημείων. Οι μελετητές προτείνουν χαμηλούς στύλους φωτός ή φωτιστικά εδάφους με αντίστοιχη πύκνωση και αραίωση ανάλογα με τις διαδρομές όπου θα τοποθετηθούν και φωτιστικά με υψηλούς ιστούς για τον λειτουργικό φωτισμό του Θεάτρου, του Σταδίου και του Ωδείου.
Διαδρομές
Ο αρχαιολογικός χώρος θα διαμορφωθεί με τρόπο που θα συνδέει τις εποχές και τις διαφορετικές λειτουργίες των μνημείων.
Η είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο γίνεται κοντά από τον οικισμό Μαυρομάτι, από το υψηλότερο επίπεδο της περιοχής. Στο σχέδιο προτείνεται η αναδιοργάνωση του χώρου με τον επανασχεδιασμό της πύλης εισόδου, του εκδοτηρίου εισιτηρίων και του αναψυκτηρίου και η δημιουργία μιας δεύτερης εισόδου – εξόδου στο χαμηλότερο σημείο του χώρου, από την πλευρά του σταδίου. Η δεύτερη είσοδος προτείνεται να συνδυαστεί με τη δημιουργία ενός μουσείου.
Για την κίνηση μέσα στον χώρο οι μελετητές προτείνουν αρχικά την ανάδειξη της υφιστάμενης μεσαιωνικής διαδρομής στην κύρια είσοδο και την κατασκευή μιας ξύλινης πλατφόρμας που θα «αγκαλιάζει» περιμετρικά το θέατρο και θα οδηγεί στις κύριες διαδρομές. Το σκεπτικό των νέων χαράξεων είναι να αναβιώσουν το ιπποδάμειο σχέδιο, να αναδείξουν τα ελληνιστικά μνημεία και να οδηγήσουν τον επισκέπτη στα ρωμαϊκά και βυζαντινά ερείπια. Όπως σημειώνει ο κ. Θέμελης, οι νέες διαδρομές υποδεικνύουν τους κεντρικούς άξονες της αρχαίας πόλης. Ο οριζόντιος άξονας υπενθυμίζει το σχήμα της βασικής πλατείας της αγοράς, ενώ ο κάθετος τον άξονα που οδηγούσε στο πρόπυλο του σταδίου. Στο σχέδιο του χώρου θα αναδειχθεί και η παρουσία του υδάτινου στοιχείου που κατεβαίνει από το όρος Ιθώμη και αναβλύζει από τον τοίχο της βορινής στοάς.
Παράλληλα, ο χώρος θα αποκτήσει περισσότερες θέσεις ανάπαυσης και θέασης για τους επισκέπτες, σκίαστρα με ύφασμα και ελαφρές κατασκευής αποθήκευσης του εργοταξιακού υλικού από τις ανασκαφές.
Στην Αρχαία Μεσσήνη, ο Οργανισμός Ανάπτυξης και Διαχείρισης Πολιτιστικών Πόρων προωθεί προγράμματα ανάδειξης της τοπικής γαστρονομίας και την κατασκευή ενός πωλητηρίου με αναμνηστικά αντικείμενα εμπνευσμένα από τον αρχαιολογικό χώρο.