Εθνική Αστέγων... γεια σου!

Μία από τις πλέον σημαντικές προεκτάσεις του ποδοσφαίρου είναι ο κοινωνικός του χαρακτήρας, κάτι που δεν θα μπορούσε να προβληθεί και να αναδειχθεί περισσότερο από όσο το πετυχαίνει ο θεσμός της Εθνικής Αστέγων. Με σύνθημα το «Γκολ στη Φτώχεια», η Εθνική Αστέγων είναι μια κοινωνική πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2006, με στόχο την υποστήριξη ευπαθών ομάδων συμπολιτών μας, την ευαισθητοποίηση αλλά και την κινητοποίηση των πολιτών ενάντια σε κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού, αξιοποιώντας τον αθλητισμό και δη το άθλημα του ποδοσφαίρου.

Στο επίκεντρο αυτής της πρωτοβουλίας βρίσκονται άνθρωποι όλων των ηλικιών και των δύο φύλων, που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας: άστεγοι, άτομα που ήταν εξαρτημένα από ψυχοτρόπες ουσίες και πρόσφυγες. Μέσω του πρότζεκτ, άτομα που έχουν βρεθεί ή βρίσκονται ακόμα στο περιθώριο έχουν την ευκαιρία να μετάσχουν στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων που διεξάγεται κάθε χρόνο, με στόχο να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι και να κάνουν ουσιαστικά restart στις ζωές τους. Και φαίνεται πως το… πείραμα πετυχαίνει στον υπερθετικό, αφού παρότι η ελληνική ομάδα δεν έχει διακριθεί αμιγώς ποδοσφαιρικά στο Κύπελλο Αστέγων, εντούτοις είναι η μοναδική που έχει λάβει το βραβείο Fair Play έξι φορές!

Η Εθνική Αστέγων είναι το κεντρικό θέμα της φωτογραφικής έκθεσης του Γιάννη Ζινδριλή, που φιλοξενείται στο νεοσύστατο εστιατόριο της «Σχεδίας» στο κέντρο της Αθήνας. Το «ΦΩΣ» βρέθηκε στα εγκαίνια της έκθεσης του «Σχεδία Home» στην οδό Κολοκοτρώνη 56 και μίλησε με τον υπεύθυνο του πρότζεκτ της Εθνικής Αστέγων (και φυσικά του περιοδικού δρόμου «Σχεδία»), Χρήστο Αλεφάντη, ο οποίος μας μίλησε για την προσπάθεια του ίδιου και των συνεργατών του να δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη, βελτιώνοντας τόσο τους ίδιους ως άτομα όσο και την καθημερινότητά τους.

«Για εμάς πρώτα απ’ όλα σημασία έχει ο άνθρωπος και όχι ο ποδοσφαιριστής, το πρότζεκτ έχει πρωτίστως κοινωνικό χαρακτήρα, κάτι που μαρτυρά και το μότο μας: “Παίζουμε μπάλα για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι και όχι απαραίτητα καλύτεροι ποδοσφαιριστές”. Για μας το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι, όπως το είχαμε στο μυαλό μας όταν ήμασταν πιτσιρικάδες, και αυτό που κάνουμε με την Εθνική Αστέγων είναι ουσιαστικά ένα εργαλείο μέσω του οποίου μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι» μας είπε σχετικά ο Χρήστος, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε καλύτερα το -από κάθε άποψη αξιέπαινο- πρότζεκτ της Εθνικής Αστέγων.

«Το πιο σημαντικό, οι νίκες έξω από το γήπεδο»!

Ποια είναι, όμως, τα κριτήρια επιλογής των ανθρώπων που απαρτίζουν την Εθνική Αστέγων κάθε χρόνο και πώς λειτουργεί η όλη διαδικασία; Ο Χρήστος Αλεφάντης μάς εξηγεί: «Όταν διαλέγουμε μια ομάδα που θα πάει στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων, τα κριτήρια δεν είναι τόσο ποδοσφαιρικά, δεν επιλέγουμε απαραίτητα τον καλύτερο ποδοσφαιριστή. Αντίθετα, τους διαλέγουμε με βάση τα κοινωνικά κριτήρια, ανθρώπους που θα έρχονται τακτικά στις προπονήσεις και είναι συνεπείς.

Μέσω, λοιπόν, της συμμετοχής τους σε αυτό το κορυφαίο τουρνουά κοινωνικού ποδοσφαίρου, τους δίνουμε τη δυνατότητα να βελτιώσουν τους εαυτούς τους και τις ζωές τους, ώστε να κάνουν νίκες έξω από το γήπεδο, που είναι και το πιο σημαντικό. Πάντως δεν αδιαφορούμε και για το ποδοσφαιρικό ταλέντο, είμαστε σε επαφή με ανθρώπους του ποδοσφαίρου και όταν δούμε κάποιο παιδί που παίζει καλή μπάλα, θα τον καλέσουμε να έρθει να μας δει. Έχουν περάσει από την ομάδα παιδιά που έχουν παίξει και σε εθνικές κατηγορίες (Β’, Γ’ Εθνική κ.λπ.)».

Παρατηρώντας τις όμορφες φωτογραφικές στιγμές της έκθεσης στο «Σχεδία Home», είδαμε μεταξύ άλλων τις Εθνικές Αστέγων του 2016 στη Γλασκόβη και του 2018 στο Μεξικό, όπως και εικόνες από την περιοδεία σε προσφυγικά κέντρα την περίοδο 2016-2017:

«Στις φωτογραφίες βλέπουμε την Εθνική Αστέγων από το 2016, μια πολύ ιδιαίτερη και αγαπητή ομάδα. Η συγκεκριμένη ομάδα είναι εμβληματική θα έλεγα, γιατί σε αυτήν έπαιζαν άτομα όπως η κυρία Μάγδα που ήταν 62 χρόνων, η πορτιέρε μας η κυρία Στέλλα που ήταν 54 και η κυρία Έφη ετών 52. Γενικά η ελληνική ομάδα στο καθαρά παικτικό κομμάτι το παλεύει μεν, αλλά τους κάνει όλους… χαρούμενους!
Όμως είμαστε η μόνη ομάδα που έχει κερδίσει έξι φορές το βραβείο fair play, που είναι το πιο σημαντικό σε αυτόν τον θεσμό. Το κριτήριο για το συγκεκριμένο βραβείο είναι η συμπεριφορά των παικτών, τόσο μέσα όσο και έξω από το γήπεδο. Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για μια κοινωνική γιορτή με πολλές δραστηριότητες πέρα από αυτό καθαυτό το παιχνίδι, συνεπώς όλα έχουν σημασία».

Και συνέχισε ο Χρήστος: «Βλέπουμε επίσης την ομάδα του ’18 στο Μεξικό, όπου συμμετείχαν αγόρια και κορίτσια όλων των ηλικιών. Έχουμε παιδιά από απεξάρτηση, από ορφανοτροφεία, μπορεί επίσης να είναι προσφυγόπουλα ή να προέρχονται από άλλες δομές κοινωνικής αλληλλεγγύης. Κάθε χρόνο η εθνική ομάδα είναι διαφορετική και αυτός είναι ένας από τους βασικούς κανόνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου Αστέγων, ότι ένας παίκτης δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής πάνω από μία φορά!

Διότι το ζήτημα δεν είναι να “χτίσουμε”μια ομάδα με επαγγελματίες ή καλούς ποδοσφαιριστές, αλλά να δώσουμε τη δυνατότητα σε όσους περισσότερους ανθρώπους γίνεται να βιώσουν αυτήν την εμπειρία, ώστε να τους βοηθήσουμε στη ζωή τους. Σε μια άλλη φωτογραφία βλέπουμε ένα μικρό γηπεδάκι που είναι προδιαγραφών Παγκοσμίου Κυπέλλου Αστέγων την περίοδο 2016-2017, με το οποίο κάναμε τουρ σε προσφυγικά κέντρα. Ουσιαστικά οι δικοί μας φτωχοί έδωσαν χαρά σε ακόμα πιο φτωχούς ανθρώπους, ήταν κάτι συγκλονιστικό».

Η «ταυτότητα» της έκθεσης

Η φωτογραφική σειρά της Εθνικής Αστέγων («Greek Homeless National Team») παρακολουθεί τις αποστολές σε ένα είδος… backstage, ουσιαστικά πριν και μετά το ποδοσφαιρικό γεγονός. Εστιάζει κυρίως στο στήσιμο των προσωρινών γηπέδων και το παρασκήνιο γύρω από αυτό, όπως επίσης και στη δραστηριότητα που ακολουθεί το τέλος των αγώνων.

Οι φωτογραφίες της έκθεσης τραβήχτηκαν στο διάστημα 2016-2018, κατά τη διάρκεια των αποστολών σε τρία Παγκόσμια Κύπελλα και συγκεκριμένα σε Γλασκόβη (2016), Όσλο (2017) και στην Πόλη του Μεξικού (2018), καθώς και στο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Κοινωνικού Ποδοσφαίρου το καλοκαίρι του 2018 στο Γκρατς της Αυστρίας. Επίσης, κατά την περιοδεία της Εθνικής Αστέγων σε προσφυγικούς καταυλισμούς την περίοδο 2016-2017.

Το μότο της καμπάνιας είναι: «Παίζουμε μπάλα για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι και όχι απαραίτητα καλύτεροι ποδοσφαιριστές».

Ο φωτογράφος της έκθεσης είναι ο 38χρονος Γιάννης Ζινδρηλής από τα Γιάννινα. Η συγκεκριμένη σειρά φωτογραφιών εκτέθηκε στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης το 2019. Ένα τμήμα της φωτογραφικής σειράς της Εθνικής Αστέγων εκτέθηκε στο Μουσείο Μπενάκη τον Μάιο του 2018, κατά την Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων

Η ελληνική εθνική ομάδα μετέχει κάθε χρόνο στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων, μια διοργάνωση στην οποία παίρνουν μέρος ετησίως 500 αθλητές από πολλά κράτη ανά τον κόσμο. Πρόκειται για έναν κορυφαίο ποδοσφαιρικό αλλά πρωτίστως κοινωνικό θεσμό, που καθιερώθηκε µε πρωτοβουλία του Διεθνούς Δικτύου Εφηµερίδων Δρόµου (International Network of Street Papers) και έχει μεταξύ άλλων την υποστήριξη της ΟΥΕΦΑ και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). «Γκολ στη Φτώχεια» είναι και το σύνθημα της επίσημης διοργάνωσης («Kick Out Poverty»).

• Δικαίωµα συµµετοχής στο Παγκόσµιο Κύπελλο Αστέγων έχουν τα άτοµα, άνδρες ή γυναίκες, τα οποία είναι τουλάχιστον 16 χρόνων ή συµπληρώνουν το 16ο έτος της ηλικίας τους τη χρονιά που προηγείται κάθε διοργάνωσης και πληρούν µία τουλάχιστον από τις εξής προϋποθέσεις:
• Είναι άστεγοι ή υπήρξαν άστεγοι για κάποιο χρονικό διάστηµα µεταξύ δύο διοργανώσεων.
• Το εισόδηµά τους προέρχεται από την πώληση εντύπων δρόµου, όπως είναι το μοναδικό περιοδικό δρόμου «Σχεδία» στην Ελλάδα.
• Είναι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες ή πρόσφυγες των οποίων η απόφαση για τη χορήγηση ασύλου εκκρεμεί.
• Είναι ενταγµένοι σε πρόγραµµα απεξάρτησης από ψυχοτρόπες ουσίες ή το αλκοόλ και υπήρξαν άστεγοι για κάποιο χρονικό διάστηµα τα τελευταία δύο χρόνια που προηγούνται κάθε διοργάνωσης.

Η Εθνική Αστέγων συμμετείχε για πρώτη φορά στο 5ο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων, το οποίο πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2007 στην Κοπεγχάγη, κατακτώντας μάλιστα το Κύπελλο Fair Play. Ακολούθησαν οι συμμετοχές της ελληνικής ποδοσφαιρικής ομάδας Αστέγων στα Παγκόσμια Κύπελλα της Μελβούρνης (2008), του Μιλάνου (2009), του Ρίο ντε Τζανέιρο (2010), του Παρισιού (2011), της Πόλης του Μεξικού (2012), του Πόζναν (2013), του Σαντιάγκο (2014), του Άμστερνταμ (2015), της Γλασκόβης (2016), του Όσλο (2017), ξανά της Πόλης του Μεξικού (2018) και του Κάρντιφ (2019).

Πέρα από τα πολλά βραβεία Fair Play, η Εθνική Αστέγων συμπεριλήφθηκε στα τρία κορυφαία κοινωνικά project του πλανήτη για το 2014 στον ετήσιο διαγωνισμό της ΦΙΦΑ «The Power of Football» («Η Δύναμη του Ποδοσφαίρου), για τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιεί το άθλημα του ποδοσφαίρου στην προσπάθεια για μια καλύτερη κοινωνία. Παράλληλα, χαρακτηρίστηκε «Σύμβολο Ελπίδας» («Symbol of Hope») σε ντοκιμαντέρ που της αφιέρωσε η ΦΙΦΑ. Το πρότζεκτ της Εθνικής Αστέγων προσφέρει θαυμαστό κοινωνικό έργο, το οποίο δεν μπορούν να ανταγωνιστούν ούτε τα πιο οργανωμένα επαγγελματικά κλαμπ!

Ωστόσο, η σημασία των ομάδων Αστέγων και του Παγκοσμίου Κυπέλλου ξεπερνά τις ανάγκες των παικτών. Πέρα από το να ενθαρρύνει ανθρώπους να αλλάξουν ζωή, η ετήσια διοργάνωση στοχεύει στην κατάρριψη των στερεότυπων που επικρατούν γύρω από την αστεγία. Έρευνα σε όσους παρακολούθησαν το Κύπελλο του 2016 έδειξε ότι το 83% των θεατών απέκτησε μια πιο θετική στάση απέναντι στους άστεγους, το 86% συνειδητοποίησε περισσότερο το τι συμβαίνει με το θέμα της έλλειψης στέγης και το 96% συμφώνησε ότι το ποδόσφαιρο είναι ένας καλός τρόπος να έρθουμε κοντά.

Σε ό,τι αφορά τους παίκτες, τα αποτελέσματα κοινωνικής έρευνας για τη μετέπειτα πορεία των συμμετεχόντων έδειξαν ότι:

• Το 94% δήλωσε πως η συµµετοχή του αποτέλεσε σοβαρό κίνητρο για ένα νέο ξεκίνηµα στη ζωή
• Το 83% βελτίωσε τις κοινωνικές του σχέσεις με οικογένεια, φίλους και όχι μόνο
• Το 77% δήλωσε ότι η ζωή του άλλαξε σημαντικά προς το καλύτερο
• Το 71% συνεχίζει να παίζει ποδόσφαιρο
• Το 44% βελτίωσε τις συνθήκες διαβίωσής του (improved housing)
• Το 39% επέλεξε να (επαν)ενταχθεί στο εκπαιδευτικό σύστηµα
• Το 35% βρήκε µόνιµη θέση εργασίας
• Το 25% ολοκλήρωσε προγράµµατα απεξάρτησης από ψυχοτρόπες ουσίες

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Εθνική Αστέγων, το περιοδικό «Σχεδία» και κρατήσεις θέσεων στο εστιατόριο «Σχεδία home», μπορείτε να επικοινωνήσετε στο τηλέφωνο 213 0231220, στο e-mail info@shedia.gr, όπως επίσης και στις ιστοσελίδες www.shediart.gr, www.shedia.gr.