Συμφωνική ορχήστρα - Ένας στρατός που βαδίζει για πόλεμο

Η συμφωνική ορχήστρα είναι ένας μικρός στρατός που βαδίζει για τον πόλεμο. Αν το σκεφτεί κάποιος έτσι αντιλαμβάνεται πλήρως τις συνθήκες πειθαρχίας και ιεραρχίας που επικρατούν στο σχεδιασμό και στη λειτουργία της.

Η συγκρότηση μιας ορχήστρας σε σώμα στρατού δεν θα περνούσε καν από το μυαλό μας, αν δεν είχαν ήδη προηγηθεί τα μεγάλα πειράματα του 20ου αιώνα με μουσικούς όπως ο Ιγκόρ Στραβίνσκι.

Ο Ρώσος πρωτομάστορας μας χάρισε την εμπειρία της Ιεροτελεστίας της Άνοιξης που απέκτησε στην Ιστορία της μουσικής το κοσμογονικό χαρακτήρα έκρηξης μιας ατομικής βόμβας. Ο Στραβίνσκι αποφάσισε να τερματίσει τη γλυκερή δικτατορία των εγχόρδων και τη σκληρή δουλεία των κρουστών, δίνοντας ταυτόχρονα τη δική του ερμηνεία στη θέση που πρέπει να κατέχουν τα πνευστά μέσα στην κλασική ορχήστρα. Ο αέναος πειραματιστής αντιμετώπιζε την συμφωνική ορχήστρα σαν σύνταγμα πεζικού μεταθέτοντας ρόλους που είχε παγιώσει η παράδοση της κλασικής μουσικής.

Ο Στραβίνσκι δεν δίστασε να ενστερνιστεί ανίερους αφορισμούς όπως αυτόν του Χίντεμιτ: «Θεώρησε το πιάνο σαν κρουστό και μεταχειρίσου το σαν τέτοιο». Ταυτόχρονα κατέλυσε σε μια νύχτα την πρωτοκαθεδρία που απολάμβαναν τα δοξάρια, δίνοντας προβάδισμα στους σιδεράδες των κρουστών, και στους εργάτες των χάλκινων πνευστών. Από τις καινοτομίες του αυτές άντλησε μια συναρπαστική βαρβαρότητα την οποία κανείς ως τότε δεν είχε διανοηθεί. Ούτως ή άλλως το οργανόγραμμα της συμφωνικής ορχήστρας και ο θεμιτός ανταγωνισμός των μουσικών οργάνων είναι η θεμελιώδης εμπειρία πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ο οικουμενικός μύθος της κλασικής μουσικής.