Κορονοϊός εναντίον Ερντογάν και υπέρ Ελλάδας. Το σχέδιο «Έβρος»

«Ουδέν κακόν αμιγές καλού», έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι. Σοφή η ρήση και επαληθεύεται καθημερινά. Μετά την παταγώδη αποτυχία του προέδρου Ερντογάν στην περιφέρεια του Ιντλίμπ της Συρίας, μία νέα αστοχία ήρθε να προστεθεί στο ενεργητικό του, κι αυτή την φορά δεν οφείλεται στο στρατιωτικό του επιτελείο, αλλά στους επικοινωνιακούς του συμβούλους.

Τι σχεδιάζει ο Σουλτάνος

Ένα δίκτυο συμβούλων επικοινωνίας, εργάζεται από καιρό για την Άγκυρα με μια μορφή έμμεσων καταχωρήσεων (αναλύσεων) στα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ, και φροντίζει να προβάλει τις απόψεις του Τούρκου προέδρου. Όπως είναι ευνόητο η απασχόληση αυτών των εταιρειών για λογαριασμό των τουρκικών συμφερόντων επιβάλλει την δαπάνη μεγάλων ποσών, ώστε να προβάλλονται οι απόψεις του Ερντογάν στην αμερικανική και διεθνή κοινή γνώμη. Οι έμμισθοι επικοινωνιολόγοι του Σουλτάνου προωθούν τα συμφέροντά του δημιουργώντας ένα προπέτασμα έγκυρων αναλύσεων και κριτικών παρουσιάσεων της τουρκικής πολιτικής.

Στο παιχνίδι και οι ανώνυμοι χρήστες του διαδικτύου- Η διαδικτυακή ταξιαρχία του Κόμματος

Κατά κανόνα όμως τις περισσότερες φορές, οι εταιρείες απλώς παράγουν μία άχρηστη "ενημέρωση", χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα. Σε παράλληλη τροχιά κινείται η αποκαλούμενη διαδικτυακή ταξιαρχία (AK Trolls) που σχηματίζεται το 2013 και συγκροτείται από ανώνυμους Τούρκους πολιτικούς σχολιαστές του διαδικτύου, στρατολογημένους από το AKP, το κόμμα του προέδρου Ερντογάν. Με στόχο την επικοινωνιακή υποστήριξη των απόψεων και των αποφάσεών του, η στρατολόγηση επικεντρώνεται σε άτομα ηλικίας 20 έως 25 ετών, με την νεολαία το κόμματος (AK Gençlik) να αναλαμβάνει την οργάνωση και την διαχείριση της αποκαλούμενης διαδικτυακής ταξιαρχίας.

Πολύ σύντομα ο αριθμός των στρατολογηθέντων και μισθοδοτούμενων για τις διαδικτυακές επιχειρήσεις από το AKP έφτασε τους 6.000 και εντάχθηκαν στο αποκαλούμενο Ψηφιακό Γραφείο Νέας Τουρκίας, που προωθεί τις επικοινωνιακές επιχειρήσεις και τις εκστρατείες παραπληροφόρησης, με ενορχηστρωμένες ενέργειες. Η ψηφιακή ταξιαρχία αξιοποιεί κυρίως μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το Twitter ή το Instagram, διασπείροντας ψευδείς ειδήσεις, πλαστογραφημένες φωτογραφίες και σκηνοθετημένα βίντεο, για προωθήσει τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις του AKP και του Ερντογάν.

Το Σχέδιο Έβρος

Η δράση των επικοινωνιολόγων και των AK Trolls είναι δυνατόν να εντοπίζεται και από τον πλέον αδαή, όταν αιφνιδιαστικά παρατηρεί την εκθετική αύξηση της έντασής της με καταιγισμό ειδήσεων, εικόνων και ψηφιακών μαγνητοσκοπήσεων στα ΜΜΕ και στο διαδίκτυο, όπως στην περίπτωση της δολοφονίας Κασόγκι, στο ζήτημα της Λιβύης ή στην απόπειρα κατοχής της περιφέρειας του Ιντλίμπ στην Συρία που αποτράπηκε από τους Ρώσους. Στις περιπτώσεις αυτές υιοθετείται η τεχνική της προβολής αλήθειας (Truth Projection), δηλαδή η μεγιστοποιημένη προβολή μίας πλευράς της πραγματικότητας και η περιθωριοποίηση όλων των υπολοίπων στοιχείων, που αξιοποιείται περίτεχνα για να δαιμονοποιήσει τον αντίπαλο (τους Σαουδάραβες, τον τρομοκράτη στρατηγό Χαφτάρ τον αιμοσταγή δικτάτορα Ασάντ και την ανθρωπιστική κρίση που έχει αδίστακτα προκαλέσει).

Στην πρόσφατη όμως περίπτωση της επίθεσης εναντίον της Ελλάδας με στόχο να ασκηθεί αφόρητη πίεση στην Ε.Ε. και να καμφθούν οι οποιεσδήποτε ενστάσεις της, οι Τούρκοι ειδικοί και οι επικοινωνιακοί τους σύμβουλοι πήγαν λίγο παραπέρα: Εφάρμοσαν τις αποκαλούμενες τεχνικές διαχείρισης αντιλήψεων (perceptions management techniques). Η τεχνική περιλαμβάνει τις ενέργειες για την διάχυση πλαστογραφημένων ειδήσεων ή αντιμετώπιση συγκεκριμένων πληροφοριών και στοιχείων για να επηρεάσει τα αισθήματα των ανθρώπων με τους οποίους διαπραγματεύονται, τα κίνητρά τους και την αντικειμενική λογική τους. Παράλληλα επιχειρεί να στρέψει συστήματα πληροφοριών και τα στελέχη τους σε κατευθύνσεις που επηρεάζουν τις επίσημες εκτιμήσεις τους, προκαλώντας στάσεις και επίσημες αντιδράσεις προς όφελός τους.

Το σχέδιο στην πράξη

Οι επικοινωνιακοί σύμβουλοι του Τούρκου προέδρου θεωρούσαν πως οι κινήσεις με επίκεντρο το βόρειο Αιγαίο δεν πρόκειται να αποδώσουν αφ' ης στιγμής οι Ευρωπαίοι έχουν αποκτήσει ανοσία με τις εικόνες των 30 ή 40 εξαθλιωμένων ανθρώπων που αποβιβάζονται σε κάποια ελληνική ακτή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους το κέντρο βάρους έπρεπε να μετατοπισθεί στα σύνορα του Έβρου, αφού προηγηθεί η συγκέντρωση με κάθε διαθέσιμο μέσο μεταφοράς μίας στρατιάς μεταναστών σε προεπιλεγμένα σημεία.

Με εφαλτήριο τις εικόνες των υποτιθέμενων απελπισμένων ομάδων που επιχειρούν να εμβολίσουν τους μεθοριακούς σταθμούς και τον Τούρκο πρόεδρο να επισημαίνει σε όλους τους τόνους πως είναι ελεύθεροι να μετακινηθούν προς την Ευρώπη, ενεργοποιήθηκαν οι επικοινωνιολόγοι του και οι AK Trolls. Όμως οι αντίπαλοί του στην ελληνική πλευρά δεν αιφνιδιάστηκαν και ο πολιορκητικός του κριός ουσιαστικά αχρηστεύτηκε.

Την ίδια στιγμή όμως τα διεθνή ΜΜΕ και το διαδίκτυο κατακλύστηκαν, όπως αναμενόταν με πλαστογραφημένα συμβάντα σκηνοθετημένες εικόνες και ψηφιακές μαγνητοσκοπήσεις σε μία προσπάθεια να προκαλέσουν την κοινή γνώμη να στραφεί κατά των αναίσθητων και απάνθρωπων Ελλήνων που «βασάνιζαν» βάναυσα δυστυχισμένους και εξαθλιωμένους ανθρώπους.

Προβλήματα και Αστοχία

Η εξέλιξη όμως απέδειξε πως ο επικοινωνιακός σχεδιασμός δεν συνεκτίμησε κάποιους αστάθμητους παράγοντες. Υπήρχε η βεβαιότητα πως η Ε.Ε. αντιμετωπίζει μία σειρά προβλημάτων από την προγενέστερη στάση της στο μεταναστευτικό, συν το γεγονός ότι οι μεγάλοι εταίροι, όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία, έχουν ζωτικά συμφέροντα στην Τουρκία. Όμως οι παράμετροι αυτοί περιθωριοποιήθηκαν και αναδύθηκε μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση: Σκληρή στάση στο μεταναστευτικό και στις απειλές του προέδρου Ερντογάν.

Παράλληλα υποτιμήθηκε ο κίνδυνος για το πολιτικό κατεστημένο της Ευρώπης από παρατάξεις πρακτικά ανύπαρκτες πριν από μία πενταετία με εξαίρεση ίσως το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο. Επιπλέον οι Ευρωπαίοι αντιλήφθηκαν επιτέλους πως έπρεπε να ισχυροποιήσουν την θέση τους ώστε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τον απροκάλυπτο τουρκικό εκβιασμό.

Εντέλει αναδύθηκε και μία άλλη ασύμμετρη απειλή που κονιορτοποίησε το σχέδιο του Σουλτάνου, αυτή της επιδημίας, η οποία επέτρεψε στην Ελλάδα να αποκλείσει για λόγους υγειονομικούς τα σύνορά της επί τουλάχιστον 12 εβδομάδες επικαλούμενη την προστασία του πληθυσμού της επικράτειας χωρίς να αντιμετωπίσει από κανέναν την οποιαδήποτε κριτική για τις αποφάσεις της.

Αυτή η προσωρινή πίστωση χρόνου προς όφελος των ελληνικών συμφερόντων δεν συνεπάγεται και ανακοπή της πίεσης, με συνέπεια να απαιτείται επαγρύπνηση, επιτήρηση και προπαρασκευή, λόγω του ότι η επόμενη κίνηση της Άγκυρας ίσως εκδηλωθεί με την μορφή θερμού επεισοδίου ή έστω απόπειρας δημιουργίας του.