Κορονοϊός και τηλεργασία - Μειονεκτήματα όταν δουλεύεις από το σπίτι (vid)

Η τηλεργασία μπαίνει για τα καλά στη ζωή μας λόγω του κορονοϊού όμως σε αντίθεση με ότι αρκετοί πιστεύουν δεν είναι κάτι απλό.

«Για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού, χρειάζεται σχεδιασμός, συνεχής επικαιροποίηση της νομοθεσίας και υλοποίηση πολιτικών, που θα συμβάλουν στην προσαρμογή των επιχειρήσεων και του ανθρώπινου δυναμικού στην νέα πραγματικότητα», αναφέρει ειδική ενημερωτική έκδοση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, με τίτλο: «Τηλεργασία: ευκαιρία για πιο παραγωγικές επιχειρήσεις και καλύτερη ζωή για τους εργαζόμενους».

Κορονοϊός: Νόσησες, θεραπεύτηκες και μετά; Γιατί οι επιστήμονες ζητούν κολύμπι

Σε ότι αφορά στην Ελλάδα, όπως αναφέρεται, το θεσμικό πλαίσιο, ακολουθεί εν πολλοίς τα Ευρωπαϊκά πρότυπα και είναι σε γενικές γραμμές ικανοποιητικό. Η Εθνική Γενική Συλλογή Σύμβαση Εργασίας 2006 - 2007 ενσωμάτωσε για πρώτη φορά την Ευρωπαϊκή Συμφωνία Πλαίσιο για την Τηλεργασία, η οποία έκτοτε αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της εκάστοτε ισχύουσας ΕΓΣΣΕ. Ωστόσο, υπάρχουν επιμέρους προβλήματα κατά την εφαρμογή της τηλεργασίας κυρίως λόγω της πολυπλοκότητας και ακαμψίας του ισχύοντος εργατικού και φορολογικού δικαίου. Για παράδειγμα, όπως σημειώνει ο ΣΕΒ, ενώ οι εργοδότες είναι υπεύθυνοι για την κάλυψη του κόστους που προκαλείται από την παροχή της τηλεργασίας και ειδικότερα των τηλεπικοινωνιών, οι αυστηροί περιορισμοί που διέπουν τις μη μισθολογικές παροχές, βάσει του Ν.4173/2012 δεν διευκολύνουν την επιχείρηση να καλύψει το κόστος, χωρίς να κληθεί ο εργαζόμενος να καταβάλει επιπλέον φόρο για πληρωμές που ουσιαστικά ανήκουν στις παραγωγικές δαπάνες της επιχείρησης και συνεπώς θα έπρεπε να μην καταλογίζονται ως μη μισθολογικές παροχές (για το υπερβάλλον των 300 ευρώ ετησίως ποσό). Αντίστοιχα, ενώ η μερική τηλεργασία δεν απαγορεύεται από το θεσμικό πλαίσιο, είναι δύσκολο να συνδυαστεί στην πράξη με κανονική εργασία σε ημερήσιο πρόγραμμα/βάση, καθώς υπάρχουν αντικρουόμενες ερμηνευτικές απόψεις κατά πόσο η επιχείρηση καλύπτεται σε περίπτωση ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές.

Μειονεκτήματα για τους εργοδότες

Tο κόστος εκκίβνησης και λειτουργίας των εφαρμογών της τηλεργασίας είναι χαρακτηριστικά υψηλό. Περιλαμβάνει την εκπαίδευση των εργαζομένων και των προϊσταμένων τους, την δημιουργία εταιρικής πολίτικης, την τεχνολογική υποδομή, την οργανωτική αναδιάρθρωση καθώς και την αξιολόγηση.

Ακόμα η εφαρμογή της τηλεργασίας είναι πιθανό να δημιουργήσει δυσκολίες στο συντονισμό και την επίβλεψη της εργασίας από τους προϊστάμενους, λόγω της διάσπασης του ενιαίου εργατικού χώρου που αποδυναμώνει τον άμεσο έλεγχο.

Επιπροσθέτως υπάρχει κίνδυνος διόρυξης των δεσμών των εργαζομένων με την επιχείρηση εξαιτίας της διασποράς του εργατικού δυναμικού, που έχει ως αποτέλεσμα να τίθενται εμπόδια στην ανάπτυξη εργασιακής κουλτούρας.

Όταν οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να απασχοληθούν σε ένα κοινό χώρο αναπτύσσουν εύκολα κοινωνικές σχέσεις και συνεπώς γίνονται κοινωνικά δραστήρια μέλη της κοινωνίας, οπότε δεν απομονώνονται στον εαυτό τους κάτι το οποίο είναι σύνηθες φαινόμενο για άτομα τα οποία εργάζονται από το σπίτι. Η απασχόληση των τηλεργαζόμενων παραμονεύει τον κίνδυνο διαφορετικής αντιμετώπισης και διεκπεραίωσης εργασιών της επιχείρησης εξαιτίας της μειωμένης επαφής με το εργασιακό περιβάλλον, με άμεση επίπτωση στην εικόνα της επιχείρησης όπως την αντιλαμβάνεται ο πελάτης.

Παράλληλα η επιχείρηση πρέπει να αντιμετωπίσει προβλήματα ασφάλειας των δεδομένων της. Το γεγονός ότι ο τηλεργαζόμενος δεν έχει άμεση τεχνική υποστήριξη επειδή βρίσκεται εκτός των εγκαταστάσεων της επιχείρησης επιφέρει τον κίνδυνο απώλειας κρίσιμων δεδομένων εξαιτίας τεχνικών και άλλων προβλημάτων, τα οποία πιθανώς να μην υπάρχουν σε αντίγραφα ασφάλειας (backup).

Ακόμα η επιχείρηση οφείλει να αντιμετωπίσει ζητήματα διαθεσιμότητας, εμπιστευτικότητας και ακμαιότητας των πληροφοριών αποτρέποντας την μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση και τροποποίηση των δεδομένων.

Τέλος μπορεί να υπάρξει πρόβλημα συνεργασίας και ομαδικού πνεύματος διότι στην περίπτωση που ο τηλεργαζόμενος καλείται να αντιμετωπίσει μέρος ενός έργου στο οποίο συμμετέχουν και συνεργάζονται και άλλοι τηλεργαζόμενοι υπάρχει κίνδυνος να λειτουργήσουν αποσπασματικά και είτε να επεκταθούν σε ζητήματα που έχουν αναλάβει οι συνάδελφοι τους είτε να μην καλύψουν όλες τις παραμέτρους του θέματος που τους έχει ανατεθεί..

Μειονεκτήματα για τους εργαζομένους

Όσον αφορά τους εργαζομένους εκτός από τα οφέλη που τους προσφέρει, εγκυμονεί και κινδύνους που σχετίζονται με τον αποκλεισμό ορισμένων τηλεργαζόμενων από την προστασία του εργατικού δικαίου με την σύναψη συμβάσεων ανεξάρτητης εργασίας που υποκρύπτουν όμως εξαρτημένη εργασία. Ταυτόχρονα υπάρχει κίνδυνος μειωμένης προστασίας των τηλεργαζόμενων καθώς παρατηρείται το φαινόμενο καταστρατήγησης ορισμένων ασφαλιστικών και εργασιακών δικαιωμάτων.

Ένα ακόμα μειονέκτημα για τον τηλεργαζόμενο είναι η απομάκρυνση του από την συνδικαλιστική δράση. Με την εισαγωγή της τηλεργασίας συντελείται η απομάκρυνση από τον συμβατικό εργασιακό χώρο και από τις συλλογικές διεργασίες που συντελούνται σε αυτόν, γεγονός που μπορεί να επιφέρει αποσάθρωση των στοιχείων της συλλογικής επαγγελματικής δράσης, με αποτέλεσμα την άμβλυνση της συνδικαλιστικής δραστηριότητας, της συλλογικής διαπραγμάτευσης και του δικαιώματος απεργίας.

Επιπρόσθετα η τηλεργασία δεν διαχωρίζει διακριτά την επαγγελματική με την ιδιωτική ζωή με αποτέλεσμα να δημιουργεί σύγχυση στον εργαζόμενο. Η τηλεργασία προσφέρει μεν στους εργαζόμενους ευελιξία στην διαχείριση του χρόνου εργασίας, παραμονεύει όμως ο κίνδυνος να μην είναι ορατά τα όρια ανάμεσα στον ελεύθερο χρόνο και την ώρα της δουλειάς.

Η ευρεία δυνατότητα τηλεργασίας ενέχει τον κίνδυνο μείωσης του χρόνου αμειβόμενης εργασίας και διεύρυνσης του χρόνου δέσμευσης του εργαζομένου, αφού είναι δυνατόν ο εργαζόμενος να καθίσταται δέσμιος στην υπηρεσία του εργοδότη σε διαρκή βάση, δεδομένης της δυνατότητας παροχής εργασίας μερών του οκταώρου και σε μη εργάσιμες ημέρες. Ακόμα μπορεί να παραβιαστούν και άλλα δικαιώματα των εργαζομένων όπως άδειες ασθένειας, κύησης, άδειας διακοπών, αργίες.

Τέλος οι τηλεργαζόμενοι αντιμετωπίζουν προβλήματα στην κατάρτιση αλλά και την επαγγελματική τους εξέλιξη.