Το μήνυμα Ζελένσκι από τη Χερσώνα: «Θα διώξουμε τη Ρωσία από την Ουκρανία»

Σύμφωνα με ανάλυση του BBC, η απώλεια της Χερσώνας συνιστά μία σημαντική ήττα για τη Ρωσία – αν και η Μόσχα επιμένει ότι παραμένει ρωσικό έδαφος. Ήταν άλλωστε η μόνη περιφερειακή πρωτεύουσα που καταλήφθηκε μετά την 24η Φεβρουαρίου – τον περασμένο Μάρτιο, λίγες εβδομάδες μετά την έναρξη της εισβολής.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε δηλώσει ότι η προσάρτηση των περιοχών Λουγκάνσκ, Ντόνετσκ, Ζαπορίζια και της Χερσώνας είναι «αδιαπραγμάτευτη».

Τις τελευταίες εβδομάδες η Ουκρανία κατέγραψε εδαφικά κέρδη στο νότιο τμήμα της χώρας, προχωρώντας προς τη Χερσώνα και ασκώντας αυξανόμενη πίεση στις ρωσικές δυνάμεις. Την περασμένη εβδομάδα, οι Ρώσοι αποσύρθηκαν και την Παρασκευή τα ουκρανικά στρατεύματα εισήλθαν στην πόλη. Κάτοικοι υποδέχθηκαν με πανηγυρισμούς τον ουκρανικό στρατό.

Σε μία κίνηση υψηλού συμβολισμού, ο Ζελένσκι επισκέφθηκε τη Χερσώνα το πρωί της Δευτέρας. Μαζί με άλλους έψαλλε τον εθνικό ύμνο της Ουκρανίας, καθώς η σημαία της χώρας υψώθηκε στο κεντρικό διοικητικό κτίριο. Ευχαρίστησε το ΝΑΤΟ κι όλους τους άλλους συμμάχους για την υποστήριξή τους, προσθέτοντας ότι τα πυραυλικά συστήματα Himars από τις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν κάνει τη μεγάλη διαφορά.

Ο Ουκρανός πρόεδρος δεσμεύθηκε να συνεχιστεί η προσπάθεια έως ότου το Κίεβο ανακτήσει τον έλεγχο όλων των κατεχόμενων εδαφών.

Η επίσκεψη Ζελένσκι πραγματοποιήθηκε την ώρα που οι επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ και της Ρωσίας συναντώνται στην Τουρκία – η πρώτη κατ’ ιδίαν συνάντηση στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο μετά από τη ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο.

Η Ουάσιγκτον διαμήνυσε ότι το Κίεβο είχε πρότερη γνώση για τη συνάντηση, η οποία έχει στο επίκεντρό της την αποτροπή μιας ακούσιας κλιμάκωσης – στην ατζέντα δεν υπήρχε συζήτηση για διαπραγμάτευση αναφορικά με τον πόλεμο.

«Δεν μπορούν να σκοτώσουν την Ουκρανία»

Ο Ζελένσκι, φορώντας ένα απλό γκρι χειμωνιάτικο μπουφάν, έσφιξε τα χέρια με στρατιώτες και έγνεψε στους πολίτες που κοιτούσαν έξω από τα γύρω διαμερίσματα καθώς τον συνόδευαν ένοπλοι σωματοφύλακες στους δρόμους της Χερσώνας, μόλις τρεις ημέρες αφότου τα ουκρανικά στρατεύματα επανέκτησαν την πόλη.

Σε συγκέντρωση στρατιωτών, είπε ότι «αποδείξαμε ότι είναι αδύνατο να σκοτώσουν την Ουκρανία» – στη συνέχεια τήρησε ενός λεπτού σιγή για τους στρατιώτες που έχουν χάσει τη ζωή τους.

Το Reuters, στην ανάλυση του, σημειώνει ότι ουδείς υψηλόβαθμος Ρώσος αξιωματούχος επισκέφθηκε τη Χερσώνα στη διάρκεια αυτής της οκτάμηνης κατοχής, μολονότι ο Πούτιν -πριν από 6 εβδομάδες- είχε αποκαλέσει την πόλη «αιώνια ρωσική».

Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο Ζελένσκι είπε ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη για ειρήνη, αλλά μόνο με τους όρους της, δηλαδή την αποκατάσταση όλων των κατεχόμενων εδαφών: «Βλέπετε τον ισχυρό στρατό μας. Βήμα προς βήμα φτάνουμε σε όλες τις προσωρινά κατεχόμενες περιοχές στη χώρα μας».

Λίγα λεπτά πριν φτάσει, ακούγονταν βομβαρδισμοί σε κοντινό σημείο και αφού τελείωσε την ομιλία του, αρκετές ακόμη εκρήξεις πυροβολικού αντήχησαν πάνω από την πόλη.

Νωρίτερα, ο Ζελένσκι είπε ότι η Ουκρανία έχει ήδη συγκεντρώσει στοιχεία για τουλάχιστον 400 εγκλήματα πολέμου που διέπραξαν ρωσικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια της κατοχής της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων δολοφονιών και απαγωγών. Άφησαν πίσω κατεστραμμένες υποδομές και νάρκες, όταν αποσύρθηκαν πέρα από τον ποταμό Δνείπερο.

«Βρέθηκαν πτώματα αμάχων και στρατιωτών», είπε και πρόσθεσε: «Ο ρωσικός στρατός άφησε πίσω του την ίδια αγριότητα όπως και σε άλλες περιοχές της χώρας».

Απαγωγές και δολοφονίες

Η Ρωσία αρνείται ότι τα στρατεύματά της έβαλαν στο στόχαστό τους αμάχους ή έχουν διαπράξει φρικαλεότητες σε κατεχόμενες περιοχές. Μαζικοί τάφοι, ωστόσο, έχουν βρεθεί σε πολλές περιοχές της Ουκρανίας που προηγουμένως βρίσκονταν υπό κατοχή από τα ρωσικά στρατεύματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εντοπίστηκαν πτώματα αμάχων με σημάδια βασανιστηρίων.

Μιλώντας στο Reuters, κάτοικοι από την ευρύτερη περιοχή της Χερσώνας περιέγραψαν δολοφονίες και απαγωγές από το ρωσικό στρατό. Οι Ρώσοι στρατιώτες «σε πλησίαζαν στο δρόμο και σε ρωτούσαν αν είσαι Ουκρανός ή Ρώσος. Αν έλεγες Ουκρανός, σε έπαιρναν», είπε η 43χρονη σχεδιάστρια ρούχων, Ναταλία Παπερνάγια.

Οι Ρώσοι, πρόσθεσε, είχαν συλλάβει μία φίλη της επειδή φωτογράφιζε το σπίτι ενός γείτονα για να καθησυχάσουν τους ιδιοκτήτες ότι δεν είχε διαλυθεί μετά από έκρηξη οβίδας. Οι στρατιώτες είχαν κλείσει με πανιά τα μάτια της φίλης της, την αιχμαλώτισαν μέσα σε ένα κελάρι και ζητούσαν επίμονα να μάθουν για ποιον έβγαζε φωτογραφίες.

Η συγκεκριμένη γυναίκα τελικά δεν έπαθε τίποτα, αλλά άκουσε άλλους κρατούμενους να ουρλιάζουν ή να φωνάζουν υπό πίεση επαίνους για τον Πούτιν. «Υπήρχαν πολλοί άνθρωποι εκεί μέσα, γυναίκες και άνδρες», είπε.

Η 36χρονη Γιάνα Σαποσνίκοβα είπε ότι μια φίλη της είχε απαχθεί και ανακριθεί. Η ίδια είχε θάψει τη σημαία της Ουκρανίας. «Αν κάποιος φορούσε οτιδήποτε σε κίτρινο και μπλε, υπήρχε ο κίνδυνος να δεχθεί πυρά ή να βασανιστεί σε ένα κελάρι», τόνισε.

Ο ρόλος των Himars

Όπως αναφέρει ο Guardian, αρχικώς η Ουκρανία θα πρέπει να εδραιώσει την κυριαρχία της μέσα και γύρω από τη Χερσώνα και να αποκαταστήσει την ηλεκτροδότηση και άλλες ζωτικής σημασίας υποδομές που έχουν υποστεί ζημιές.

Η μεγάλη νίκη στη Χερσώνα, όπου κατάφερε να αναγκάσει τους Ρώσους να αποχωρήσουν χωρίς να καταγραφούν μεγάλες απώλειες αμάχων, οφείλεται στη διάλυση της ρωσικής εφοδιαστικής αλυσίδας, η οποία επετεύχθη χάρη στους πυραύλους Himars, την καλή πληροφόρηση σχετικά με τον εντοπισμό κέντρων διοίκησης και υλικοτεχνικής υποστήριξης στο έδαφος, αλλά και τη γεωγραφική θέση της πόλης, καθώς είναι απομονωμένη στα δυτικά του ποταμού Δνείπερου.

Στο μέτωπο της Ζαπορίζια –στα ανατολικά- δεν έχει καταγραφεί κίνηση εδώ και μήνες, γεγονός που σημαίνει πως οι δυνάμεις της Μόσχας θα πρέπει να έχουν «χτίσει» καλά τις θέσεις άμυνάς τους.

Το άλλο πλεονέκτημα της Ρωσίας σχετίζεται με τους 300.000 επίστρατους, το ένα τρίτο εκ των οποίων βρίσκεται ήδη στο μέτωπο. Αλλά το ανθρώπινο δυναμικό από μόνο του δεν εγγυάται την επιτυχία. Οι νεοσύλλεκτοι συχνά τοποθετούνται στις πρώτες γραμμές της μάχης, ενώ πολλές είναι οι αναφορές για ελλιπή εξοπλισμό και κακή εκπαίδευση.

Επίσης, όπως σημειώνει ο Guardian, η τακτική προσέγγιση της Μόσχας επιτρέπει στους Ουκρανούς να ελπίζουν πως θα συνεχίζουν να χτυπούν τους εισβολείς στα μετόπισθεν, καθιστώντας την πρώτη γραμμή των Ρώσων αναποτελεσματική. Θα πρέπει να σημειωθεί πως όλη η επαρχία της Χερσώνας, νότια του Δνείπερου μέχρι την Κριμαία, βρίσκεται στο βεληνεκές των πυραύλων Himars.

Reuters, BBC, Guardian, New York Times, «Κ»