Πέθανε ο Έλληνας δικηγόρος του Νέλσον Μαντέλα, Γιώργος (Τζορτζ) Μπίζος

Ο Γιώργος (Τζορτζ) Μπίζος, ο οποίος διέφυγε από το Βασιλίτσι Μεσσηνίας μαζί με την οικογένειά του σε ηλικία 13 ετών, επί ναζιστικής Κατοχής, και έγινε ένας από τους σημαντικότερους δικηγόρους ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Νότια Αφρική, προστατεύοντας τον πελάτη και φίλο του Νέλσον Μαντέλα από την εκτέλεση, πέθανε σε ηλικία 92 ετών στο σπίτι του στο Γιοχάνεσμπουργκ.

Ο πρόεδρος της χώρας, Σίριλ Ραμαφόζα, ανακοίνωσε τον θάνατό του σε τηλεοπτικό διάγγελμα, χωρίς να αναφέρει την αιτία θανάτου.

Στη διάρκεια της μακράς και μαχητικής σταδιοδρομίας του, ο Μπίζος υπήρξε ένας από τους μετρημένους στα δάχτυλα δικηγόρους που αγωνίστηκαν για να θωρακίσουν τα θύματα του Απαρτχάιντ, χρησιμοποιώντας το νομικό σύστημα, καθώς προωθούσε ακριβώς αυτόν τον φυλετικό αποκλεισμό.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν στη νεκρολογία τους οι New York Times, παρότι βαθιά προβληματικό, το νομικό κατεστημένο της Νότιας Αφρικής παρείχε μια ελάχιστη προστασία στους κατηγορουμένους από το καθεστώς της λευκής μειοψηφίας, που αρεσκόταν να βαυκαλίζεται ότι είναι αφοσιωμένο στις δυτικές αξίες.

Mε τη μαύρη δικηγορική τήβεννο και τον λευκό γιακά, ο Μπίζος άρχισε να εξασκεί το λειτούργημά του σε απομακρυσμένα αγροτικά δικαστήρια, όπου οι Αρχές επιχείρησαν να εφαρμόσουν τους νόμους του Απαρτχάιντ εις βάρος άγνωστων κατηγορουμένων. Πολύ αργότερα θα συμμετείχε σε διάσημες δίκες μελών του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου (ANC), μέσα από τις οποίες εδραίωσε τη φήμη του.

Και όταν έφθασε η ώρα της πτώσης του καθεστώτος, συμμετείχε στη σύνταξη του νέου, δημοκρατικού Συντάγματος της χώρας. Μετά τον θάνατο του Μαντέλα, ο Μπίζος εξέφρασε την απογοήτευσή του για τη διολίσθηση της Ν. Αφρικής στη διαφθορά και την αναρχία, μία δεκαετία μετά τις πρώτες δημοκρατικές εκλογές του 2004. «Αποτύχαμε να υλοποιήσουμε το όραμα του Μαντέλα», είπε στο μνημόσυνο του πρώην προέδρου της χώρας, τον Δεκέμβριο του 2013.

Περιγράφοντας σε συνέντευξή του στην «Κ» τη φιλία του με τον Μαντέλα, είχε αφηγηθεί πως ο ένας οδηγούσε και ο άλλος δίπλα, σκυμμένος στη θέση του συνοδηγού, κρυβόταν. «Μόνον έτσι μπορούσαμε τότε να συναντηθούμε, αφού χρειαζόμουν ειδική άδεια από την αστυνομία για να πάω στη συνοικία του Νέλσον» είπε πριν από έξι χρόνια στην «Κ» και την Ιωάννα Φωτιάδη ο 85χρονος τότε Μπίζος. «Είμαι πλέον πεπεισμένος ότι οι ισχυρότερες φιλίες χτίζονται στις αντίξοες συνθήκες», έλεγε. «Γνωριστήκαμε το 1948 στο Πανεπιστήμιο», διηγήθηκε στην «Κ» ο Ελληνας ομογενής. «Τότε οι περισσότεροι συνομήλικοί μου βίωναν μια μεγάλη απογοήτευση: είχαν διακόψει τις σπουδές τους για να πολεμήσουν στο πλευρό των συμμάχων, για να βρουν στην πατρίδα μια κυβέρνηση που ασπαζόταν τον φασισμό». Και για τον ίδιο, όμως, που παιδί ακόμα εγκατέλειψε, μαζί με τον πατέρα του, μέσα σε μια βάρκα, την κατεχόμενη Ελλάδα για να φθάσει στη Νότια Αφρική έπειτα από πολλές περιπέτειες, η νομιμοποίηση του ρατσισμού ήταν κάτι αδιανόητο. Εξαρχής, λοιπόν, τάχθηκε στο πλευρό του χαρισματικού ηγέτη και έμεινε πιστός ώς το τέλος.

Απαντώντας, εξάλλου, το 2007 σε ερωτήσεις της Αννας Γριμάνη για την «Κ» και τη σχέση του με την Ελλάδα, ο Μπίζος είχε πει πως «το να είσαι Ελληνας είναι τρόπος σκέψης. Ελληνας είναι αυτός που πιστεύει στις αξίες του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής παράδοσης και έχει σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα». Εκμυστηρεύθηκε τότε ότι αγαπάει «την κουβέντα απλών ανθρώπων στα καφενεία» και την παρομοίασε «με σκηνή από έργο του Αριστοφάνη, όπου οι χαρακτήρες του φιλοσοφούν, σατιρίζουν, κάνουν κριτική ακόμα και για τα πιο απλά θέματα». Αναγνώρισε, ωστόσο, ότι αυτό που τον ενοχλεί στην Ελλάδα είναι «ο σωβινισμός, η διχόνοια και ακόμα η ξενοφοβία· όταν αυτά υπάρχουν, έρχονται σε αντίθεση και ανατρέπουν τα προτερήματά του».

Τη θλίψη του για την απώλεια εξέφρασε με ανακοίνωσή του το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. «Ως ιδρυτικό μέλος της πολύ σημαντικής για τον ελληνισμό σχολής SAHETI, στο Γιοχάνεσμπουργκ, αλλά και με τον αγώνα του διεθνώς για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, αποτέλεσε γέφυρα φιλίας και συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος και Νοτίου Αφρικής», ανέφερε χαρακτηριστικά η ανακοίνωση.

Πηγή: καθημερινή