«Για ένα κομμάτι ψωμί»

Κάποτε η φράση «δικαίωμα στην εργασία», ερχόταν σε φυσική αντιδιαστολή με τη φράση «δικαίωμα στην απεργία». Σε λεκτικό επίπεδο μόνο, διότι οι όποιες απεργίες στόχο είχαν κυρίως, την βελτίωση των συνθηκών εργασίας.

Το κλασικό και ευρέως γνωστό παράδειγμα απεργίας με ξεκάθαρο στόχο την βελτίωση συνθηκών εργασίας είναι εκείνο της 1ης Μαΐου του 1886. Τότε που τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν, διεκδικώντας εργασία 8 ωρών την ημερα.

Πολλές φορές, σε πολλούς τόπους, η επέτειος αυτή, «σφραγίστηκε» με αίμα και πολλά επεισόδια. Αξίζει να επισημανθεί ότι το εμβληματικό ποίημα «Επιτάφιος», του γεννημένου την Πρωτομαγιά του 1909 Γιάννη Ρίτσου, γράφτηκε με αφορμή τα όσα έγιναν στην Θεσσαλονίκη τον Μάη του 1936. Μια δημοσιευμένη σε εφημερίδα φωτογραφία, όπου μια μάνα, θρηνεί τον νεκρό πάνω στην άσφαλτο γιο της, αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης.

Ένας άνθρωπος νεκρός, επειδή διεκδίκησε μια ζωή ανθρώπινη.
Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, ανθρώπινες συνθήκες εργασίας οι άνθρωποι διεκδικούν εδώ και 3.500 χρόνια:

Στην Αίγυπτο λοιπόν, επί Φαραώ Ραμσή ΙΙΙ, εξήντα περίπου εργάτες της βασιλικής νεκρόπολης, μια ωραία πρωία, αποφάσισαν να αποθέσουν τα εργαλεία τους. Οι λιθοξόοι, οι ξυλουργοί και οι τεχνίτες, υπό την καθοδήγηση ενός γραφέα και δύο αρχιεργατών, απέκλεισαν τους χώρους εργασίας τους στην Κοιλάδα των Βασιλέων, στην δυτική όχθη του Νείλου, στην πρωτεύουσα Θήβες. Κι αντί να διακοσμήσουν τον τύμβο του Φαραώ, κατευθύνθηκαν προς το νεκροθάλαμο-ναό, του Ραμσή Ι. Εκεί βρίσκονταν οι γεμάτες σιταποθήκες από όπου λάμβαναν την μισθοδοσία τους. Όταν έφτασαν στην πύλη του ναού, οργάνωσαν την κατάληψή του. Με… σύνθημα «Είμαστε πεινασμένοι και διψασμένοι», απαίτησαν τον μισθό τους που είχε καθυστερήσει επί έναν ολόκληρο μήνα. Τελικά, αποδείχτηκε ότι ένας διεφθαρμένος διοικητικός αξιωματούχος ήταν υπεύθυνος για την αργοπορία στην πληρωμή τους. Όπως και να έχει , οι εργάτες έλαβαν το μηνιαίο τους σιτηρέσιο των τεσσάρων σακιών σιταριού και του ενάμιση σακιού κριθαριού έκαστος. Αποσύρθηκαν και επέστρεψαν στην δουλειά μετά από τρεις ολόκληρες μέρες.

Αλλά ας επανέλθουμε στο σήμερα. Το τραγικό και οξύμωρο στην Ελλάδα του 2018, είναι ότι το δικαίωμα στην εργασία δεν έρχεται σε αντιδιαστολή με το δικαίωμα στην απεργία. Έρχεται σε αντιδιαστολή με την πραγματικότητα αυτή καθαυτή. Και αυτό δυστυχώς, δεν είναι σχήμα λόγου. Μ’ άλλα λόγια, το αυτονόητο δικαίωμα έχει μετατραπεί σε δυσεύρετο προνόμιο. Το «για ένα κομμάτι ψωμί πρέπει να δώσεις πολλά», από στίχος τραγουδιού, γίνεται σκληρή καθημερινή αλήθεια, για όλο και περισσότερους συνανθρώπους μας που όλο και συχνότερα κάνουν λόγο «για μια οποιαδήποτε δουλειά, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες»

Πώς μετά να μη σκεφτεί κανείς πως το γεγονός ότι η λέξη δουλειά, ευθέως παραπέμπει στην λέξη δουλεία, κάθε άλλο παρά τυχαίο δεν μπορεί να είναι;