Η θανατική ποινή μας αφορά ακόμα

Από την αρχαιότητα ακόμα η καταδίκη σε θάνατο απασχόλησε τους μεγάλους παραμυθάδες είτε επρόκειτο για μια θεατρική σύμβαση όπως αυτή της Αντιγόνης είτε για ένα ιστορικό γεγονός όπως το τέλος του σούπερ σταρ Σωκράτη που θα πιει το κώνειο στο όνομα της Αθηναϊκής δημοκρατίας. Ο πολιτισμένος κόσμος το είδε σαν ένα αγκάθι στο παχύσαρκο σώμα της Ιστορίας και αποφάσισε να το αφαιρέσει. Πράγματι σε πολλά σημεία του πλανήτη η θανατική ποινή αποτελεί δυσάρεστη ανάμνηση.

Ωστόσο, ακόμα κι εκεί, οι τρόποι θανάτωσης παραμένουν οι οξειδωμένοι θυρεοί ενός πολιτισμού. Η εφιαλτική γκιλοτίνα στοιχειώνει το γαλλικό κόσμο και περνά συχνά στη γαλλική λογοτεχνία. Ο Μερσό, ο ήρωας του «Ξένου» αποτελεί ένα από τα πιο διάσημα θύματά της. Το εκτελεστικό απόσπασμα ξυπνά μνήμες πολέμου αλλά και ανελευθερίας σε δικτατορικά καθεστώτα. Το ικρίωμα, η γνωστή μας κρεμάλα, είναι μια άλλη πράξη βαρβαρότητας που θα θέλαμε να ξεχάσουμε. Το μαρτύριο της σταύρωσης έγινε σύμβολο μιας ολόκληρης θρησκείας, ενώ η ηλεκτρική καρέκλα συμβολίζει τη μαζική ψύχωση ενός έθνους που δημιουργήθηκε στην ουσία από τους αποσυνάγωγους της Ιστορίας.

Όταν από τη λογοτεχνία μεταπηδάμε στην ζωή δεν είναι γιατί πιστεύουμε ότι είναι περισσότερο ή λιγότερο τραγική η θανάτωση ενός πραγματικού ανθρώπου. Προσπαθούμε να κατανοήσουμε τη μοίρα όλων αυτών που σχηματίζουν την μακάβρια αλυσίδα των εκτελεσθέντων. Άνθρωποι λιγότερο ή περισσότερο διάσημοι που θανατώθηκαν δικαίως ή αδίκως, που έγιναν ήρωες ή χάθηκαν ανεπιστρεπτί στον καιάδα της λήθης και της ατίμωσης.

Ο σύγχρονος κόσμος στέκεται αμήχανος μπροστά στο μείζον ερώτημα της μερικής επαναφοράς ή της οριστικής κατάργησης. Σε πολλά κράτη η θανατική ποινή δεν καταργήθηκε ποτέ, σε άλλα απλώς δεν λειτουργεί στην πράξη κι αν με ρωτούσε κανείς θα δήλωνα ευθαρσώς πως θα έπρεπε να θανατώνονται και μάλιστα με τρόπο παραδειγματικό οι εμπρηστές των δασών και οι παιδόφιλοι.