To Τείχος έπεσε…

Γκρεμίστηκε από τους πολίτες και των δύο πλευρών, όταν άρχισαν να αποσαθρώνονται τα καθεστώτα του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού. Υπήρξε το κατεξοχήν σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου μεταξύ της «δημοκρατικής» Δύσης και της «κομμουνιστικής» Ανατολής.

Μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1945 η ηττημένη Γερμανία χωρίστηκε σε τέσσερις ζώνες κατοχής, τη διοίκηση των οποίων ανέλαβαν οι νικήτριες δυνάμεις: Ηνωμένες Πολιτείες, Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία και Σοβιετική Ένωση. Με ανάλογο τρόπο χωρίστηκε και το Βερολίνο, η πάλαι ποτέ πρωτεύουσα της Πρωσίας, της αυτοκρατορικής Γερμανίας και της ναζιστικής Γερμανίας, σύμφωνα με τα όσα είχαν συμφωνηθεί το 1944 στο Λονδίνο.

Σταδιακά άρχισε να παρατηρείται ένα κύμα φυγής των Ανατολικογερμανών προς τη Δύση, ιδίως μετά την εργατική εξέγερση του Ιουνίου του 1953 που συνετρίβη από τους Σοβιετικούς. Για να σταματήσουν τη μαζική έξοδο των πολιτικών προσφύγων, οι αρχές της Ανατολικής Γερμανίας με τη σύμφωνη γνώμη των Σοβιετικών αποφάσισαν την ανέγερση ενός φράχτη. Τυπικά, η απόφαση εγκρίθηκε από τη Λαϊκή Εθνοσυνέλευση και τη νύχτα της 12ης προς τη 13η Αυγούστου 1961 άρχισε να υψώνεται ανάμεσα στα δύο τμήματα του Βερολίνου ένα διαχωριστικό συρματόπλεγμα που εμπόδιζε την ελεύθερη επικοινωνία του Δυτικού με το Ανατολικό Βερολίνο και την υπόλοιπη Ανατολική Γερμανία.

Με την άνοδο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στην ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης το 1986 ένας άνεμος αλλαγής άρχισε να φυσά στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Οι πολιτικές της «περεστρόικα» και της «γκλάσνοστ» βρήκαν πεδίο εφαρμογής και στις χώρες του ανατολικού μπλοκ. Με το άνοιγμα των συνόρων των άλλων σοσιαλιστικών χωρών προς τη Δύση, ένα νέο κύμα Ανατολικογερμανών πολιτών διέφευγε στη Δυτική Γερμανία μέσω της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Τσεχοσλοβακίας.

Η κυβέρνηση της Ανατολικής Γερμανίας, αιφνιδιασμένη από τις εξελίξεις, αποφάσισε να ανοίξει κι αυτή τα σύνορα της χώρας με τη Δύση στις 9 Νοεμβρίου 1989. Μετά την εξέλιξη αυτή, το Τείχος που χώριζε το Βερολίνο για 28 χρόνια δεν είχε λόγο ύπαρξης και άρχισε να κατεδαφίζεται πάραυτα, με πρωτοβουλία των Βερολινέζων. Έναν χρόνο αργότερα, στις 3 Οκτωβρίου 1990, η Γερμανία επανενώθηκε.

Στη διάρκεια των 28 χρόνων της ύπαρξης του Τείχους τουλάχιστον 136 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διαφύγουν στη Δύση. Το πρώτο θύμα υπήρξε η 58χρονη νοσοκόμα Ίντα Ζίκμαν, η οποία σκοτώθηκε στις 22 Αυγούστου 1961 στην προσπάθειά της να διαφύγει στο Δυτικό Βερολίνο, όπου ζούσε η αδελφή της. Τελευταίος χρονολογικά στη μακάβρια λίστα ήταν ο 33χρονος άνεργος ηλεκτρολόγος Βίνφριντ Φρόιντενμπεργκ, ο οποίος κατάφερε με ένα αυτοσχέδιο αερόστατο να περάσει στο Δυτικό Βερολίνο, αλλά για κακή του τύχη αυτό κατέπεσε και συνετρίβη, με αποτέλεσμα να βρει ακαριαίο θάνατο στις 29 Αυγούστου 1989.

Με μια ματιά...

1866: Το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου στην Κρήτη. Ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης βάζει φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και ανατινάζει την ανατολική πτέρυγα της μονής, καταπλακώνοντας Χριστιανούς και Τούρκους.

1918: Γεννήθηκε ο Σπίρο Άγκνιου (Σπυρίδων Αναγνωστόπουλος), Ελληνοαμερικανός πολιτικός, που διετέλεσε αντιπρόεδρος των ΗΠΑ κατά το διάστημα 1969-1973, επί προεδρίας Νίξον.

1919: Φορολογική μεταρρύθμιση από την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου. Εισάγεται η φορολογία του προσωπικού εισοδήματος.

1920: Πέθανε ο Άγιος Νεκτάριος, κατά κόσμον Αναστάσιος Κεφαλάς, ιερωμένος της Ορθόδοξης Εκκλησίας που ανακηρύχθηκε Άγιος.

1931: Η εικόνα της Παναγίας Σουμελά, έργο του ευαγγελιστή Λουκά, επιστρέφει στην Αθήνα από την Τραπεζούντα.

1938: Η «Νύχτα των Κρυστάλλων» στη Γερμανία: το πρώτο οργανωμένο πογκρόμ εναντίον των Εβραίων από τους ναζί.

1953: Η Καμπότζη αποκτά την ανεξαρτησία της από τη Γαλλία.

1967: Εκδίδεται το πρώτο τεύχος του μουσικού περιοδικού «Rolling Stone».

1970: Πόλεμος του Βιετνάμ: το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών με ψήφους 6-3 ψηφίζει κατά της ακρόασης μίας υπόθεσης που θα επέτρεπε στη Μασαχουσέτη να θέσει σε ισχύ νόμο που θα παρείχε στους κατοίκους της το δικαίωμα να αρνηθούν τη στρατιωτική θητεία σε ακήρυχτο πόλεμο.

1973: Γεννήθηκε ο παλαίμαχος επιθετικός και μέλος της Εθνικής στο Γιούρο 2004, Zήσης Βρύζας.

1974: Γεννήθηκε ένας εκ των κορυφαίων Ιταλών ποδοσφαιριστών, ο οποίος κατέκτησε και το Μουντιάλ το 2006, ο εμβληματικός Αλεσάντρο Ντελ Πιέρο.

1985: Σε ηλικία 22 ετών ο Γκάρι Κασπάροφ γίνεται ο νεαρότερος παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι, βάζοντας τέλος στην 22χρονη κυριαρχία του Ανατόλι Κάρποφ.

1993: Η γέφυρα Στάρι Μοστ στη βοσνιακή πόλη Μόσταρ, που κατασκευάστηκε το 1566, καταρρέει μετά τις βομβιστικές επιθέσεις από τις κροατικές δυνάμεις, κατά τη διάρκεια του κροατοβοσνιακού πολέμου.