Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο

Οι τούρκικες δυνάμεις εντός τριών ημερών κατέλαβαν αρχικά το 3% από το βόρειο κομμάτι του νησιού με τη γνωστή επιχείρηση «Αττίλας 1» και συγκεκριμένα την Κερύνεια και την περιοχή γύρω από την πόλη.

Στις 23 Ιουλίου κηρύχθηκε εκεχειρία και τόσο η χούντα των Αθηνών όσο και η πραξικοπηματική κυβέρνηση της Κύπρου κατέρρευσαν. Τα τουρκικά αποβατικά σκάφη άρχισαν να αποβιβάζουν δυνάμεις ανενόχλητα στην περιοχή Πέντε Μίλι, οκτώ χιλιόμετρα δυτικά της Κερύνειας, λίγο μετά τις 5 το πρωί της 20ής Ιουλίου. Σχεδόν ταυτόχρονα, σμήνη τουρκικών αεροπλάνων άρχισαν τις επιθέσεις συνεχώς και κατά κύματα κατά της ευρύτερης περιοχής της Κερύνειας και της Λευκωσίας, ενώ άλλα αεροσκάφη και ελικόπτερα επιχειρούσαν ρίψεις αλεξιπτωτιστών σε επίκαιρα σημεία.

Οι κάτοικοι βρέθηκαν στο έλεος των εισβολέων. Άοπλοι πολίτες δολοφονήθηκαν, γυναίκες βιάστηκαν και αιχμάλωτοι στρατιώτες εκτελέστηκαν. Η αντίδραση της ελληνικής πλευράς ήταν ανεξήγητα αργοπορημένη. Παρότι το ελληνικό Πεντάγωνο γνώριζε τις κινήσεις των Τούρκων, θεωρούσε ότι μπλοφάρουν. Μόλις στις 8:40 το πρωί δόθηκε επισήμως από την Αθήνα η εντολή εφαρμογής των πολεμικών σχεδίων, ενώ το ελληνικό ραδιόφωνο μετέδωσε την είδηση γύρω στις 11 το πρωί. Η καθυστερημένη κινητοποίηση έδωσε τη δυνατότητα στους Τούρκους εισβολείς να παγιώσουν τις θέσεις τους και να δημιουργήσουν προγεφύρωμα από το Πέντε Μίλι της Κερύνειας προς τον Άγιο Ιλαρίωνα, έχοντας αντικειμενικό στόχο τη σύνδεσή του με τον τουρκοκυπριακό θύλακα της Λευκωσίας.

Αργά το βράδυ, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εξέδωσε το υπ’ αριθμόν 353 ψήφισμα, με το οποίο κάλεσε σε κατάπαυση του πυρός και σε αποχώρηση από την Κύπρο του ξένου στρατιωτικού δυναμικού. Παρά την ομόφωνη έγκρισή του, η Τουρκία συνέχισε την εισβολή της. Ακολούθησαν δύο γύροι διαβουλεύσεων στη Γενεύη μεταξύ των εμπλεκόμενων χωρών, στις οποίες η Τουρκία ζητούσε ομοσπονδιακή λύση, ανταλλαγή πληθυσμού και το 34% των εδαφών της Κύπρου να ελέγχεται από τους Τουρκοκύπριους.

Στις 14 Αυγούστου οι συνομιλίες της Γενεύης κατέρρευσαν και μόλις μία ώρα μετά η Τουρκία ξεκίνησε δεύτερη επιχείρηση («Αττίλας 2»), κατά την οποία μέσα σε τρεις μέρες κατέλαβε το 36,2% του νησιού και εκτόπισε 120 χιλιάδες Ελληνοκύπριους (άλλες 20 χιλιάδες παρέμειναν εγκλωβισμένοι), ενώ συνολικά σκοτώθηκαν περίπου 3 χιλιάδες ελληνόφωνοι Κύπριοι. Στην τουρκική εισβολή συμμετείχαν συνολικά γύρω στους 40.000 άνδρες υπό τη διοίκηση του αντιστράτηγου Νουρετίν Ερσίν. Η ελληνική πλευρά πιάστηκε στον ύπνο και η αντίδρασή της εκδηλώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση. Η Τουρκία υποστήριξε ότι δεν επρόκειτο για εισβολή, αλλά για «ειρηνική επέμβαση», με σκοπό την επαναφορά της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο, που είχε καταλυθεί από το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου στις 15 Ιουλίου του ίδιου έτους. Γύρω στους 150.000 ανθρώπους (πάνω από το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού και το ένα τρίτο των ελληνόφωνων Κυπρίων) προσφυγοποιήθηκαν.

Έναν χρόνο αργότερα, 60.000 περίπου Τουρκοκύπριοι μετακινήθηκαν από τις ελεύθερες νότιες περιοχές στις ελεγχόμενες από τις τουρκικές δυνάμεις βόρειες περιοχές. Το 1983 ανακηρύχθηκε η Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου, αναγνωρισμένη μόνο από την Τουρκία. Η διεθνής κοινότητα θεωρεί τα εδάφη της ΤΔΒΚ ως κατεχόμενη από τις τουρκικές δυνάμεις περιοχή της Δημοκρατίας της Κύπρου. Η κατοχή εξακολουθεί να θεωρείται παράνομη, ενώ οι συνομιλίες για λύση του Κυπριακού ζητήματος συνεχίζονται μέχρι και σήμερα.

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ...

356 π.Χ.: Γεννιέται ο Μέγας Αλέξανδρος, βασιλιάς των Μακεδόνων.

1908: Πέθανε ο συγγραφέας και πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Δημήτριος Βικέλας.

1934: Γεννήθηκε η ηθοποιός Αλίκη (Σταματίνα) Βουγιουκλάκη.

1936: Γίνεται η πρώτη τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία. Η πρωθιέρεια Κούλα Πράτσικα ανάβει τη δάδα του πρώτου λαμπαδηδρόμου Κώστα Κονδύλη. Η φλόγα θα φτάσει στο Βερολίνο 11 μέρες αργότερα από 3.840 λαμπαδηδρόμους.

1944: Σημειώνεται αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας κατά του Αδόλφου Χίτλερ. Οι πρωταίτιοι -στρατηγός Λούντβιχ Μπεκ, στρατηγός Ρούντολφ Σμουντ, συνταγματάρχης Κλάους Σενκ φον Στάουφενμπεργκ, συνταγματάρχης Μερτζ και υπολοχαγός Βέρνερ φον Χέφεν- είτε αυτοκτονούν είτε εκτελούνται.

1969: Ο Αμερικανός αστροναύτης Νιλ Άρμστρονγκ γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που πατά το πόδι του στη Σελήνη.

2011: Ο 31χρονος Σπύρος Γιαννιώτης κατακτά το χρυσό μετάλλιο στα 10 χλμ. ανοιχτής θάλασσας στο 14ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα υγρού στίβου που διεξάγεται στη Σανγκάη της Κίνας με 1 ώρα 54 λεπτά, 24,7 δεύτερα. Ο Κερκυραίος κολυμβητής γίνεται ο δεύτερος Έλληνας που κατακτά το χρυσό μετάλλιο σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, μετά από εκείνο του Άρη Γρηγοριάδη στα 50 μ. ύπτιο το 2005.

2019: Η Ελληνίδα πρωταθλήτρια Δώρα Γκουντούρα κατακτά το χάλκινο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα σπάθης που διεξάγεται στη Βουδαπέστη.