Σαν Σήμερα: Οι νεκροί της 7ης επετείου

Τα αιματηρά επεισόδια της 16^ης Νοεμβρίου 1980 ανάμεσα σε δυνάμεις της αστυνομίας και αριστεριστές κυρίως από το φοιτητικό κίνημα στη διάρκεια της 7^ης επετείου από την εξέγερση του Πολυτεχνείου είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο δύο νέων ανθρώπων. Ο 26χρονος Κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής και η 21χρονη εργάτρια Σταματίνα Κανελλοπούλου δολοφονήθηκαν στη διάρκεια των επεισοδίων, δίχως ποτέ να αποδοθούν ευθύνες από τη διοικητική έρευνα που διενεργήθηκε για τον θάνατό τους. Η πορεία αυτή έμεινε στην ιστορία για τα πιο αιματηρά γεγονότα μετά τη μεταπολίτευση.

Για την κυβέρνηση εκείνης της εποχής, που επιχειρούσε την άρση όλων των εκκρεμοτήτων με τον δυτικό κόσμο, είχε τεθεί ως προτεραιότητα η αποφυγή του ενδεχομένου να κινηθεί η πορεία προς την αμερικανική πρεσβεία. Απαγορεύτηκε κάτι τέτοιο και τέθηκε ως όριο η πλατεία Συντάγματος. Οι διαδηλωτές μπορούσαν να φτάσουν μέχρι εκεί και εν συνεχεία να διαλυθούν.

Η συγκέντρωση της ΕΦΕΕ έληξε κατά τις 6 το απόγευμα της Κυριακής 16 Νοεμβρίου και στη συνέχεια η πορεία ανέβηκε την οδό Σταδίου και συνέχισε προς την πλατεία Συντάγματος, με έντονο το αντιαμερικανικό στοιχείο και με σημαντική περιφρούρηση της πορείας από δυνάμεις των πολιτικών κομμάτων. Η πορεία φτάνει στο Σύνταγμα και τα κύρια μπλοκ της αρχίζουν σταδιακά να διαλύονται ειρηνικά. Ωστόσο, γύρω στις 9 το βράδυ, συγκεντρώνονται υπό την αιγίδα της μειοψηφίας της ΕΦΕΕ περίπου 3.000 άτομα στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη και επιχειρούν να κινηθούν προς την οδό Βασιλίσσης Σοφίας, όπου ήταν παρατεταγμένοι αστυνομικοί και από πίσω τους τα ΜΑΤ.

Αρχικά τα δύο μέτωπα έμειναν ακίνητα και ανταλλάχθηκαν διαξιφισμοί, ενώ σύντομα οι διαδηλωτές κατάφεραν να σπάσουν τον κλοιό των αστυνομικών και να κινηθούν προς την πρεσβεία. Σε λίγα λεπτά το μπλοκ των διαδηλωτών έκανε τα πρώτα βήματα προς τον σχηματισμό των ΜΑΤ και τότε αυτά επιτέθηκαν. Η μάζα των διαδηλωτών ήταν πυκνή και η υποχώρηση ήταν δύσκολη.

Τότε ξέσπασε βία, με χρήση όχι μόνο κλομπ αλλά και πυροβόλων όπλων, ενώ η αστυνομία επιστρατεύει και «αύρες» για την απώθηση των διαδηλωτών. Τα επεισόδια χαρακτηρίστηκαν από σύσσωμο τον πολιτικό κόσμο ως τα πιο αιματηρά μετά τα Ιουλιανά και διήρκεσαν μέχρι τις 4 τα χαράματα.

Τραυματίες υπήρξαν πολλοί και από τις δύο πλευρές. Δύο άτομα, όμως, έχασαν τη ζωή τους. Η Σταματία Κανελλοπούλου βρέθηκε πεσμένη σε πεζοδρόμιο της οδού Πανεπιστημίου. Μεταφέρθηκε αναίσθητη στο «Ιπποκράτειο», όπου άφησε την τελευταία της πνοή. Το πόρισμα του ιατροδικαστή συγκλονίζει: 18 χτυπήματα στο κρανίο, πολλαπλά κατάγματα και βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση. Με βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις από κλομπ διακομίστηκε στο «Λαϊκό» ο Ιάκωβος Κουμής, που άφησε την τελευταία του πνοή λίγες μέρες αργότερα. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ο Κουμής δεν είχε λάβει καν μέρος στα επεισόδια, αλλά καθόταν σε παρακείμενο καφενείο την ώρα των επεισοδίων.

Τα επεισόδια και τις βιαιότητες καταδίκασαν όλα τα πολιτικά κόμματα και οι φοιτητικές παρατάξεις. Η ευθύνη από τον πολιτικό κόσμο αποδόθηκε στους διαδηλωτές, κάνοντας λόγο για οργανωμένες ομάδες αναρχικών και εξτρεμιστικών στοιχείων που αμαύρωσαν τη μεγάλη λαϊκή επέτειο. Τόσο από την κυβέρνηση Ράλλη όσο και από την αντιπολίτευση Παπανδρέου.

Στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή μία εβδομάδα αργότερα ο πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης δήλωσε ότι «και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σπάθην κρατεί στα χέρια του για να αμυνθεί εναντίον των δαιμόνων. Δεν κρατεί άνθη». Από την πλευρά του ο Ανδρέας Παπανδρέου τόνισε: «Θα ήταν σε θέση, πραγματικά, η αστυνομία στο σημείο της σύγκρουσης να προχωρήσει με ελιγμό τέτοιο, ώστε να αποκοπεί το σώμα των 2.000 εξτρεμιστών και εκεί να τους αντιμετωπίσει».

Οι δράστες των δύο θανάτων έμειναν ατιμώρητοι, καθώς όσοι κατηγορήθηκαν για τα συμβάντα της 16ης Νοεμβρίου 1980 αθωώθηκαν επτά χρόνια αργότερα.

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ

1532: Ο Ισπανός εξερευνητής και κατακτητής, Φρανσίσκο Πιζάρο, αιχμαλωτίζει τον αυτοκράτορα των Ίνκας, Αταχουάλπα. Τον εκτέλεσε μαζί με 2.000 συμπατριώτες του, παρά την καταβολή τεράστιων ποσοτήτων χρυσού από τους ιθαγενείς για την απελευθέρωσή τους.

1822: Ο αγωνιστής Παναγιώτης Κρεββατάς δολοφονείται στο γεφύρι του Ευρώτα.

1849: Ο Ρώσος συγγραφέας Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι καταδικάζεται σε θάνατο για αντικυβερνητική δραστηριότητα, που σχετιζόταν με μία ριζοσπαστική ομάδα διανοουμένων. Η εκτέλεσή του ματαιώνεται την τελευταία στιγμή.

1922: Γεννιέται ο Πορτογάλος συγγραφέας, που το 1998 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, Χοσέ Σαραμάγκου.

1924: Ο Ίαν Φλέμινγκ παρουσιάζει για πρώτη φορά τον Τζέιμς Μποντ.

1933: Οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ συνάπτουν διπλωματικές σχέσεις.

1938: Ο Ουίλι Χολ της Τότεναμ βάζει 3 γκολ σε 3,5 λεπτά στον αγώνα Αγγλία-Ιρλανδία στο Μάντσεστερ και σημειώνει το πιο «σύντομο» χατ τρικ σε διεθνές παιχνίδι. Σημειώνει άλλα δυο γκολ στη νίκη της Αγγλίας με 7-0.

1943: Γεννιέται ο σκηνοθέτης του κινηματογράφου Μάικλ Τσιμίνο. Έργα του «Η χρονιά του Δράκου» και ο «Ελαφοκυνηγός».

1945: Ιδρύεται η UNESCO, ο εκπαιδευτικός, επιστημονικός και πολιτιστικός οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών.

1953: Η γέννηση της τραγουδίστριας Γλυκερίας.

1960: Πεθαίνει ο Αμερικανός ηθοποιός Κλαρκ Γκέιμπλ.

1969: Ρουμανία-Ελλάδα 1-1 με γκολ του Δομάζου. Η Ελλάδα χρειαζόταν νίκη για να προκριθεί στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του Μεξικού.

1970: Πεθαίνει ο πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Τσαλδάρης.

1972: Το δεξαμενόπλοιο «Παγκόσμιος Ήρωας», ιδιοκτησίας του Ομίλου Νιάρχου, συγκρούεται με το οχηματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού «Μέρλιν» μέσα στον Φαληρικό Όρμο και μόλις 5 μίλια έξω από την είσοδο του λιμένα του Πειραιά. Σκοτώνονται 44 από τα 58 μέλη του πληρώματος.

1973: Για δεύτερη μέρα συνεχίζεται η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Γύρω από το εκπαιδευτικό ίδρυμα γίνονται πραγματικές μάχες. Η αστυνομία με δακρυγόνα και πυροβολισμούς προσπαθεί να διαλύσει τον κόσμο. Ο ραδιοφωνικός σταθμός των φοιτητών κάνει έκκληση για φάρμακα, ιατρικά εργαλεία, γιατρούς και ασθενοφόρα. Γύρω στα μεσάνυχτα μπαίνουν στην Αθήνα στρατός και τανκς.

1974: Η γέννηση του Πολ Σκόουλς, που έκανε μεγάλη καριέρα με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

2001: Παρουσιάζεται στη μεγάλη οθόνη το πρώτο έργο του Χάρι Πότερ, με τίτλο «Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος».

2008: Ο Ολυμπιακός κερδίζει 2-0 τον ΠΑΟΚ για τη 10^η αγωνιστική με γκολ των Πατσατζόγλου και Ντιόγκο και τον αφήνει 4 βαθμούς πίσω, ανοίγοντας τον δρόμο για ακόμη ένα πρωτάθλημα.

2009: Πεθαίνει από καρδιά σε ηλικία 33 ετών ο Μεξικανός ποδοσφαιριστής Αντόνιο Ντε Νίγκρις.