Όταν, επιτέλους, ψήφισαν οι Ελληνίδες

Η Καλλιπάτειρα, κόρη του Ολυμπιονίκη Διαγόρα του Ρόδιου, ήταν η πρώτη γυναίκα που μπήκε μέσα σε αθλητικό χώρο και παρακολούθησε τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες, τον τέταρτο αιώνα π.Χ. Δυστυχώς, έπρεπε να περάσουν πάνω από δύο χιλιετίες για να μπουν σε ρόλο… Καλλιπάτειρας οι Ελληνίδες και να μπορέσουν να ψηφίσουν.

Για πρώτη φορά ψήφισαν στις δημοτικές εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934. Εκλογικό δικαίωμα δεν δόθηκε σε όλες, αλλά μόνο σε όσες είχαν κλείσει τα 30 χρόνια και διέθεταν τουλάχιστον απολυτήριο Δημοτικού. Στους εκλογικούς καταλόγους της Αθήνας γράφτηκαν μόλις 2.655 κυρίες, από τις οποίες ψήφισαν τελικά μόνο 439. Χαρακτηριστική για το κλίμα της εποχής ήταν η άρνηση της ηθοποιού Μαρίκας Κοτοπούλη να ψηφίσει, λέγοντας μάλιστα πως ψήφο θέλουν μόνο όσες είναι άσχημες και όσες αποφεύγουν να κάνουν παιδιά!

Σε βουλευτικές εκλογές, οι Ελληνίδες ψήφισαν για πρώτη φορά στις 19 Φεβρουαρίου του 1956. Ήταν η απαρχή της εφαρμογής στην πράξη της καθολικής ψηφοφορίας, που είχε κατοχυρωθεί ήδη στο Σύνταγμα του 1864, με την αναγνώριση της ιδιότητας του πολίτη στις γυναίκες.

Πέρασε σχεδόν ένας αιώνας μέχρις ότου καταφέρουν οι Ελληνίδες να φτάσουν στην κάλπη, έχοντας κατακτήσει πλήρως το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις βουλευτικές εκλογές του 1956, με τη Λίνα Τσαλδάρη της ΕΡΕ και τη Βάσω Θανασέκου της «Δημοκρατικής Ένωσης» να εισέρχονται στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Η Λίνα Τσαλδάρη έγινε και η πρώτη γυναίκα - υπουργός, καθώς ανέλαβε το Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας στην κυβέρνηση Καραμανλή. Την ίδια χρονιά εκλέχθηκε και η πρώτη γυναίκα Δήμαρχος, η Μαρία Δεσύλλα, στην Κέρκυρα.

Πρωτεργάτης στον αγώνα για τη συμμετοχή των γυναικών στα πολιτικά πράγματα της χώρας στάθηκε το φεμινιστικό κίνημα. Η Καλλιρρόη Παρρέν, εκδότρια του περιοδικού «Εφημερίς των Κυριών», ήταν η πιο σημαντική φωνή έκφρασης αυτών των διεκδικήσεων. Η «Εφημερίς των Κυριών» εκδόθηκε για πρώτη φορά στις 9 Μαρτίου 1887 και έπαυσε την κυκλοφορία της το 1918, όποτε και η Καλλιρρόη Παρρέν εξορίστηκε στην Ύδρα, για τα πολιτικά της φρονήματα.

Περισσότερο από πενήντα χρόνια μετά τον θάνατό της, στις 6 Ιουνίου 1992, η Ελληνική Δημοκρατία τίμησε την πρωτοπόρο του φεμινιστικού κινήματος στην Ελλάδα με προτομή της που τοποθέτησε στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

Η ισότητα των δυο φύλων και η απαίτηση για τη χορήγηση πολιτικών δικαιωμάτων στις γυναίκες, οδήγησε στη σύσταση πολλών γυναικείων οργανώσεων, με αποτέλεσμα κατόπιν πιέσεων τους να φτάσουμε στο προεδρικό διάταγμα της 5ης Φεβρουαρίου του 1930 που αναγνώριζε το δικαίωμα του εκλέγειν για τις Ελληνίδες, αλλά μόνο για τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές και μόνο για τις εγγράμματες άνω των 30 ετών.

Η πλήρης κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών ψηφίστηκε στις 28 Μαΐου του 1952, χωρίς όμως τελικά να συμμετάσχουν στις εκλογές του Νοεμβρίου, γιατί δεν είχαν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι. Το 1953, σε επαναληπτική εκλογή στη Θεσσαλονίκη, εξελέγη η πρώτη γυναίκα βουλευτής. Ήταν η Ελένη Σκούρα («Ελληνικός Συναγερμός»), που μαζί με τη Βιργινία Ζάννα («Κόμμα Φιλελευθέρων»), υπήρξαν οι δυο πρώτες γυναίκες υποψήφιες για το βουλευτικό αξίωμα.

Το γυναικείο κίνημα πέτυχε τη μεγαλύτερη νίκη του, όταν στο Σύνταγμα του 1975 καθιερώθηκε η αρχή της ισότητας των δυο φύλων. Ο αριθμός των γυναικών βουλευτών αυξήθηκε σημαντικά με την πάροδο των χρόνων κι έτσι στη Βουλή του 2004 συμμετέχουν συνολικά 40 γυναίκες. Είναι ο μεγαλύτερος αριθμός μέχρι σήμερα, αλλά αντιστοιχεί μόλις στο 13% του συνόλου των μελών της Βουλής.

Στην Κύπρο, οι γυναίκες ψήφισαν από τις πρώτες εκλογές στη Μεγαλόνησο το 1960. Πρώτη βουλευτής εξελέγη η τουρκοκύπρια Αϊλά Κιαζίμ, ενώ πρώτη Ελληνοκύπρια η Ρήνα Κατσελή, μέλος του «Δημοκρατικού Κόμματος», που εξελέγη το 1981. Η κυρία Κατσελή εμφανίστηκε στην πρώτη συνεδρίαση της Βουλής για να δώσει το νενομισμένο όρκο με τσεμπέρι και κυπριακή ενδυμασία. Σήμερα, στη Βουλή των Αντιπροσώπων υπάρχουν 8 γυναίκες σε σύνολο 56 ελληνοκυπρίων βουλευτών, ποσοστό 14,3%.

Με μια ματιά…

585 π.Χ.: Κατά τη διάρκεια μάχης στον ποταμό Άλυ, μεταξύ του Αλυάττη Β΄ και του Κυαξάρη, συμβαίνει έκλειψη Ηλίου την οποία είχε προβλέψει ο Θαλής.1871: Συντρίβεται η Κομμούνα των Παρισίων.

1905: Ρωσοϊαπωνικός Πόλεμος: Η ναυμαχία της Τσουσίμα λήγει με την καταστροφή του ρωσικού στόλου της Βαλτικής από το αυτοκρατορικό ιαπωνικό ναυτικό.

1940: Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Το Βέλγιο παραδίνεται στη Ναζιστική Γερμανία δίνοντας τέλος στη μάχη του Βελγίου.

1940: Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Νορβηγικές, γαλλικές, πολωνικές και βρετανικές δυνάμεις ανακαταλαμβάνουν το Νάρβικ στη Νορβηγία. Αυτή είναι η πρώτη νίκη του συμμαχικού πεζικού στον πόλεμο.

1961: Ιδρύεται η Διεθνής Αμνηστία. Για την προσφορά της στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα βραβευτεί 16 χρόνια αργότερα με Νόμπελ Ειρήνης.

1997: Η τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη» δολοφονεί στον Πειραιά τον εφοπλιστή Κώστα Περατικό.

2000: Ο Ολυμπιακός γίνεται η πρώτη ομάδα στην Ελλάδα που καταφέρνει να κατακτήσει τέσσερα συνεχόμενα πρωταθλήματα.