Όταν ο Σεφέρης πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας

Η 24η Οκτωβρίου του 1963 θα έχει πάντα μία ξεχωριστή θέση στην Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Εκείνη την ημέρα ο Γιώργος Σεφέρης πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας και έγινε ο πρώτος Έλληνας που το κατακτά. Η διάκριση του σπουδαίου ποιητή δεν είχε την ανάλογη απήχηση στη χώρα μας. Χαρακτηριστικό είναι πως από τη μέρα που βραβεύτηκε μέχρι το τέλος της χρονιάς, στην Ελλάδα και στην Κύπρο δημοσιεύτηκαν μόλις 29 καταμετρημένα δημοσιογραφικά και κριτικά κείμενα με αφορμή το σημαντικό αυτό γεγονός.

Μάλιστα, ο κριτικός Αντρέας Καραντώνης στο βιβλίο του «Ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης» έκανε αναφορά στην πλήρη αδιαφορία της διάκρισης του Σεφέρη. Ο Έλληνας ποιητής είχε ενημερώσει τα Μέσα της εποχής για την ώρα άφιξής του στο αεροδρόμιο μετά την κατάκτηση του βραβείου, ωστόσο στην επιστροφή του τον υποδέχθηκαν μόνο η μητέρα του και η Ιωάννα Τσάτσου. Στις 10 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους ο Σεφέρης είχε παρουσιαστεί στην τελετή απονομής των βραβείων Νόμπελ στη Στοκχόλμη. Στη συνέχεια ακολούθησε δείπνο στο Δημαρχείο της πόλης, εκεί όπου ο Σεφέρης προχώρησε σε μία σπουδαία ομιλία χρησιμοποιώντας τη γαλλική γλώσσα.

Μεταξύ άλλων είχε πει: «Τούτη την ώρα αισθάνομαι πως είμαι ο ίδιος μια αντίφαση. Αλήθεια, η Σουηδική Ακαδημία έκρινε πως η προσπάθειά μου σε μια γλώσσα περιλάλητη επί αιώνες, αλλά στην παρούσα μορφή της περιορισμένη, άξιζε αυτή την υψηλή διάκριση. Θέλησε να τιμήσει τη γλώσσα μου και εκφράζω τώρα τις ευχαριστίες μου σε ξένη γλώσσα. Σας παρακαλώ να μου δώσετε τη συγγνώμη που ζητώ, πρώτα από τον εαυτό μου.

Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα.

Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά κανόνας της είναι η δικαιοσύνη. Στην αρχαία τραγωδία, την οργανωμένη με τόση ακρίβεια, ο άνθρωπος που ξεπερνά το μέτρο πρέπει να τιμωρηθεί από τις Ερινύες. O ίδιος νόμος ισχύει και όταν ακόμη πρόκειται για φυσικά φαινόμενα: “Ήλιος ουχ υπερβήσεται μέτρα”, λέει ο Ηράκλειτος, “ει δε μη, Ερινύες μιν Δίκης επίκουροι εξευρήσουσιν”.

Είναι για μένα σημαντικό το γεγονός ότι η Σουηδία θέλησε να τιμήσει και τούτη την ποίηση και όλη την ποίηση γενικά, ακόμη και όταν αναβρύζει ανάμεσα σ' ένα λαό περιορισμένο. Γιατί πιστεύω πως τούτος ο σύγχρονος κόσμος όπου ζούμε, ο τυραννισμένος από το φόβο και την ανησυχία, τη χρειάζεται την ποίηση».

Εκείνη την εποχή ανάμεσα στους υποψηφίους συγγραφείς για Νόμπελ ήταν πολύ ισχυρά ονόματα, όπως ο Πάμπλο Νερούδα, ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, η Νέλι Σακς, ο Σαρλ Ντε Γκωλ και ο Σάμιουελ Μπέκετ. Ωστόσο, η τελική τριάδα πριν από την απόφαση είχε διαμορφωθεί ανάμεσα στον Σεφέρη, τον Ώντεν και τον Νερούδα.

ME MIA MATIA...

1648: Υπογράφεται η Συνθήκη της Βεστφαλίας, που τερματίζει τον Τριακονταετή Πόλεμο και επιφέρει αλλαγές στην ισορροπία των δυνάμεων της Ευρώπης. Με τη συνθήκη αυτή αναγνωρίζονται η ανεξαρτησία και η ουδετερότητα της Ελβετίας.

1857: Ιδρύεται το πρώτο ποδοσφαιρικό σωματείο στον κόσμο, η αγγλική Σέφιλντ (Sheffield FC).

1909: Η Ελλάδα, επί κυβερνήσεως Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, αγοράζει το θωρηκτό «Αβέρωφ» αντί 24 εκατομμυρίων δραχμών, από τα οποία τα 8 εκατομμύρια προέρχονται από κληροδότημα του Γεωργίου Αβέρωφ.

1926: Ο μάγος Χάρι Χουντίνι πραγματοποιεί στο Ντιτρόιτ την τελευταία του παράσταση.

1929: «Μαύρη Πέμπτη» στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Ο δείκτης Dow Jones χάνει σε μία συνεδρίαση το 12,8% της αξίας του. Μέσα στη μέρα κλείνουν 50.000 επιχειρήσεις.

1945: Τίθεται σε ισχύ ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών (Παγκόσμια Ημέρα του ΟΗΕ).

1957: Πεθαίνει σε ηλικία 52 ετών ο Γάλλος σχεδιαστής μόδας Κριστιάν Ντιόρ.

1965: Ο Μίμης Παπαϊωάννου, δυσαρεστημένος με την ΑΕΚ, συνοδεύει τον Στέλιο Καζαντζίδη και τη Μαρινέλλα στη Γερμανία, ενώ μαζί τους είναι και ο νεαρός Χρήστος Νικολόπουλος. Ο Παπαϊωάννου, που προσπαθεί να ακολουθήσει καριέρα τραγουδιστή και έχει ήδη ηχογραφήσει τον ύμνο της ΑΕΚ, θα επιστρέψει στα μέσα Δεκεμβρίου, αλλά θα προλάβει τη σεζόν, που θα ξεκινήσει καθυστερημένα τον Νοέμβριο.

1968: Η ομάδα ποδοσφαίρου του Κεραυνού Αγίας Βαρβάρας μεταβαίνει στη Μαδρίτη για να συμμετάσχει στο Διεθνές Τουρνουά Αθιγγάνων.

1970: Ο Χρήστος Παπανικολάου καταρρίπτει το παγκόσμιο ρεκόρ στο επί κοντώ με 5,49 μ. στο Καραϊσκάκη.